مقدمه: خاموش باش و آرام قدم بردار تا جذبه آسمانی محراب، صلابت ستون‌ها و مناره‌ها و ظرافت کنگره‌ها تمامی وجودت را تسخیر کند. به دقت نگاه کن و بگذار نوری که از پس شیشه‌های رنگین به داخل می‌تابد همه رنگ و تلألؤ خود را میهمان چشم‌هایت کند تا تو ببینی که چگونه زمین و آسمان به هم پیوند می‌خورند و سپس گل‌ها و اسلیمی‌ها در یک بهار همیشگی سر بر می‌آورند.اینجا کجاست؟اینجا مسجد امام، هشت بهشت،گنبد قابوس، ارگ بم، سلطانیه یا هر بنای دیگری است که شاهکار هنر معماری ایرانیان است. هنری که پر از ابتکار، زیبایی، اصالت، الهام و احترام به طبیعت است و به گرمی موسیقی و به شیرینی شعر فارسی است. نه! اشتباه نکن! معماری تنها هنر ساختن بناهای آجری و گنبدهای دوار نیست که بگوئیم عمر آن در هزاره سوم میلادی به پایان رسیده است بلکه برای ساخت آسمان خراش‌ها، برج‌ها و مجتمع‌های امروز، بیش از حیاط‌های پر باغچه دیروز به معماران هنرمند و کار‌آمد نیاز داریم و از همین رو رشته معماری یکی از رشته‌های مهم دانشگاهی است که امروزه در دانشکده‌های فنی یا هنری دنیا تدریس می‌شود. این رشته دارای دو جنبه هنری و فنی است. در این میان درس‌های طراحی، زیباشناسی و نحوه زیباکردن حجم‌ها، نماها وپلان‌ها به هنر بر می‌گردد و دروسی مثل سازه‌های بتنی و فلزی، مقاومت مصالح، ایستایی، تأسیسات مکانیکی و الکتریکی به جنبه فنی این رشته مربوط می‌شود. در این رشته دروس هنری اهمیت بیشتری داشته و دروس علمی و فنی در راستای دروس هنری است. برای مثال یک معمار در طراحی خانه باید فضای آرامش‌بخشی را ایجاد کند تا باعث اضطراب، خستگی و دلتنگی نگردد. کاری که بیش از رعایت اصول فیزیکی مثل نور و صوت، نیاز به آشنایی با اصول زیبایی‌شناسی دارد.
توانایی‌های لازم :
معماری بیش از آنکه علم و تکنیک باشد، ذوق و سلیقه و استعداد است و معمار کسی است که طرح‌های فردی‌اش با نقاشی و مجسمه‌سازی رقابت کند و در واقع بتواند مجسمه‌ای کاربردی بسازد. دانشجوی این رشته علاوه بر توانمندی در طراحی و قدرت تجسم و خلاقیت، لازم است که در درس ریاضی بخصوص در هندسه قوی باشد چون برای آموزش فن و تکنیک معماری باید دروسی مثل هندسه کاربردی، هندسه مناظر و مرایا و ریاضیات و آمار را مطالعه کرد.
موقعیت شغلی در ایران :
با توجه به این که در سطح کارشناسی به جنبه‌های فنی معماری توجه بیشتری می‌شود، در نتیجه فارغ‌التحصیل این رشته می‌تواند به ساختمان سازی (طراحی فنی ساختمان‌های مختلف) بپردازد اما فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد چون جنبه‌های هنری معماری را آموزش دیده است ، بیشتر به هنر معماری می‌پردازد. مهندس معمار علاوه بر طراحی بناها می‌تواند به طراحی و ساخت ماکت و طراحی معماری داخلی بپردازد یا به عنوان ناظر ساخت فعالیت کند. در ضمن فارغ‌التحصیل معماری آمادگی کار در رشته‌های مرتبط با معماری مثل طراحی صحنه یا طراحی صنعتی را نیز دارد.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس پایه:
هندسه کاربردی، کارگاه مصالح و ساخت، درک و بیان محیط، بیان معماری، هندسه مناظر و مرایا، ریاضیات و آمار، انسان، طبیعت، معماری، مقدمات طراحی معماری.
