معرفي رشته‌ي اقتصاد و اهميت آناز نگاه يک کارشناس ارشد اقتصاد
برای مشاهده فیلم معرفی رشته اقتصاد کلیک کنید
اهميت رشته‌ي اقتصاد:
رشته اقتصاد به لحاظ موضوعي داري دو وجه مشکل و آسان بوده و از اين جهت که سرنوشت يک کشور در زمينه‌هاي مختلف اجتماعي، علمي، تکنولوژي و صنعتي و نيز رفاه آحاد جامعه در گرو چگونگي وضعيت اقتصاد است، اهميت بسيار دارد. با استفاده از ين دانش است که روند رشد اقتصادي کشور رقم خورده و به طور کلي سرنوشت حال و آينده جامعه تعيين مي‌شود و پرواضح است، موضوعي اين چنين که عهده‌دار اين درجه از اهميت است، بسيار مهم و حساس خواهد بود. لذا در کشورهاي پيشرفته در ميان رشته‌هاي دانشگاهي اقتصاد را در قياس با رشته هاي پزشکي و مهندسي بالاتر ارزيابي کرده و به آن بيشتر پرداخته مي‌شود. اما در کشور ما متأسفانه با اين که همگان به اهميت اين رشته اذعان دارند ولي در عمل بهاي لازم به آن داده نشده و معمولاً دانش‌آموزان سال‌هاي آخر دبيرستان نسبت به جايگاه اين رشته اطلاعات لازم را ندارند. وجه مشکل اقتصاد از اين جهت است که تحليل موضوعات اقتصادي مستلزم بررسي و ملاحظه همه‌ي تعامل‌هاي ميان متغيرهاي اقتصادي و اجتماعي است. به اين دليل که اقتصاد با سير قلمروهاي اجتماعي تعامل تنگاتنگ دارد، به نوعي مي‌توان گفت که روش تحليلي اقتصاد، روش ديفرانسيل‌گيري کامل از مدل‌هاي اقتصادي با متغيرهاي بي‌شمار است. بنابراين هر دانشجو با توجه به ميزان استعداد و تلاشي که در اين رشته به خرج مي‌دهد مي‌تواند پيشرفت قابل ملاحظه‌اي داشته باشد. وجه سهل دانش اقتصاد به اين لحاظ مطرح مي‌شود که جهت گذراندن موضوعات درسي اين رشته، استعداد و تلاشي متوسط کفايت نموده اما گذراندن واحدهاي درسي با فهم اقتصادي دروس بسيار متفاوت است. بنابراين توصيه به دانشجويان عزيز و با استعدادهايي که احياناً در رشته‌هاي ديگر مايل به ادامه تحصيل بوده و در اين رشته پذيرفته شده‌اند اين است، که به جايگاه و موقعيت اين رشته توجه کافي نموده و در صورت وجود علاقمندي و تلاش در رشته اقتصاد مي‌توانند نسبت به ساير رشته‌ها نتيجه‌ي بهتري کسب نماييد. چه به لحاظ شغل و درآمد چه به لحاظ انباشت دانش در يک موضوع مهم اجتماعي.
ابزارهاي مطالعه و دروس اصلي رشته اقتصاد:
دروس رياضي و آمار به عنوان ابزارهاي مطالعه در رشته‌ي اقتصاد اهميت بسيار دارد ولي صرف به کارگيري اين ابزارها، فهم اقتصادي ميسر نخواهد شد. فهم اقتصادي، مستلزم مطالعات عميق در نظريه‌هاي اقتصادي و سير قلمروهاي اجتماعي است دروس اصلي اين رشته عبارت‌اند از: اقتصاد، رياضي، پول و بانک‌داري و اقتصاد بخش عمومي
هم‌چنين مي‌توان از اقتصاد توسعه، تاريخ عقيد اقتصادي و نظام‌هاي اقتصادي به عنوان درس‌هاي مهم ديگر نام برد که در اين حوزه نيز دانشجويان عزيز مي‌توانند نسبت به تلاش و مطالعه‌ي که در ژرفاي اين موضوعات انجام مي‌دهند، به معلومات بسيار خوب و جالبي دست پيدا کنند.
