سلام دوستان !🖐
در این مطلب به قواعد درس 2 دوازدهم " حال " (مطابق آزمون 19 آذر) می پردازیم.
در انتها نیز سه تست برای تسلط شما قرار دادیم .
فایل اصلی را می توانید در قسمت فایل های ضمیمه دانلود کنید .
اگر سوالی داشتید در قسمت کامنت ها از بنده بپرسید .
برای ارتباط بیشتر با رتبه برتر ها و رزرو پشتیبان ویژه صفحه اینستاگرام کانون برترها را دنبال کنید. همچنین می توانید با شماره 0218451 داخلی 3123 تماس بگیرید .
حال
منظور از حال همان قید حالت در فارسی است .
حال یک اسم مشتق ( اسمی که معنای صفتی دارد ) ، منصوب و نکره است که بعد از اسم معرفه می آید و حالت و چگونگی آن اسم را به هنگام انجام فعل جمله مطرح می کند .
مثال : رأیتُ الولد ، مسروراً : پسر را خوشحال دیدم .
دَخَلَ علیٌ الی الصّف ، ضاحکاً . : علی خندان به کلاس وارد شد .
قید حالت معمولا به این چهار صورت می آید :
1 – مفرد ( اً ) : جاء الرجل عالماً
2 – اسم مثنی ( فقط با ینِ ) : شاهدتُ اللاعبَینِ ناجِحَینِ
3 – جمع مذکر سالم ( فقط با ینَ ) : رجع الطّلاب مبتسمینَ
4 – جمع مونث سالم ( فقط با اتٍ ) : وَصَلَت المجتهدات فرحاتٍ
مقایسه :
موارد زیر شبیه حال هستند اما با حال اشتباه نگیرید :
1 – صفتی که بعد از اسم نکره بیاید : وجدتُ حقیبةً جمیلةً ( موصوف نکره است در صورتی که صاحب حال باید معرفه باشد )
2 – صفتی که بعد از اسم معرفه بیاید : وجدتٌ الحقبیة الجمیلة ( صفت معرفه است در صورتی که حال باید نکره باشد )
3 – مفعول دوم : أطعَمَت الأُم الولد الطعام ( طعامآً ) : مادر به کودک غذا ( یی ) داد ( در فارسی به مفعول دوم متمم می گوییم )
واو حالیه :
گاهی قید حالت به صورت یک جملۀ اسمیه می آید .
با فرمول : اسم معرفه + " و " + مبتدا ( ضمیر منفصل ) + خبر
مثال : رأیتُ الفلّاحَ و هو یجمَعُ المحصول : کشاورز را دیدم درحالی که محصول را جمع می کرد .
جملۀ حالیه با سه فرمول دیگر نیز می تواند بیاید :
1 – مضارع تنها : ذهبَ علی یضحک
2 – " و " + قد + ماضی : دخلتُ و قد کنت مسروراً
3 – " و " + لم + مضارع : خرجتُ مِن الصّف و لم أُشاهِد أحداً
تست 1 ( سراسری انسانی 95 )
عیّن الحال :
1 ) قال الطّائر المسجون مضطرّاً !
2 ) یا صاحبی اُقتلنی فی الحال تکرّماً !
3 ) أو أعطنی قلیلاً من الحبّ محبّةً !
4 ) أو خلّصنی من هذا القفص راحةً !
تست 2 ( سراسری تجربی 93 )
عیّن ما لیس فیه الحال :
1 ) قطعت هذه الطّالبة طریقها نحو المدرسة مُسرعة !
2 ) نشاهد فی أعماق البحار الظّلمات متراکمة فی طبقاتٍ !
3 ) اندفع المجاهدون إلی القتال متوکّلین علی الله تعالی !
4 ) لیس العدوّ قادراً علی أن یسیطر علی شعبنا المقاوم !
تست 3 ( سراسری تجربی 97 )
عیّن « الحال » :
1 ) جعل الله لنا فی الدنیا من کلّ الموجودات زوجین !
2 ) نسأل الله أن یجعل السکینة فی قلوب الخائفین !
3 ) اِندفع شباب المسلمین إلی مراکز العلم فرحین !
4 ) کان طلّاب مدرستنا فی أداء واجباتهم دؤوبین !
پاسخ تست 1
گزینه 1 ؛
« مضطرّاً » حال مفرد است . در سَایر گزینه ها مشتق نکره منصوب وجود ندارد .
نکته : « قلیلاً » مشتق نکره و منصوب است اما حال نیست بلکه مفعول دوم است .
پاسخ تست 2
گزینه 4 ؛
« قادراً » پس از فعل ناقصه آمده و نقش خبر دارد نه حال .
در سایر گزینه ها به ترتیب مُسرعة ، متراکمة و متوکّلین حال هستند .
پاسخ تست 3
گزینه 3 ؛
بررسی گزینه ها :
1 ) « زوجین » مفعول است .
2 ) « السکینة » مفعول و « الخائفین » مضاف الیه است .
3 ) « فرحینَ » حال و صاحب حال « شباب » است .
4 ) « دؤوبین » خبر است نه حال .
موفق باشید !