دروس اصلی :
مبانی نظری معماری، آشنایی با معماری جهان، برداشت از بناهای تاریخی، آشنایی با معماری معاصر، نقشه‌برداری، تنظیم شرایط محیطی، تأسیسات الکتریکی (نور و صدا)، تأسیسات مکانیکی، مقاومت مصالح و سازه‌های فلزی، سازه‌های بتنی، ایستایی، متره و برآورد، مدیریت و تشکیلات کارگاه، مصالح ساختمانی، ساختمان، روستا، طرح معماری.
دروس تخصصی:
آشنایی با مبانی برنامه‌ریزی کالبدی، تحلیل فضاهای شهری، آشنایی با مرمت ابنیه، طرح معماری، طراحی فنی، طرح نهایی
کار مهندس عمران و مهندس معمار چه تفاوت ها و شباهت هایی با یکدیگر دارند؟
مهندس معمار با تکیه بر علم مهندسی، ذوق هنری و شناختی که از فرهنگ، آداب و رسوم، جغرافیای انسانی و طبیعی محل مورد نظر دارد به طراحی نقشه های ساختمان های جدید و برنامه بازسازی و محافظت از ساختمان های قدیمی ، طرح ریزی ترکیب و نحوه قرار گیری مجموعه ای از ساختمان ها و فضا های اطراف آن ها می پردازد. همچنین نظارت مستقیم بر فعالیت دیگر مهندسان عمران – تأسیسات الکتریکی – تأسیسات مکانیکی بر عهده مهندس معمار می باشد.مهندس معمار کار طراحی ساختمان ها و بناها را مطابق با ایده های فردی، نیازهای جامعه، قوانین و مقررات موجود و خواست و سلیقه کارفرما انجام می دهد.
از جمله تفاوت های کار مهندس عمران و مهندس معمار می توانیم به این مورد اشاره کنیم که مهندسان عمران به جنبه ی فنی یک سازه بسیار بیشتر اهمیت می دهند در حالی که مهندسان معمار علاوه بر اصول فنی، به جنبه های زیبایی شناختی، روانشناسی و فرهنگی آن بنا نیز توجه دارند.در واقع کار مهندس معمار و مهندس عمران در برخی از پروژه های موجود در کشور با یکدیگر تداخل دارد و گاهی به جای مهندس معمار از مهندس عمران و برعکس استفاده می شود. اما در مجموع حوزه کاری مهندس معمار از یک مهندس عمران محدودتر می باشد.
گرایش های رشته مهندسی معماری در مقاطع بالاتر | |
گرایش های مقطع کارشناسی ارشد رشته مهندسی معماری | گرایش معماری – معماری، گرایش معماری – منظر، گرایش تکنولوژی معماری، گرایش معماری – انرژی، گرایش معماری – مرمت بناها و بافت های تاریخی و گرایش معماری -مدیریت پروژه و ساخت |
گرایش های مقطع دکتری رشته مهندسی معماری | طراحی مجموعه ها و ساختمان های نیروگاهی با تمرکز بر نیروگاه های هسته ای |
بازار کار و آینده شغلی رشته مهندسی معماری
در رابطه با بازار کار رشته مهندسی معماری لازم است بدانید که در صورتی که فارغ التحصیلان این رشته از توانایی و مهارت بالایی برخوردار باشند آینده شغلی درخشانی در انتظارشان خواهد بود و با بیکاری مواجه نخواهند شد.فارغ التحصیلان این رشته می توانند در حوزه های طراحی (طراحی های اولیه ، طراحی اجزا و اجرای کار ) نظارت بر انجام عملیات ها (انجام دادن کار در عملیات اجرایی ساختمانی و همچنین مدیریت و هماهنگی اجرایی پروژهای معماری و شهرسازی) ، رهبری و سرپرستی دفترهای مشاور معماری و شهرسازی ، طراحی پارک‌ها و میادین شهری ، انجام کارهای پژوهشی و آموزشی در زمینه طراحی فضا ، اشتغال در کلیه سازمان های دولتی نظیر شهرداری، انجام کارهای طراحی دکوراسیون داخلی، تأسیس و سرپرستی مؤسسات پیمانکاری و احداث ساختمان ،مسکن و شهرسازی، بنیاد مسکن، بانک ها و … به فعالیت بپردازند.