سلام دوستان !🖐
در این مطلب میخواهیم به بررسی قواعد حروف مشبهة بالفعل ( درس 1 دوازدهم ) بپردازیم .
در آزمون 19 آبان از این قسمت سوال خواهید داشت .
اگر سوالی از این مطلب داشتید در قسمت کامنت ها از بنده بپرسید .
فایل اصلی این مطلب را در قسمت فایل های ضمیمه می توانید دانلود کنید
برای ارتباط بیشتر با برترها و رزرو پشتیبان ویژه، پیج کانون برترها را دنبال کنید، همچنین می توانید با شماره ۰۲۱۸۴۵۱ داخلی ۳۱۲۳ تماس بگیرید.
حروف مشبهه بالفعل
إنَّ
حروف مشبهة بالفعل شامل « إنَّ ، أنَّ ، کأنَّ ، لیت و لعلّ » می باشد .
إنَّ : جملۀ پس از خود را تاکید می کند و به معنای : « قطعاً ، به درستی که ، همانا ، بی گمان » می باشد .
پس توجه داشته باشید « إنَّ » در ابتدای جمله ای که تاکید می کند می آید .
مثال : إنَّ المعلّمَ عالِمٌ : قطعاً معلم داناست .
نکته : « إنَّ » و « أنَّ » بر سر جملات اسمیه می آیند و مبتدا را منصوب می کنند .( اما خبر مرفوع باقی می ماند )
أنَّ
به معنای « که » است و دو جمله را به هم وصل می کند .
پس أنَّ بین دو جمله می آید .
مثال : أعلمُ أنَّ اللهَ مَعَنا : میدانم که خدا با ماست .
نکته : به ترجمه حروف زیر توجه کنید :
إن : اگر
أنَّ : که
إنَّ : قطعا
إنّما ( أنّما ) : فقط
وإن : گرچه
أن : که
کأنَّ
به معنای « گویی ، مانند ، مثل » است .
پس « کأنَّ » برای تشبیه به کار می رود .
مثال : کأنَّ وجهها الوردة : صورتش مثل گل است .
لکنَّ
به معنای « ولی ، اما » است .
حرف « لکنَّ » برای کامل کردن پیام و برطرف کردن ابهام جملۀ قبل از خودش است و معمولاً بین دو جمله قرار می گیرد .
مثال : نحن جاهزون للعمل ولکنّکم لا تهتمّون بنا : ما آمادۀ کا هستیم ولی شما به ما توجه نمی کنید .
نکته : اگر لکن ، ولکن بدون تشدید بیایند ، جزء حروف مشبهة بالفعل محسوب نمی شوند .
مثال : ذهبنا الی الصّف ولکن ما جاء المعلّم : به کلاس رفتیم ولی معلم نیامد .
لیت
به معنای « کاش ، ای کاش » و بیانگر آرزوست .
یعنی جمله ای که از « لیت » در آن استفاده می کنیم ، معمولا امکان وقوع ندارد .
مثال : لیتنی کنتُ عزمتُ سریعاً و عملتُ بلا صبر : کاش سریع راهی شده بودم و بدون صبر شروع کرده بودم .
گاهی از « یا لیت » هم به معنای « ای کاش » استفاده می شود .
مثال : یقول الکافر یا لیتنی کنتُ تُراباً : کافر می گوید ای کاش من خاک بودم .
لعلّ
به معنی « شاید ، امید است »
پس « لعلَ » بیانگر امید است ( امید = رجاء ).
مثال : إنّا جعلنا قرآناً عربیّاً لعلّکُم تعقلون : همانا قرآن را عربی قرار دادیم شاید که اندیشه کنید .
نکته : اگر « لیت » و « لعلّ » با مضارع بیایند ، فعل به صورت مضارع التزامی ترجمه می شود .
و اگر با فعل ماضی بیایند ، به صورت ماضی استمراری ( یا ماضی بعید ) ترجمه می شوند .
مثال : لعلّ الطالب یکتب واجبه : امید است که دانش آموز تکلیفش را انجام دهد .
لیت محمّداً إبتعَدَ عن الکسل : کاش محمد از تنبلی دوری می کرد ( دوری کرده بود ) .
