سلام به همه دوستان !
در این مطلب قصد داریم آرایه های لف و نشر ، تضاد و پارادوکس را با هم مطالعه و بررسی کنیم .
در ابتدا درسنامه را جمع بندی میکنیم و سپس با سه تست ، مطلب را تثبیت میکنیم .
امیدواریم مطالب بیان شده ، شما را در یادگیری بهتر ، یاری کند .
 | دانشجوی حقوق دانشگاه خوارزمی تهران |
 | دانشجوی حقوق دانشگاه بهشتی تهران |
صفحه اینستاگرام ما
برای ارتباط با برترها و رزرو پشتیبان ویژه ، را دنبال کنید .
همچنین میتوانید با شماره ۰۲۱۸۴۵۱ داخلی ۳۱۲۳ تماس بگیرید .
ویژگی های این مطلب
⚪ درسنامه جامع ⚪
⚪ چند مثال برای هر آرایه ( دست‌نویس ) ⚪
⚪ 3 تست برای تثبیت مطلب ⚪
⚪ بارگذاری فایل آوای عروض 6 برای تقویت عروض سماعی ⚪
⚪ در لغت : لف به معنی (( پیچیدن )) و نشر به معنی (( گستردن )) است .
⚪ در اصطلاح : هرگاه شاعر یا نویسنده دو یا چند لفظ ذکر کند ، سپس دو یا چند لفظ دیگر بیاورد که هرکدام به یکی از لفظ های قبل مربوط شود .
⚪ در لف و نشر معمولا معنی بخش اول ناتمام است و نیازمند ارائه مطلب ؛ بنابراین ذهن شنونده در تکاپو منتظر ادامه مطلب است.با آمدن دنباله مطلب در بخش دوم ، انتظار شنونده برآورده میشود و این تلاش ذهنی ، کمک میکند تا خواننده از مطلب لذت ببرد .
لف و نشر مرتب
⚪ اگر لف ها به ترتیب و پشت سر هم با نشر ها مرتبط باشند ، لف و نشر از نوع مرتب است : یعنی لف 1 با نشر 1 مرتبط است ، لف 2 با نشر 2 و . . . .
لف و نشر نامرتب ( مشوش )
⚪ اگر ارتباط لف ها با نشر ها نامنظم باشد ( مثلا لف 1 با نشر 2 مرتبط باشد و لف 2 با نشر 1 ) لف و نشر نامرتب ( مشوش ) داریم .
⚪ همانطور که بیان کردیم ، در لف و نشر معمولا معنای بخش اول ( که شامل لف‌هاست ) ناتمام است و با آمدن بخش دوم ( که شامل نشرهاست ) کامل میشود. توجه به ساختمان جمله و بعضی قرینه های دستوری میتواند به شما کمک کند ؛ در مصراع (( چنگی حزین و جامی بنواز یا بگردان )) ، بخش اول که شامل لف‌هاست ( چنگی حزین و جامی ) از لحاظ دستوری ناقص است ، چون هیچ کدام از این دو لف ، فعل ندارد اما با وجود بخش دوم جمله که شامل نشرهاست ( بنواز یا بگردان ) معنی و ساختمان دستوری جمله کامل میشود . همچنین در مصراع (( از عفو و خشم تو دو نمونه است )) ، جمله ای که لف‌ها درون آن قرار دارند ، نهاد ندارد ، بخشی از مصراع که شامل نشرهاست ( روز و شب ) هم معنا و هم ساختمان دستوری جمله را کامل میکند .
تضاد / طباق / مطابقه
⚪ در لغت به معنای (( با هم مخالفت کردن / ناسازگاری / عدم توافق )) است .
⚪ در اصطلاح ادبی به کار بردن دو واژه یا اصطلاح است که در معنی یا مفهوم ضد هم باشند .
⚪ این آرایه هم در شعر و هم در نثر دیده میشود .
⚪ بکارگیری (( تضاد )) موجب زیبایی کلام و تلاش ذهنی خواننده می‌گردد .
متناقض‌نما / تناقض / پارادوکس
⚪ عبارت است از نسبت دادن دو واژه یا ویژگی متضاد ، در یک لحظه ، به کسی یا چیزی
⚪ مولفه ها : متضاد باشند / همزمانی داشته باشد / به یک چیز نسبت داده شده باشد
⚪ این آرایه در بعضی مواقع ، در قالب ترکیب وصفی یا اضافی جلوه‌گر میشود .
⚪ برای اشتباه نکردن در تشخیص تضاد و پارادوکس ، باید تست های بیشتری بزنیم .
تست شماره یک
در کدام بیت آرایه (( لف و نشر )) بکار رفته است ؟
1. ردای سبزه ربوده‌ست و گوشوار سمن / اِزار لاله دریده‌ست و طیلسان بهار
2. دهان کبک گرفته‌ست تا نخندد خوش / گلوی ابر گشاده‌ست تا بگرید زار
3. ربوده است و گرفته‌ست و برده است به عنف / ز لاله تاج ز گل یاره ، از سمن دستار
4. شنیده ای به گلستان چه ظلم کرده خزان / که شاخ شوکت او خشک باد و زرد و نزار
تست شماره دو
کدام گزینه فاقد (( تضاد )) است ؟
1. در طریقت رنجش خاطر نباشد می بیار / هر کدورت را که بینی چون صفایی رفت رفت
2. تیری که زدی بر دلم از غمزه خطا رفت / تا باز چه اندیشه کند رای صوابت
3. همه کس طالب یار است چه هشیار و چه مست / همه جا خانه عشق است چه مسجد چه کنشت
4. این زردتن لاغر گل‌خوار سیه‌سار / زرد است و نزار است و چنین باشد گل‌خوار
تست شماره سه
کدام گزینه دارای (( متناقض‌نما )) است ؟
1. ز بخت خفته ملولم بود که بیداری / به وقت فاتحه صبح یک دعا بکند
2. خضر راه خود شدم چون سرو از بی‌حاصلی / برگ بی‌برگی عجب خرم بهاری داشته است
3. امتحان کن که بسی گنج مرادت بدهند / گر خرابی چو مرا لطف تو آباد کند
4. ز آزادگی بریده ام از خویش عمرهاست / در پیش خود چو سرو گرفتار نیستم
تست شماره یک
پاسخ : گزینه 3
ربوده است ( لف ) ز لاله تاج ( نشر ) گرفته است ( لف ) ز گل یاره ( نشر ) برده است ( لف ) از سمن دستار ( نشر )
در گزینه های دیگر ، رابطه هر کلمه با کلمه مرتبط ، لف و نشرگونه نیست .
مثلا در گزینه 1 (( ردای سبزه گوشوار سمن را ربوده است )) جمله کامل میشود و (( ازار لاله طیلسان بهار را دریده است )) جمله دیگری است که با هم ارتباطی ندارند .
تست شماره دو
پاسخ : گزینه 4
بررسی سایر گزینه ها :
در گزینه 1 : (( کدورت و صفا )) / در گزینه 2 : (( خطا و صواب )) / در گزینه 3 : (( هشیار و مست ، مسجد و کنشت ))
تست شماره سه
پاسخ : گزینه 2
ترکیب (( برگ بی‌برگی )) دارای پارادوکس است .
شما عزیزان میتوانید با دانلود کردن فایل (( آوای عروض 6 )) از قسمت ضمیمه ، تمرین چهارم را انجام داده و سعی کنید وزن را تشخیص دهید .
سپس وزن را در قسمت کامنت ها بنویسید .
تهیه کنندگان :
سپاس از توجه شما 🌹
