تحلیل ادبیات اختصاصی کنکور سراسری 96 گروه علوم انسانی
سلام و خسته نباشید به کنکوری های عزیز انسانی
سوالات ادبیات اختصاصی کنکور 96 علوم انسانی برخلاف سال 95 بازگشت به شیوه‌های مرسوم سالهای 90 تا 94 را داشته است. طبق معمول این سال‌ها سوالات از تاریخ ادبیات شروع شده است، در ادامه سوالات آرایه و نهایتا سوالات ادبیات فارسی چهارم با ترتیب قافیه، عروض، نقد ادبی و سبک‌شناسی جای گرفته‌اند.
طبق رویه معمول 5 سوال از تاریخ ادبیات (1) و 5 سوال از تاریخ ادبیات (2) طراحی شده؛ که در میان این سوالات برخلاف سالهای گذشته تعداد سوالات تاریخ ادبیات جهان کاهش یافته است. علاوه بر این بیشتر توجه طراحان سوال به آثار شاعران و نویسندگان و تمرکز به بازیابی اطلاعات کاملا حفظی دانشآموزان در این زمینه بوده است. امّا به طور کلی سطح سوالات این بخش قابل قبول و در حد انتظار است. به جز سوال 140 مربوط به تاریخ ادبیات جهان (1) که از مبحثی نامتعارف و دور از ذهن طراحی شده بود.
در رابطه با آرایه‌های ادبی سوالات کنکور 96 سطح دشواری بیشتری نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهند. امّا تعداد سوالات، مباحث مورد پرسش و شکل و ادبیات سوالات طبق رویه‌های مرسوم این درس بوده است و سوالات به شکل ترکیبی از مباحث بیان و بدیع طراحی شده‌اند.
در بخش قافیه طبق الگوی چند سال گذشته یک سوال قواعد و یک سوال عیوب قافیه مطرح شده و سطح سوالات در مجموع ساده است. تنها نکته قابل توجه، تاحدودی نامفهوم بودن بیت گزینه چهار سوال 151 است که در این مورد با رد گزینه‌های دیگر پاسخگویی با مشکلی مواجه نمی‌شود.
بیشترین تفاوت سوالات ادبیات اختصاصی انسانی 96 با سال 95 در بخش عروض دیده میشود. امسال تنها یک سوال ساده از اختیارات شاعری طرح شده است، برخلاف سال گذشته که با وجود سه سوال اختیارات شاعری روند معمول سوالات این بخش تغییر کرده بود. علاوه بر این سوال مربوط به اوزان دوری (156) و سوال از طبقهبندی اوزان و نام بحر (154) بازگشت به رویه پیش از سال 95 را بیان میکند. در نتیجه کماکان یادگیری بحور عروضی برای دانشآموزان ضروری به نظر میرسد.
نکته کاملا جدید و دور از انتظار در مجموعه عروض کنکور 96 سوال 157 ادبیات اختصاصی است. حفظ ترتیب کاربرد اوزان عروضی طی ده سال گذشته به صورت جداگانه و به تنهایی مورد پرسش واقع نشده بود، در نتیجه این سوال چالش جدی برای برخی از دانشآموزان را به دنبال داشته است. گذشته از این مورد سایر سوالات عروض سطح متوسط و مطلوبی داشته اند.
در بخش نقد ادبی طبق معمول یک سوال ترکیبی از انواع نقد مطرح شد. امّا نکته غیرمعمولی که در این بخش به چشم میخورد، سوال 163 بود. چه از لحاظ چینش سوالات و آوردن سوال نقد ادبی در میان سوالات قرابت معنایی، چه از لحاظ مبحث مورد پرسش و چه از لحاظ ادبیات و جایگذاری گزینه‌ها، این سوال ابتکارات خاصی داشته است. امّا با اندکی دقت در متن جملات گزینه‌ها و ارتباط آنها با هم و رد گزینه، رسیدن به پاسخ سوال امکانپذیر بود.
در نهایت سوالات سبک‌شناسی نیز سوالات متوسط و طبق الگوی همیشگی طراحی سوال در این بخش بوده‌اند. یک سوال از انواع نقد و پنج سوال قرابت معنایی در این بخش بود که تمامی سوالات از مفاهیم و ابیات موجود در کتاب درسی انتخاب شده بودند.
در مجموع چنانکه اشاره شد ادبیات اختصاصی کنکور انسانی 96 عقبگرد به الگوهای متداول پیش از سال 95 را داشته استه امّا فاقد نوآوری نیز نبوده است. به طور کلی این آزمون در حد انتظارات و قابل قبول میباشد. دشواری نسبی سوالات آرایه ادبی با آسانی سوالات قافیه، نقد ادبی و تاحدودی عروض تعدیل شده و مجموع تعداد سوالات متوسط و آسان از سوالات چالشی و سخت بیشتر است.
با آرزوی موفقیت و شادکامی روز افزون
نسرین حق پرست
مسئول درس ادبیات فارسی چهارم انسانی کانون فرهنگی آموزش