بسمه تعالی
براساس تجارب حیات بشری شالوده و اساس انجام درست یک امر و رسیدن به فرجام مطلوب به انطباق آن بر نظم متکی است این نظم و برنامه ریزی مدون و استوار برای مدیریت حیات بشری باعث به وجود آمدن نهادی به نام قانون گردیده است که مهم ترین قاعده و ساختار جامعه بشری برای ترتیب و تنظیم امور است.
نظر به اینکه اعمال وهداف جامعه بشری امروزه بسیار متنوع و گسترده گردیده است نیاز به وجود قانون در تمام این گستره ها و حوزه ها ونیاز به وجود یک ساختار علمی برای شناخت تخصصی این مقررات در شاخه های مختلف و زمینه های مختلف باعث تکامل و تکوین علم حقوق گردیده است.
علم حقوق علم بررسی قواعد مقررت و قوانین حاکم بر زندگی بشری در زمینه ها و حوزه های مختلف است که بنا بر تنوع این زمینه ها ووجود روابط گوناگون و بی شمار بین افراد و بین افراد و نهادهای اجتماعی از قبیل دولت ،سازمانهای دولتی و دستگاههای مختلف حاکمیت ونیاز جامعه به ایجاد ضمانت اجراهای این روابط ، علم حقوق به وجود آمده و عهده دار تنظیم و کنترل و ایجاد ضمانت اجرا برای این روابط است.
بدیهی است اهمیت این علم خود گویای نیاز وجود نهادهای مستقل و پر قدرت برای پردازش ، وضع قانون و آموزش این علم است.
و اهمیت این علم از جهت دیگر باعث شده است در زمینه آموزش مفاهیم این علم دقت و اهتمام کامل لازم باشد.
در حا ل حاضر علم حقوق در نظام آموزشی ایران به پنج زیر شاخه دسته بندی می شود :
1-حقوق خصوصی :این شاخه در رابطه با روابط افراد صحبت می کند و مباحث مربوط به حقوق مدنی و حقوق تجاری از این دسته هستند و افراد از حیث شخصیت و توانایی برخورداری از حق مورد بررسی قرار می گیرند با توجه به گستردگی روابط مربوط به این حوزه و تنوع مباحث مطروحه در این شاخه ، این گرایش از حقوق بخش بزرگی از موضوعات و مباحث علم حقوق را به خود اختصاص داده است و با توجه به حجم بالای پذیرش دانشگاههای کشور در این شاخه این حوزه همواره مورد توجه علاقه مندان به تحصیل در مقاطع عالی رشته حقوق بوده است.
دروسی که دانشجویان در این زمینه باید تمرکز کنند دروس حقوق مدنی ،حقوق تجارت،آیین دادرسی مدنی ،متون فقه و متون حقوقی است.
2-حقوق عمومی: این شاخه از علم حقوق به بررسی روابط بین نهادهای حاکمیتی و عمومی مثل دولت و تعیین ساختارهای تشکیل دهنده این نهادها وروابط بین این نهادها با یکدیگر وهمچنین روابط هریک از این نهادها با اشخاص جامعه و حقوق اساسی افراد در مواجهه با این نهادها می پردازد و چگونگی و میزان اعطای حقوق اساسی و چگونگی بر خورد با افراد در مواجهه با نهادهای حاکمیتی و چگونگی اعمال حاکمیت از طریق تعریف شاکله دستگاههای حاکمیتی مشخص می شود.
دانشجویان برای موفقیت در این حوزه باید در دروس حقوق اساسی و حقوق اداری مهارت و دانش نسبی داشته باشند.
3-حقوق جزاء: این بخش از علم حقوق به تعریف اعمالی که از نظر قانونگزار و به موجب نصوص قانونی مستوجب کیفر است میپردازد و ارکان و خصوصیات هریک از این اعمال را در حقوق جزای اختصاصی شناخته میشود و تعریف پدیده مجرمانه وانواع واکنش های جامعه به پدیده مجرمانه و تشخیص شخص مسئول در رابطه با جرم در حقوق جزای عمومی بررسی میشود در واقع حقوق جزاء بررسی چگونگی کیفر دادن به اشخاص در صورت ارتکاب جرم است.
دروس واجد اهمیت برای این شاخه از حقوق دروس حقوق جزای عمومی و اختصاصی ، آیین دادرسی کیفری ، جرم شناسی و متون فقه است
4-حقوق بین الملل عمومی: این رشته از حقوق به بررسی روابط بین نهادهای حاکم در یک قلمرو حاکمیتی که دولت به معنی اعم یا کشور نام دارند می پردازد مانند حقوق مربوط به معاهدات و کنوانسیون های بین المللی
در این حوزه در مورد حقوق و تکالیف اشخاصی صحبت می شود که این اشخاص دارای تعریف مشخص هستند مثل اینکه دارای قلمرو معین و حاکمیت در آن قلمرو هستند به نحوی که دولت نامیده می شوند پس این حوزه بحث اصلی در مورد روابط دولت هاست.
دروس اصلی در این حوزه دروس حقوق بین الملل عمومی ،حقوق اساسی و متون حقوقی انگلیسی است.
5-حقوق بین الملل خصوصی :در این حوزه هم مثل حقوق خصوصی در مورد روابط افراد صحبت می شود اما تفاوت در اینجاست که این رابطه بین کسانی اتفاق می افتد که تابعیت های مختلف دارند بحث های اصلی در این حوزه مربوط به تعارض قوانین در روابط بین اتباع دو کشور مختلف وتعیین قانون حاکم بر دادگاه رسیدگی کننده به مسئله است.
دروس مهم برای این گرایش هم حقوق بین الملل خصوصی ومتون حقوقی انگلیسی است.