به نام خالق دانایی
در مبحث دستور، شناخت انواع (را) و آشنایی با کاربرد هر یک اهمیت زیادی دارد. برخی از انواع مهم (را) عبارتند از:
نشانۀ مفعول: این (را) پس از مفعول میآید.
مثال: بلبل مست راه در بستان یافت / روی گل و جام باده را خندان یافت
فعل (یافت) در مصراع دوم چهار جزئی گذرا به مفعول و مسند است و (روی گل و جام باده) مفعول آن.
حرف اضافه: (را) گاهی در متون گذشته به عنوان حرف اضافه بهکار میرفته است.
مثال: در خواب بُدم مرا خردمندی گفت / کز خواب کسی را گل شادی نشکفت
برای کسی در خواب گل شادی شکوفا نشد.
گویند قرابه گر مسلمان نبود / او را تو چه گویی که کدو میسازد
چرا به او میگویی.
فک اضافه: این (را) میان مضاف و مضافالیه فاصله میاندازد و معمولا باعث میشود که مضافالیه بر مضاف تقدم یابد.
مثال: بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم / فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو دراندازیم
سقف فلک را بشکافیم.
تا سلسلۀ ایوان بگسست مداین را / در سلسه شد دجله چون سلسله شد پیچان
سلسلۀ ایوان مداین بگسست.
علاوه بر موارد ذکرشده، موارد دیگری نظیر ( نشانۀ مالکیت، نشانۀ قید، نشانۀ قسم و...) نیز وجود دارد.
و به عنوان نکتۀ پایانی میتوان گفت که توجه به نوع گذر و یا ناگذر بودن فعل جمله، تا حدودی به تشخیص نوع (را) کمک میکند.
شاد و پیروز باشید
محمدجواد قورچیان / مسئول درس ادبیات گروه آزمون