تحلیل درس خلاقیت تصویری کنکور 98
فرشید حیدری رتبه 280 منطقه 1 دانشجوی نقاشی دانشگاه هنرهای زیبای تهران
در دو سال اخیر (کنکور 97 و 98) توجه بیشتری به آثار و هنرمندان در طرح سوال‌های خلاقیت تصویری شده است. با شناخت منوچهر معتبر (طراح و نقاش معاصر ایرانی-سوال 181)، پیتر فیلیپس (هنرمند پاپ آرت-سوال 182)، پیتر پل روبنس (نقاش باروک فلاندر-سوال 183)، مرتضی ممیز (طراح گرافیک و تصویرساز ایرانی-سوال 193)، دناتلو (مجسمه‌ساز رنسانس آغازین-سوال 195)، فرانتز مارک (نقاش اکسپرسیونیست آلمانی و عضو گروه سوار آبیفام-سوال 198) و آلبرتو جاکومتی (مجسمه‌ساز سوررئالیستی و انتزاع‌گرای قرن بیستم میلادی-سوال 199) داوطلبان می‌توانستند به هفت سوال پاسخ صحیح دهند.
البته تغییر مهم در کنکور امسال، مربوط به سوالات مبحث «درک و تحلیل تصویر» می‌باشد که بخش بزرگی از آزمون‌های آزمایشی کنکور را دربرمی‌گیرد، اما هیچ جایی در کنکور 98 ندارد.
چند سوال شبهه‌برانگیز در این کنکور نیز وجود داشت:
سوال 181: طراحی داده شده اثر منوچهر معتبر می‌باشد. معتبر از طراحان تأثیرگذار هنر ایران است. انواع ابزارهای ذغالی ماده‌ی کار معتبر هستند؛ زغال‌های نرم و فشرده، مداد زغالی، پاستل‌های گچی و... . در این طراحی مشخصاً از ماژیک و مرکب استفاده نشده است، پس گزینه‌ی ۲ تنها گزینه‌ی باقی مانده است. اما این طرح با توجه به سطوح تیره‌ای که دارد، نمی‌تواند تنها با استفاده از مداد گچی خلق شده باشد و برای ترسیم چنین سطحی باید پاستل گچی یا زغال استفاده شود. بنابراین پاسخ صحیح «زغال و مداد زغالی یا گچی» است که در بین گزینه‌ها نیست.
سوال 191: گواش به دو شیوه‌ی رقیق (روحی) و غلیظ (جسمی) می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد و نحوه‌ی استفاده از آن در هر شیوه با دیگری متفاوت است. در شیوه‌ی رقیق مشابه آبرنگ و در شیوه‌ی غلیظ مشابه اکریلیک است.
سوال 192: پاسخ دادن به این سوال لازمه‌ی پیش‌فرضی ذهنی است مبنی بر این که نتیجه‌ی هنر دیجیتال، طرحی خشک، هندسی و عاری از نرمی و لطافت است. با این پیش‌فرض می‌توان به مشابهت بین هنر دیجیتال و کوفی بنایی رسید. اما به‌نظر می‌رسد برای تأیید این پیش‌فرض منبع قابل اعتنایی نمی‌توان پیدا کرد.
سوال 194: این سوال درباره‌ی تاریخ تصویرسازی برای کودکان است. این موضوعی است که نه در کتاب‌های درسی به آن اشاره‌ای شده نه در دیگر منابع معرفی شده برای کنکور هنر. این چیزی است که تنها در مقالات تخصصی می‌توان به‌دنبالش گشت. از این گذشته، این سوال تاریخ هنری، اگر در بین سوالات درک عمومی هنر بود، منطقی‌تر بود تا سوالات خلاقیت تصویری.
