در این مطلب قصد داریم مباحث مربوط به آرایه و عروض و قافیه علوم و فنون دهم را با تست مرور کنیم . امیدواریم این تست ها ، شما را در یادگیری بهتر این مباحث ، یاری کنند .
برای دریافت فایل سوالات با کیفیت بهتر و همچنین دسترسی به پاسخ های تشریحی ، فایل PDF را از قسمت ضمیمه دانلود کنید .
برای ارتباط با رتبه برتر ها و همچنین دیدن مطالب بیشتر ، به صفحه زیر وارد شوید :
آرایه واج آرایی در بیت کدام گزینه محسوس تر است ؟
1. نام و ننگ و صبر و هوش و عقل و دینم شد حجاب / تُرک من بازآ که سلمان ترک هر شش می کند
2. باده گلرنگ تلخ تیز خوش خوار سبک / نقلش از لعل نگار و نقلش از یاقوت جام
3. درد بی دردی به جز مردن ندارد چاره ای / از علاج مردم بی درد می باید گذشت
4. خواب نوشین بامداد رحیل / بازدارد پیاده را ز سبیل
در کدام گزینه آرایه تکرار بکار نرفته است ؟
1. ز طبع خسته من عذر خامشی بپذیر / سخن گره نگشاید چو طبع بسته بود
2. بیا بیا که ز هجرت نه عقل ماند نه دین / قرار و صبر برفته است زین دل مسکین
3. جمعیت خاطر ندهد دست کسی را / کآشفتگی از زلف پریشان تو دارد
4. طومار ندامت است طبع من / حرفی است هر آتشی ز طومارم
در کدام گزینه (( سجع مطرف )) بکار رفته است ؟
1. در نفس خویش این قدرت می شناسم که در خدمت مردان یار شاطر باشم نه بار خاطر .
2. و خردمندان گفته اند : هر که سخن نسنجد ، از جوابش برنجد .
3. جان پدر ! تو نیز اگر بخفتی ، به از آن که در پوستین خلق افتی .
4. خرج فراوان کردن کسی را مسلم است که او را دخل معین است .
در کدام بیت آرایه (( سجع )) بکار نرفته است ؟
1. دیده عقل مست تو ، چرخه چرخ پست تو / گوش طرب به دست تو ، بی تو به سر نمی شود
2. دفتر فکرت بشوی ، گفته سعدی بگوی / دامن گوهر بیار ، بر سر مجلس ببار
3. خواهم شدن به میکده گریان و دادخواه / کز دست غم ، خلاص من آن جا مگر شود
4. از خوان تو با نعیم تر چیست ؟ / وز حضرت تو کریم تر کیست ؟
در کدام گزینه آرایه (( موازنه )) بکار رفته است ؟
1. در زلف تو بند بود داد دل ما / در بند کمند بود داد دل ما
2. از دود آه ماست که ابر آشکار گشت / وز سیل اشک ماست که دریا پدید شد
3. دل به امید روی او همدم جان نمی شود / جان به هوای کوی او خدمت تن نمی کند
4. کدامین گل بود بی زحمت خار ؟ / کدامین خط بود بی زخم پرگار ؟
در کدام یک از عبارت های زیر ، آرایه (( ترصیع )) وجود دارد ؟
1. به شناخت تو زندگانیم ، به یافت تو ناتوانیم .
2. زلف محبت را شانه ام و زرع مودت را دانه ام .
3. نیکبخت آن که خورد و کشت و بد‌بخت آن که مرد و هشت .
4. بر ظاهرش عیب نمی بینم و در باطنش غیب نمی دانم .