گرايش‌هاي مختلف رشته‌ي اقتصاد:
1) اقتصاد صنعتي
اقتصاد صنعتي مسائل بخش صنعت را با توجه به تئوري‌ها و نظريه‌هايي که وجود دارد، توضيح مي‌دهد و با کاربرد اقتصاد خرد در فعاليت‌هاي صنعتي سروکار دارد. هم‌چنين ساختار بازار (رقابتي يا انحصاري بودن) و عملکرد آن‌ها و اينکه آيا بازار محصولات صنعتي رقابتي است يا انحصاري تبيين مي‌نمايد. در اين رشته نقش تبليغات در صنعت، تکنولوژي، آشنايي با روابط کار و مديريت بنگاه‌هاي توليدي و نيز تحولات صنعتي و سياست‌گذاري در اين بخش مورد توجه قرار مي گيرد.
«مديريت توليد، اقتصاد مديريت، حسابداري قيمت تمام شده و آشنايي با حقوق کار» از جمله درس‌هايي است که در اين گرايش به عنوان دروس اصلي تدريس مي‌شود.
دانشجويان اين گرايش (اقتصاد صنعتي) مي‌توانند، در مؤسسات توليدي و شرکت‌ها، وزارت صنايع و معادن، شرکت شهرک‌هاي صنعتي، سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران، سازمان توسعه و نوسازي و صنايع معدن، سازمان مديريت و برنامه ريزي مشغول به کار شوند.
دانشجويان اقتصاد صنعتي بايد مطالعات خود را در زمينه‌ي مديريت منابع و مديريت استراتژيک بالا ببرند. زيرا رقيت دانشجويان اقتصاد صنعتي، مهندسين صنايع هستند که گرايش آن‌ها برنامه‌ريزي سيستم‌ها است.
2) اقتصاد نظري
اقتصاد نظري در حقيقت جنبه‌ي محض تئوريک اقتصاد و پايه و چارچوب دانش اقتصاد را مورد بررسي قرار مي‌دهد و به نظر مي رسد که پايه و مبناي ساير گرايش‌هاي اقتصاد و هر گرايش فرعي اقتصاد است. بنابراين دانشجوياني که استعداد و توانايي داشته باشند، اين گرايش قلمرو بسيار خوبي براي دانش پژوهي و تحقيق و پيشرفت و ارتقاء است.
درس‌هاي خرد و کلان دروس مبناي اقتصاد نظري است و نقش محوري دارند. وجه تمايز اين گرايش از رشته اقتصاد در دوره کارشناسي با برنامه‌هاي آموزشي ديگر گرايش ها درس تاريخ عقايد اقتصادي و درس اقتصادسنجي است.
تاريخ عقايد اقتصادي درس بسيار مهمي است چرا‌که جايگاه و شرايط زماني و مکاني نظريات اقتصادي و دانشمنداني که آن نظريات را ارائه کرده‌اند را مورد بررسي قرار مي دهد و وجه شاخص و امتياز رشته اقتصاد نظري است. اقتصاد سنجي هم برمي‌گردد به جنبه‌هاي کمي نظري‌هاي دانش اقتصاد.
3) اقتصاد کشاورزي
بخش کشاورزي به دليل برخورداري از رشد مستمر و پايدار و درونزاي اقتصادي و نقش حياتي در ايجاد عدالت اجتماعي، تأمين امنيت غذايي و توسعه اشتغال در جامعه داراي اهميت مي باشد. اقتصاد کشاورزي به بررسي مسائل اقتصادي مطروحه در بخش کشاورزي و ارايه راهکارهايي براي حل اين مسائل و استفاده از ابزارها و روش‌هاي اقتصادي براي بهره مندي مطلوب از منابع موجود در بخش کشاورزي (که خود شامل زير بخش‌هاي زراعت، دام‌پروري، آبياري و باغداري است) مي‌پردازد.
واحدهاي اختصاصي اين گرايش: اقتصاد کشاورزي، توسعه و سياست کشاورزي، بازاريابي محصولات کشاورزي، مديريت مزرعه، جامعه‌شناسي روستايي، پژوهش عملياتي.
امکان ادامه تحصيل در مدارج بالاتر و رشته هاي مرتبط: تا درجه دکتري و در رشته هاي مهندسي کشاورزي، زراعت و اصلاح نباتات، مهندسي آبياري، باغداري، ژنتيک گياهي و ساير رشته‌هاي حوزه اقتصاد مانند: اقتصاد توسعه، اقتصاد انرژي، اقتصاد محض و ... .
آينده‌ي شغلي و بازار کار:
در مؤسسات و شرکتهاي خصوصي و دولتي به‌عنوان کارشناس اقتصادي و در وزارتخانه‌هاي جهاد کشاورزي و وزارت دارايي، گمرک، سازمان صنايع، بانک کشاورزي و ...
