اسطرلاب ابزاری قدیمی است که از آن برای اندازه‌گیری سیاره‌ها و ستارگان و تعیین وقت استفاده می‌شد. در تصویر، اسطرلاب ایرانی ساخت عبدالعلی و محمدباقر اصفهانی در سال ۱۱۲۴ هجری را می‌بینید که برای اندازه‌گیری ارتفاع خورشید یا ستارگان به کار می‌رفت. همان‌گونه که در تصویر می‌بینید اسطرلاب را از حلقه‌ای که در بالای آن قرار دارد، می‌آویختند و خط‌کش یا «عضاده» را حول محورش در مرکز می‌چرخاندند تا جرم سماوی از دو سوراخ آن دیده شود. آن‌گاه ارتفاع را از روی مقیاس می‌خواندند و از روی آن زمان را تعیین می‌کردند.
(گزیده‌ای از کتاب اندیشه‌ها و یافته‌ها، لارنس براگ (برنده‌ی نوبل فیزیک)، ترجمه‌ی محمدرضا خواجه‌پور)