کدام بیت فاقد آرایه (( جناس تام )) است ؟
1. مبارزان جهان قلب دشمنان شکنند / تو را چه شد که همه قلب دوستان شکنی ؟
2. از آن زمان که ز چشمم برفت رود عزیز / کنار دامن من همچو رود جیحون است
3. پیش رویت دگران صورت بر دیوارند / نه چنین صورت و معنی که تو داری دارند
4. باده فتاده است به جوش از خروش چنگ / وز جوش باده چنگ فتاده‌ست در خروش
نوع جناس در کدام بیت با سایر ابیات تفاوت دارد ؟
1. جایی که یار نیست ، دلم را قرار نیست / من آزموده ام دل خود را هزار بار
2. اگر تو روی نپوشی بدین لطافت و حسن / دگر نبینی در پارس پارسایی را
3. دلبران مهر نمایند و وفا نیز کنند / دل بر آن مهر نبندی که جفا نیز کنند
4. جان زیان کرد دلم بر سر بازار غمش / وین زمان سود بود این دل سودایی را
آهنگ کدام بیت با محتوای آن هماهنگی و تناسب کمتری دارد ؟
1. برآمد خروش سپاه از دو روی / جهان شد پر از مردم جنگجوی
2. غم که مرا در دل است ، کس نکند باورم / پیش که پاره کنم وای من این سینه را ؟
3. مرا در منزل جانان چه امن عیش چون هر دم / جرس فریاد می دارد که بربندید محمل ها
4. زین درد ، خون گریست سپهر و ستاره هم / خون گشت قلبِ لعل و دلِ سنگ خاره هم
موسیقی و لحن بکار رفته در تمامی ابیات زیر به جز . . . بیان کننده غم و اندوه شاعر است .
1. یاد ایامی که در گلشن فغانی داشتیم / در کنار لاله و گل آشیانی داشتیم
2. آن روز که لاله از پی لاله شکفت / بر گونه شرق ، زخم صد ساله شکفت
3. مرده بدم زنده شدم ، گریه بدم خنده شدم / دولت عشق آمد و من دولت پاینده شدم
4. فغان که آن مهِ نامهربان مهرگسل / به ترک صحبت یاران خود چه آسان گفت !
قاعده قافیه در کدام بیت متفاوت است ؟
1. چون شکسته می رهد اشکسته شو / امن در فقر است ، اندر فقر رو
2. چون برآمد این نکاح آن شاه را / با نژاد صالحان بی مرا
3. که مرا این علم آمد ز آن طرف / نه ز شاگردیِ سِحر مستخف
4. آن پسر با خویش آمد ، شد دوان / سوی تخت شاه با صد امتحان
قافیه شدن واژه های قافیه در کدام گزینه درست نیست ؟
1. پیش از اینت بیش از این اندیشه عشاق بود / مهرورزیِ تو با ما شهره آفاق بود
2. هر جا که بنگری رخ او در تجلی است / مجنون اگر شوی ، همه آفاق لیلی است
3. همه بودی از بود او هست نام / تمام اوست دیگر همه ناتمام
4. دل ما به دور رویت ز چمن فراغ دارد / که چو سرو پایبند است و چو لاله داغ دارد
در قسمت ضمیمه مطلب ، سه فایل صوتی وجود دارد ؛ با توجه به آنها ، به سوالات 13 / 14 / 15 پاسخ دهید .
وزن بیت کدام گزینه با وزن فایل صوتی شماره یک مطابقت دارد ؟
1. ای آنکه کردی رخ به جنگ اوحدی / او صلح می جوید ، رها کن جنگ را
2. با فقیه از عقل می گوید سخن / عقلی نبودست این فقیه دنگ را
3. چندان که گفتم غم با طبیبان / درمان نکردند مسکین غریبان
4. بگریز ای میر اجل از ننگ ما از ننگ ما / زیرا نمی دانی شدن همرنگ ما همرنگ ما
وزن فایل صوتی شماره دو در کدام گزینه درست ذکر شده است ؟
1. مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن
| _ _ U | _ U _ U | U U _ U | _ U _ |
2. مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن
_ _ U | U _ _ U | U _ _ U | U _ _ |
3. مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن
U _ _ _ | U _ _ _ | U _ _ _ | U _ _ _ |
4. مستفعلن مفاعل مستفعلن فعل
_ _ U _ | U U _ U | _ _ U _ | U _ |
وزن فایل صوتی شماره سه با کدام گزینه مطابقت ندارد ؟
1. ساقیا برخیز و در ده جام را / خاک بر سر کن غم ایام را
2. مردم چشمم به خون آغشته شد / در کجا این ظلم بر انسان کنند ؟
3. نوش کن جام شراب یک منی / تا بدان بیخ غم از دل برکنی
4. در مقامات طریقت هر کجا کردیم سیر / عافیت را با نظربازی فراق افتاده بود
تهیه کنندگان :
فاطمه گزدرازی - دانشجوی حقوق دانشگاه خوارزمی
علی جابری - دانشجوی حقوق دانشگاه بهشتی
سپاس از توجه شما 🌹
