سلام و درود به دوستان عزیز کانونی . . . ! ! !
در این بخش قصد داریم مروری بر مطالب و نکات درس اول فلسفه یازدهم یعنی (( چیستی فلسفه )) داشته باشیم .
امیدواریم مطالب ذکر شده ، شما را در یادگیری بهتر این درس ، یاری دهد .
![]() | دانشجوی رشته علوم قضایی دانشگاه علوم قضایی تهران رتبه 16 منطقه دو - کنکور انسانی 1400 |
تفکر : واسطه رسیدن انسان از مجهولات به معلومات و از پرسش ها به پاسخ ها است . در واقع تفکر واسطه تبدیل جهل به علم است.
* نکته : تفکر فلسفی فقط مخصوص فیلسوفان نیست و همه انسان ها اعم از کارگر ، فیزیک دان ، پزشک ، دانش آموز و دانشجو می توانند تفکر فلسفی داشته باشند .
* نکته : عبور از مرتبه اول تفکر و ورود به مرحله دوم تفکر ، به معنی نادیده گرفتن مرحله اول تفکر و زندگی روزمره نیست ، چرا که انسان در گرو زندگی دنیوی است .
ملاصدرا ، مشغول بودن به امور عادی زندگی و تفکر در آنها را (( فطرت اول )) می نامد و ورود به پرسش های اساسی و تفکر در آنها را (( فطرت ثانی )) یعنی فطرت دوم می نامد . ملاصدرا ماندن در فطرت اول را شایسته انسان نمی داند و از انسان ها می خواهد که بکوشند از فطرت اول عبور کنند و به فطرت ثانی که برتر و عالی تر است ، برسند .
فلسفه : تلاش بشر برای پاسخ قانونمند به سوالات اساسی و بنیادی موجب ظهور دانشی به نام (( فلسفه )) شده است . به عبارت دیگر ، دانش فلسفه عهده دار بررسی قانونمند سوالات اساسی و بنیادی است .
نکاتی راجب واژه فلسفه :
• لفظ فلسفه که ریشه یونانی دارد ، عربی شده ی کلمه (( فیلوسوفیا )) است .
• فیلوسوفیا مرکب از دو کلمه است : فیلو به معنی دوستداری و سوفیا به معنی دانایی .
• پس کلمه فیلوسوفیا به معنی دوستداری دانایی است .
• کسی که این واژه را بر سر زبان ها انداخت و عمومی کرد ، سقراط بود .
* نکته : دانشمندان زمان سقراط و قبل از او خود را (( سوفیست )) یعنی دانشمند می خواندند اما سقراط به دلیل تواضع و فروتنی در برابر دانایی و علم و شاید به خاطر هم ردیف نشدن با سوفیست ها ، مایل نبود او را سوفیست یا دانشمند بخوانند و خود را فیلوسوفوس (فیلسوف) یعنی دوستدار دانش نامید .
نکاتی راجب سوفیست ها :
• سوفیست ها بیشتر به تعلیم سخنوری و وکالت اشتغال داشتند .
• دغدغه سوفیست ها ، بیان واقیعت و دفاع از حقیقت نبود ، بلکه مهم ترین هدف آنها ، پیروزی بر رقیب بود .
• آنها در استدلال های خود از مغالطه استفاده می کردند که در ظاهر درست به نظر می رسید اما در واقع غلط بود .
• آنها برای حقیقت و واقعیت ، ارزش و اعتباری قائل نبودند و می گفتند هرکس هرچه خودش می فهمد ، همان حقیقت و واقعیت است و حقیقت جنبه شخصی دارد .
موضوع فلسفه : هر علمی درباره موضوعی خاص بحث می کند . موضوع فلسفه ، وجود است که امری کلی است اما موضوع علوم دیگر ، جزئی است . فلسفه درباره ی بنیادی ترین و نهادی ترین موضوعات جهان و انسان بحث می کند و پاسخگوی عمیق ترین دغدغه بشری است . فیلسوف در اصل وجود و حقیقت جهان ، طبیعت و انسان کاوش می کند و این ها اموری هستند که پایه و اساس سایر علوم شمرده می شوند .