گرايش‌ها وابعاد مختلف دوره‌ي کارشناسي ارشد:
رشته‌ي علوم اقتصادي در دوره‌ي کارشناسي ارشد داراي 6 گرايش علوم اقتصادي، توسعه اقتصادي و برنامه‌ريزي، برنامه‌ريزي سيستم‌هاي اقتصادي، اقتصاد انرژي، اقتصاد محيط‌زيست و اقتصاد و تجارت الکترونيک است. به علت اينکه تعداد واحدهاي گذراندني در مقطع کارشناسي ارشد محدود است، تفاوت گرايش‌هاي فوق از نظر واحدهاي گذرانده شده بسيار کم است
توانايي‌هاي لازم:
در مقطع متوسطه, کتاب اقتصاد تنها براي دانش‌آموزان رشته علوم‌انساني ارائه شده است و چون برخي از مباحث اين کتاب جنبه‌ي حفظي دارد, بسياري از داوطلبان آزمون سراسري تصور مي‌کنند که براي موفقيت در رشته اقتصاد بايد حافظه‌ي قوي داشت تا بتوان مفاهيم و نظريه‌هاي متعدد را حفظ کرد. در حالي که به گفته‌ي استادان و دانشجويان اين رشته, دانشجوي اقتصاد بيش از هر چيز بايد در درس رياضي قوي باشد تا بتواند در اين رشته موفق گردد. هم‌چنين دانشجوي اقتصاد لازم است که به مباحث اجتماعي علاقه‌مند بوده و الفباي جامعه‌شناسي, علوم سياسي و روانشناسي را بداند چون اقتصاد يک حلقه از علوم اجتماعي است و زنجيره علوم اجتماعي نيز به هم مرتبط است.
در زمينه‌ي تفاوت گرايش‌ها در رشته‌ي اقتصاد مي‌توان گفت در هر چهار گرايش حدود 120 واحد با هم مشترک، ارايه مي‌شود و فقط در تعداد معدودي از درس‌ها بين آن‌ها تفاوت وجود دارد. دانشجويان در هر يک از گرايش‌ها با زمينه‌هايي آشنايي مي شوند تا خود را براي ورود به مقطع کارشناسي ارشد و ادامه تحصيل آماده کنند.
زمينه‌هاي اشتغال:
به لحاظ شغلي اگر دوران تحصيل فرد با مطالعات مناسب و عميق گذرانده شود مسلماً دانشجويان فارغ‌التحصيل مي‌توانند در بسياري از بنگاه هاي توليدي و تجارتي، خدماتي مشغول کار شده و نيز تقاضي تخصص کارشناسي اقتصاد نسبت به سير رشته ها بيشتر است. در صورت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر در ين رشته تقاضي نيروي کار بسيار بالاتر است و يافتن فرصت هاي شغلي متعدد در موسساتي چون بانک مرکزي، سازمان مديريت و برنامه ريزي، وزارت اقتصاد و داريي و بسياري از مؤسسات تحقيقاتي اعم از خصوصي و دولتي سهل‌الوصول تر خواهد بود.
موقعيت شغلي در ايران:
دانشجويان دوره کارشناسي اقتصاد بيشتر اطلاعات اوليه و پايه را مطالعه مي‌کنند در نتيجه نبايد انتظار داشته باشند که پس از فارغ‌التحصيلي به طور تخصصي و کاربردي فعاليت نمايند مگر دانشجوياني که خودشان مطالعه و فعاليت بيشتري داشته و تئوري‌هايي را که مطالعه مي‌کنند, به کار نيز مي‌گيرند. يعني مي‌توانند مدل‌هاي اقتصادي نوشته, تجزيه و تحليل کرده و پيشنهادهاي تازه‌اي براي رفع مشکلات اقتصادي مؤسسه و سازمان‌هاي مختلف ارائه دهند. البته اين به آن معنا نيست که در حال حاضر فارغالتحصيلان اين رشته بازار کار ندارند بلکه مي‌توانند در بخش‌هاي مختلف وزارت اقتصاد مثل بخش ماليات, وزارت صنايع, سازمان برنامه و بودجه, بانک مرکزي و مرکز آمار فعاليت کنند و مهم‌تر از همه اينکه حتي اگر فارغالتحصيلان اقتصاد در رشته تخصصي خود فعاليت نکنند, به دليل داشتن ذهني باز و تحليل‌گر و آشنايي صحيح با مسائل و مباحث اقتصادي, نگاه کارشناسانه‌اي نسبت به جامعه و پيرامون خود دارند و مي‌توانند در هر شغلي موفق و کارآمد باشند.
سارا شريفي؛ کارشناس ارشد اقتصاد