تست 1 ( سطح متوسط )
عیّن ما لیس فیها من الحروف المشبهة بالفعل :
1 ) قالو اُدعُ لنا ربّک یُبیّن لنا ما هی إن البَقر تشابه علینا !
2 ) أصلِحوا دنیاکم واعمَلوا لآخرتکم کأنکُم تموتون غداً !
3 ) قل إن کنتم تحبُّن الله فاتّبعونی یُحببکم الله !
4 ) یُخطئ بعض النّاس ، فیظنّ أن السّعادة فی جمع المال !
تست 2 ( متوسط )
ما هو الخطأ :
1 ) إنّما الطلّاب یسعون للوصول إلی العُلی !
2 ) إنّ الطلّاب یسعون للوصول إلی العُلی !
3 ) إنّما یسعی الطلّاب للوصول إلی العُلی !
4 ) إنّ یسعی الطلّاب للوصول إلی العُلی !
تست 3 ( سراسری انسانی 92 - ساده )
عیّن « لا » أشدّ نفیاً :
1 ) الّذی لا یعمل بجدّ لن یری النّجاح فی حیاته !
2 ) سلّمت علی صدیقی لا علی جمیع الحاضرین !
3 ) یجب أن نعترف بأنّه لا نفع فی مجالسة الجهّال !
4 ) إنّ أخاه لا یدرس فی البیت ، بل فی المدرسة !
تست 4 ( سراسری زبان 94 - متوسط )
« لیت... ، ... من جمیع النّعم الّتی یودعها الله فی الطبیعة » عیّن الخطأ للفراغین :
1 ) کِ ، تنتفعین
2 ) هنّ ، تنتفعن
3 ) المسلمات ، ینتفعن
4 ) المسلمین ، ینتفعون
تست 5 ( دشوار )
عیّن الخطأ حول الإیضاحات :
1 ) العالم بلا عمل کالشّجر بلا ثمر ß توجد فیها لا النافیة للجنس .
2 ) الدّهر یومان ؛ یوم لک و یوم علیک ß فیها جملة واحدة .
3 ) تسمّی مظاهر التقدم فی میادین العلم و للصناعة و الأدب ß لا یوجد الفاعل و الجمع المذکّر .
4 ) یُریدون أن یُبدّلوا کلام الله ß فعلان من المزید الثلاثیّ .
پاسخ تست 1 : گزینه 3 ؛
حرف « إن » از ادوات شرط و جمله ، شرطی است . پس در این جمله حروف مشبهة بالفعل نداریم .
نکته : « إنَّ » و « أنَّ » بر سر اسم می آیند و « إن » و « أن » بر سر فعل می آیند .
پاسخ تست 2 : گزینه 4 ؛
« إنَّ » باید بر سر اسم بیاید اما در گزینه 4 بر سر فعل آمده است .
نکته : اگر حرف « ما » به آخر حروف مشبهه بچسپد ، این حروف دیگر مشبهه نیستند و طبق قواعدشان عمل نمی کنند .
مثال : إنّما اللهُ عالِمٌ : مبتدا دیگر منصوب نیست .
پاسخ تست 3 : گزینه 3 ؛
لا نفی جنس شدید ترین نوع نفی است و فقط قبل از اسم نکره می آید .
پس لا در گزینه 3 از نوع ناسخه ( حروف مشبهه ) و نفع اسم آن است .
پاسخ تست 4 : گزینه 2 ؛
با توجه به ضمیر « هنّ » فعل « ینتفعن » درست است .
پاسخ تست 5 : گزینه 1 ؛
لا نفی جنس در این گزینه نداریم ( بِ + لا نفی جنس نیست و همچنین معنای تشدید بر نفی ندارد ) .
دقت کنید در گزینه 2 ، سه جمله اسمیه داریم .
در گزینه 3 ، تسمّی فعل مجهول است و فاعل نداریم .
در گزینه 4 ، فقط یک فعل مزید ثلاثی ( یُبدّلوا ) وجود دارد ( یُریدون فعل مجرد است ) .
دوستان اگر نکته و یا تست چالشی از این مبحث در نظر دارید ، با صفحه شخصی خود اینجا کامنت کنید که در مطلب بعدی با اسم خود شما قرار گیرد .
موفق باشید !
