در آزمون سراسری معمولاً دو سؤال از زمین ساخت ورقه ای و یک سؤال از زمین لرزه مطرح می‌شود که سطح هر دو سؤال از نظر میزان دشواری متوسط است.
خلاصه نکات مهم از این مباحث:
زمین لرزه:پدیده طبیعی در جهت به تعادل رسیدن پوسته زمین
بیش‌تر زمین لرزه‌ها در حاشیه ورقه های سنگ کره رخ می‌دهند.
نکته مهم: همه زمین لرزه ها بر اثر شکسته شدن سنگ ها ایجاد نمی شوند بلکه تعدادی از آن‌ها در محل شکستگی قبلی اتفاق می افتد.
کانون زمین لرزه: خاستگاه زمین لرزه
تقسیم زمین لرزه از نظرعمق:
- کم عمق
- عمق متوسط
- عمیق
مرکز سطحی زمین لرزه: نقطه ای که امواج زودتر از بقیه نقاط به آن‌جا می رسند.
شدت زمین لرزه: مقیاسی برای تعیین میزان خسارت: 12 درجه است
بزرگی: مقیاسی برای تعین میزان انرژی آزاد شده
- واحد بزرگی زمین لرزه ریشتر است
تعریف ریشتر:
لگاریتم بزرگترین دامنه موجی است که درفاصله صدکیلومتری ازمرکز زمین لرزه توسط دستگاه لرزه نگار استاندارد ثبت شده باشد.
نکته مهم : در این مقیاس اگر دامنه موج 10 برابر شود یک درجه بر مقیاس ریشتر افزوده می شود
تعیین محل زلزله:
باداشتن اختلاف رسیدن امواج p ,s به دستگاه لرزه نگار
کمربند های زلزله: حاشیه های اقیانوس ارام،کمربند آلپ – هیمالیا
کشور ماروی کمربند آلپ- هیمالیا قرار دارد.
زمین ساخت ورقه ای
بستر اقیانوس ها درمحل جریان های کنکسیونی در گوشته به دو طرف رانده می شود پس مواد جایی برای بیرون آمدن و پخش شدن پیدا می کنند و پوسته جدیدی تشکیل می شود
وارونگی مغناطیسی: عوض شدن جهت میدان مغناطیسی
نظریه زمین ساخت ورقه ای
سنگ کره شامل 7 ورقه بزرگ وتعدادی ورقه کوچک تر است
بزرگترین ورقه: اقیانوس آرام
نکته: بستر اقیانوس نیز همراه با قاره در حرکت است
حرکت ورقه ها نسبت به هم
1- حرکت دورشونده
2- حرکت نزدیک شونده
3- حرکت امتداد لغز
حرکت های دورشونده: پوسته اقیانوسی جدیدی تشکیل می شود
-بستر اقیانوس اطلس 160 میلیون سال قبل به همین صورت تشکیل شده است.
مثال های دیگر: دریای سرخ ،شرق آفریقا( کنیا و کلیمانجارو)
حرکت های نزدیک شونده: یک ورقه به زیر ورقه دیگر رانده می شود
الف: همگرایی ورقه اقیانوسی با ورقه قاره ای
ب:همگرایی دو ورقه اقیانوسی
ج: همگرایی دو ورقه قاره ای
حرکت امتداد لغز:
دراین حرکت پوسته جدیدی ایجاد یا تخریب نمی شود
دراین محل ها گسلها ی متعددو زلزله های مکرر رخ می دهد.
آزمون مدل:
-زمین ساخت ورقه ای و پراکندگی زمین لرزه ها
- حفاری دربستراقیانوس
نقطه داغ: نوعی مخزن در حال بالا آمدن از مواد گوشته
عامل های حرکت دهنده: جریانهای کنکسیونی در گوشته