دانش‌آموزان که شروع به بزرگ شدن می‌کنند، مغزشان با تغییری پویا، از آشفتگی به سمت شفافیت حرکت می‌کند. توجه معلمان به این تغییرات اهمیت زیادی دارد.
نو شدن مغز: از آشفتگی به شفافیت
نخستین دوره رشد سریع مغز در چند ماه نخست پس از تولد است و دومین دوره آن در زمان نوجوانی رخ می‌دهد. در این دوره، قشر پیش پیشانی (prefrontal cortex) بیشترین رشد و تغییر را تجربه می‌کند. قبل از اینکه به تغییرات این قشر در زمان نوجوانی بپردازیم، نخست با وظایف این بخش آشنا خواهیم شد.
قشر پیش پیشانی محل ایجاد بیشترین شبکه‌های کنترلی عاطفی و شناختی است که بیشتر آن‌ها در سال‌های نوجوانی شکل می‌گیرند. نورولوژیست‌ها به آن‌ها عملگرهای اجرایی می‌گویند. شبکه این عملگرها وظیفه هدایت فرآیندهای پیچیده ذهنی را به عهده دارد. اگر این عملگرها موفق باشند دانش‌آموز می‌تواند مهارت‌های زیرا با موفقیت کسب کنند.
نظم و ترتیب
اولویت‌دهی
ارتباط مؤثر
تفسیر و ارزیابی اطلاعات
برنامه‌ریزی بلندمدت برای رسیدن به اهداف
ارزیابی ریسک
حل خلاقانه مسائل
ابداع
توسعه مناسب این شبکه‌ها تا اوایل بزرگ‌سالی طول می‌کشد. با بکار بردن و پخته شدن این شبکه‌ها فرد می‌تواند مهارت‌های مانند مهارت‌های زیر را کسب کند.
پایداری عاطفی
کنترل احساسات لحظه‌ای
برنامه‌ریزی
آموختن از اشتباهات
تاب‌آوری در برابر ناکامی‌ها
تعمق پیش از تصمیم‌گیری
را با موفقیت اجرا کند.
اوایل نوجوانی -10 تا 12 سالگی- زمان مناسبی برای تقویت شبکه‌های قشر پیش پیشانی است. بدین منظور به راهکارهای زیر توجه کنید:
به دانش‌آموزان کمک کنید تا نظم و ترتیب دهی را خود اجرا کنند.
ابتدا با پرسش‌های زیر کمک کنید تا آن‌ها روش‌های نظم دهی خود را بهتر بشناسند:
آهنگ‌های لیست پخشت را با چه ترتیبی انتخاب می‌کنی؟
فایل‌های روی گوشی و رایانه‌ات را چطور مرتب می‌کنی؟
همچنین می‌توانید توجهشان را روش‌های ترتیب دهی معمولی جلب کنید که اغلب با آن مواجه می‌شوند:
مطالب این کتاب چطور به چند فصل تقسیم شده است؟
جدول تناوبی عناصر چطور ساخته شده است؟
در معرفی و توضیح روش‌های نظم دهی، ساده و صریح باشید.
زمانی که روشی را معرفی می‌کنید، آن را هم شرح داده و هم به‌صورت کتبی ارائه دهید. از دستورالعمل‌های ساده استفاده کنید تا دانش‌آموزان گیج نشوند.
دخیل کردن دانش‌آموزان
از چند دانش‌آموز بخواهید تا روش‌هایی را که توضیح داده‌اید اجرا کنند. می‌توانید با گروه‌بندی دانش‌آموزان شروع کنید.
سنجش یادگیری دانش‌آموزان
بین مراحل روش‌های نظم دهی پیچیده کمی صبر کنید تا دانش‌آموزان آموخته‌های خود را جمع‌بندی کرده و رفع ابهام کنند.
سپردن تدریجی مسئولیت به دانش‌آموزان
در طول سال، کم‌کم وظایف برنامه‌ریزی و نظم دهی خود را به دانش‌آموزان بسپارید. برای مثال می‌توانید از آن‌ها بخواهید هرکدام یک زمان‌بندی برای تدریس و پیشروی مطالب درسی ارائه کنند و خود به اصلاح آن زمان‌بندی‌ها بپردازید.
با استفاده از روش‌های بالا و رعایت نکات ذکرشده خواهید توانست تمام توان ذهنی بالقوه دانش‌آموزان را عملی کرده و رشد عملگرهای اجرایی ذهنشان را بالا ببرید تا مهارت‌های ذکرشده در ابتدای این نوشتار را در آن‌ها تقویت کنید. این توسعه ذهنی بهترین هدیه و آموزشی است که می‌توانید تقدیم دانش‌آموزانتان کنید.
منبع:
https://www.edutopia.org/blog/brain-development-adolescent-growth-spurts-judy-willis