روش فلسفه : در علومی مانند فیزیک ، شیمی ، زیست شناسی ، اقتصاد و جامعه شناسی از روش های تجربی استفاده می شود اما در مسائل فلسفه که به اصل و اساس جهان و انسان مربوط هستند ، نمی توان از حواس یا آزمایش یا ابزاری مانند تلسکوپ و میکروسکوپ استفاده کرد . در مسائل فلسفی فقط باید به توانایی عقل و استدلال های عقلی تکیه کرد و با تفکر و تعقل و تجزیه و تحلیل دانسته ها به حل مسائل و کشف مجهولات نزدیک شد . مسائل فلسفی از جهت روش مانند مسائل ریاضی هستند که استفاده از حواس و ابزار به حل آنها کمک نمی کند و فقط با عملیات فکری و استدلالی باید به جواب مسائل دست یافت . روش فلسفه ، عقلی ، استدلالی و قیاسی است.
🔴 تست 🔴
1- کدام مورد تفاوت اساسی فلسفه را با سایر علوم نشان می دهد ؟ (کنکور ۹۹ داخل کشور)
1)ارائه دیدگاه های کلی 2)موضوع و مسائل آن
3)حیرت در برابر هستی 4)استفاده از روش عقلی
2- کدام عبارت صحیح است ؟ (کنکور ۹۹ خارج کشور)
1)برخی از مسائل فلسفه با روش تجربی قابل بررسی است اما روش کلی فلسفه ، روش عقلی است .
2)فلسفه مانند سایر علوم قانونمند است و با استفاده از روشی خاص ، مسائل خود را بررسی می کند .
3)تفکر فلسفی مخصوص فیلسوفان نیست ، بلکه از همان آغازین روزهای حیات هر انسانی خود را نشان می دهد .
4)هر انسانی به شرط دقت در افکار ، تصمیمات و اعمال روزمره خود ، دچار نوعی حیرت فلسفی می شود .
۳-کدام مورد را می توان پرسش فلسفی دانست ؟ (کنکور 1400 داخل کشور)
1)فلسفه چگونه دانشی است ؟ 2)فلسفه ی خواندن نماز چیست ؟
3)زندگی کردن چه فایده ای دارد ؟ 4)آیا تفکر تابع قواعد خاصی است ؟
۴-فلسفه با کدام مورد ارتباط مستقیم ندارد ؟ (کنکور 1400 خارج کشور)
1)عشق به خردمندی 2)هنر خوب زیستن
3)استفاده درست از ظرفیت ذهن 4)تلاش برای نیل به حقیقت
5-کدام عبارت درست است ؟ (کنکور 1401 داخل کشور)
1)شخصی که بتواند نظرات خود را مستدل کند ، فیلسوف است .
2)برای تفکر یا فهم فلسفی ، ضرورتی ندارد دانش فلسفه آموخته باشیم .
3)فیلسوف حقیقی همواره می کوشد تا واقعیت ها را با باورهای خود هماهنگ کند .
4)هرگاه تعجب انسان در اثر یک عامل برانگیخته شود ، با یک سوال فلسفی مواجه می شود .
✅ پاسخنامه ✅
پاسخ گزینه ۲ است . فلسفه درباره بنیادی ترین و نهادی ترین مسائل و موضوعات جهان و انسان بحث می کند و همین تفاوت اساسی فلسفه با سایر علوم و دانش هاست .
پاسخ گزینه ۲ است . قانونمندی در روش همهی علوم وجود دارد ولی روش فلسفه ، روش خاصی است که همان استدلال عقلی و قیاسی است .
پاسخ گزینه ۳ است . سوال گزینه ۳ عمیق تر و بنیادی تر از سایر گزینه هاست .
پاسخ گزینه ۳ است . گزینه ۳ مربوط به علم منطق است .
پاسخ گزینه 2 است . تفکر یا فهم فلسفی ، برای همه انسان ها چه فیلسوف باشند و چه نباشند ، ضروری است . این تفکر بر اساس قدرت تفکر خدادادی انجام می شود و صرفا کافی است که موضوع آن ، مسائل بنیادی باشد و نیازی به آموختن دانش فلسفه ندارد اما تفكر فلسفی یک فیلسوف باید قانونمند باشد و لذا چنین تفکری مستلزم یادگیری دانش فلسفه است .
ضمناً فایل ضمیمه که در آن ، این مطلب به صورت یکجا و با کیفیت بیشتری آورده شده را می توانید در انتهای مطلب دانلود کنید .
صفحه اینستاگرام و کانال تلگرام ما
برای ارتباط بیشتر با رتبه برترها و رزرو پشتیبان ویژه ، پیج کانون برترها را دنبال کنید و به کانال تلگرام کانون برترها ملحق بشید .
همچنین می توانید با شماره 0218451 داخلی 3123 تماس بگیرید .
تهیه کننده :
مهرشاد ایمانی نسب - دانشجوی رشته علوم قضایی
سپاس از توجه شما 🌹