سلام به همه دوستان !
در این مطلب قصد داریم مبحث سبک شناسی قرن های دوازدهم و سیزدهم ( دوره بازگشت و بیداری ) را مطالعه و بررسی کنیم .
در ابتدا درسنامه را جمع بندی میکنیم و سپس با دو تست ، مطلب را تثبیت میکنیم .
امیدواریم مطالب بیان شده ، شما را در یادگیری هر چه بهتر این درس ، یاری کند .
 | دانشجوی حقوق دانشگاه خوارزمی تهران |
 | دانشجوی حقوق دانشگاه بهشتی تهران |
ویژگی های این مطلب
🟢 درسنامه جامع ( به صورت جمع بندی ) 🟢
🟢 2 تست برای تثبیت مطلب 🟢
🟢 بارگذاری فایل آوای عروض 4 برای تقویت عروض سماعی 🟢
🟩 قالب های شعری در این عصر تقریبا مانند گذشته ادامه یافت و تغییر چندانی نکرد .
🟩 توجه به قالب های قصیده و مثنوی در شعر ملک الشعرا و ادیب الممالک فراهانی بیشتر است .
🟩 دیگر شاعران این دوره که به زبان محاوره شعر می گفتند ، به قالب هایی مثل مستزاد و چهارپاره و نیز سرودن ترانه و تصنیف رغبت بیشتری داشتند و این گرایش به قالب های کم کاربرد یا نوین ، به تدریج زمینه را برای ظهور شعر نو فراهم کرد .
🟩 شاعرانی که بیشتر به زبان مردم عادی شعر می گفتند ، به آرایه های بیانی و بدیعی و سنت های ادبی کمتر پایبند بودند و شعر را تنها وسیله ای برای بیان مقاصد خود می دانستند .
🟩 شاعران دوره بیداری ، تخیلات سرایندگان پیشین را در نظر داشتند و گاهی با تاثیرپذیری از اوضاع اجتماعی ، نوآوری هایی در عرصه تخیل پدید آوردند که نمونه این تخیلات را میتوان در برخی از اشعار میرزاده عشقی مشاهده کرد .
🟩 از نظر موسیقی و عروض نیز گروه سنت گرا بسیار پایبند به سنت های ادبی بودند اما گروهی که مطابق زبان کوچه و بازار شعر می سرودند ، پایبندی کمتری به رعایت عروض کهن داشتند .
🟩 از آغاز سلطنت ناصرالدین شاه تا پدید آمدن مشروطیت ، نثر فارسی که از زمان قائم مقام فراهانی تا حدودی از پیچیدگی فاصله گرفته بود ، به سمت سادگی و روانی پیش رفت و لغات دشوار در آن کمتر شد .
🟩 درون مایه نثر نیز که در سال های نزدیک به انقلاب مشروطه ، آزادی و آزادی خواهی ، سنت شکنی و تجدد خواهی بود ، در این دوره با لحنی آرام تر ادامه یافت .
🟩 واژه ها و ترکیب های عربی ناآشنا کمتر می شود .
🟩 بسیاری از لغات انگلیسی ، ترکی ، فرانسوی و . . . ، به نثر فارسی وارد می شود .
🟩 برخلاف دوره های پیش ، عبارات وصفی دور و دراز و لفظ پردازی های بی جا در نامه ها و نوشته ها کاهشی آشکار می یابد .
🟩 نثر این دوره ساده و قابل فهم است .
🟩 در ساختار و ترکیب دستوری کلام نیز جمله ها درست تر و با طبیعت زبان هم آهنگ تر میشود .
🟩 نثر فارسی حتی پیشتاز تر از شعر فارسی ، قید و بند های نثر مصنوع و فنی را کنار می گذارد و گزارشی و ساده میشود .
🟩 صنایع ادبی از نثر جدا میشود .
🟩 نثر در خدمت بیان خواست و آمال مردم به شکلی پویا ظاهر می گردد .
🟩 یکی از ضعف های تکنیکی در اغلب داستان های دوره مشروطه ، حضور راوی سوم شخص و سخن گفتن او با خواننده است که امروزه کاربرد چندانی ندارد .
🟩 اکثر نویسندگان این دوره ، داستان را مطابق ذوق عامه مردم می نوشتند و سبک نویسندگی آنان ، مطابقت کاملی با ادبیات داستانی جدید نداشت .
🟩 درون مایه هایی که برای شعر دوره بیداری بیان شد ، در نثر دوره مشروطه هم وجود دارد .
🟩 نثر مشروطه با ویژگی هایی چون نوگرایی ، تجددخواهی و آزادی طلبی و با هدف تاثیر بر عامه مردم گسترش یافت ؛ درنتیجه محتوای انواع نثر معطوف به همین درون مایه ها بود .
🟩 از شاخه های ارزنده ای که در نثر عصر بیداری چشم نواز است ، طنز سیاسی - اجتماعی است .
🟩 دشمنی با استعمار و استبداد نیز از موضوعات مورد توجه در نثر روزنامه ای بود .
🟩 بسیاری از نثرهای دوره بیداری ، خصوصا نثر داستانی ، به موضوع تنفر از خرافات می پردازد .
🟩 حقوق مدنی زنان از جمله موضوعاتی است که در کنار تعلیم و تربیت نوین و همگانی ، بسیار مورد توجه نویسندگان بوده است .
پاسخ : گزینه 1
مفهوم قانون در گزینه 1 همان قانون مطلوب دوره بیداری ، یعنی مفهوم اجتماعی قانون است .
قانون در گزینه 2 و 3 نام سازی است و در گزینه 4 هم منظور ، مفهوم عام قانون و مقررات است که از همنشین شدن با کلمه حکمت قابل درک است .
پاسخ : گزینه 1
در بیت گزینه 1 مفاهیم وطنی و انتقاد سیاسی نشان از سبک دوره بیداری دارد .
در گزینه 2 استفاده از واژه حباب و بیان تصویری بدیع و نو ، نشان از سبک هندی دارد .
در گزینه 3 زبان و بیان شعر ، یادآور سبک خراسانی است و آوردن واژه هایی مثل آهنج نشان از این سبک دارد .
در گزینه 4 مفهوم تقابل عقل و عشق و ستایش عشق دیده می شود که از ویژگی های فکری سبک عراقی است .
شما عزیزان میتوانید با دانلود کردن فایل (( آوای عروض 4 )) از قسمت ضمیمه ، تمرین چهارم را انجام داده و سعی کنید وزن را تشخیص دهید .
سپس وزن را در قسمت کامنت ها بنویسید .
تهیه کنندگان :
