درباره استان اردبيل
استان اردبيل يکي از استان‌هاي ايران است که در شمال غربي اين کشور واقع شده است. مساحت اين استان ۱۷۹۵۳ کيلومتر مربع (حدوداً ۱٫۰۹ درصد از مساحت کل کشور) و جمعيت آن بر اساس سرشماري سال ۱۳۸۵ برابر يک ميليون و ۲۲۸ هزار نفر ميباشد. مرکز اين استان شهر اردبيل است و بر طبق آخرين تقسيمات کشوري، شامل ۹ شهرستان، ۲۵ بخش، ۲۱ شهر و ۶۶ دهستان مي‌شود. اين استان در سال ۱۳۷۲ از استان آذربايجان شرقي جدا و به استاني مستقل تبديل شد.
استان اردبيل يکي از مناطق گردشگري در ايران است. يکي از ويژگيهاي اين استان آب و هواي مطبوع و خنک اين منطقه در فصول بهار و تابستان ميباشد.اکثر ساکنان استان اردبيل را، آذري‌ها تشکيل مي‌دهند که به‌زبان ترکي آذربايجاني تکلم مي‌کنند. البته در پاره‌اي از نواحي شهرستان نمين در شرق استان، زبان‌هاي تاتي و تالشي نيز در بين مردم تلکم مي‌شونداستان اردبيل يکي از استان‌هاي شمال غربي ايران محسوب مي‌شود. اين استان از شمال به جمهوري آذربايجان، از سمت غرب به استان آذربايجان شرقي، از سمت شرق به استان گيلان کوههاي تالش و از سمت جنوب به استان زنجان محدود شده‌است
رفتن به استان اردبيل
با هواپيما
فرودگاه اردبيل
فرودگاه پارس آباد
با اتوبوس
از شهرهاي مختلفي براي اين استان اتوبوس وجود دارد
با اتومبيل
شما با اتومبيل نيز مي توانيد وارد اين استان بشويد مهمترين مسيرها
از شرق از گيلان از مسير اسالم-خلخال و آستارا -نمين
از غرب از آذربايجان شرقي از مسير اهر- مشکين شهر و سراب -نير و ميانه -گيوي (کوثر)راه وجود دارد
از شمال از جمهوري آذربايجان از مسير شورسولو-بيله سوار
از تهران تا اردبيل حدود ۵۹۱ کيلومتر راه است
نقاط ديدني استان اردبيل
مساجد تاريخي استان
مسجد جمعه : اين بنا در شمال شرقي شهر ، بين محله هاي پيرشمس الدين و عبدالله شاه بر روي تپه مرتفعي واقع گرديده و يکي از قديمي ترين مساجد شمال غربي ايران است. با توجه به حفاريهاي باستان شناسي که در محوطه اطراف اين مسجد صورت گرفته بقاياي شبستان هاي ستوندار در بخش شرقي و شمالي و هم چنين آثاري از کتيبه هاي متعلق به قرن سوم و چهارم ه.ق. کشف گرديده است . اصل بناي کنوني مسجد در دوره سلجوقيان بر روي بقاياي کهن تري ساخته شده که درنتيجه حمله مغول حدود سال ۶۲۰ هجري ويران و درحدود سال ۶۵۰ هجري مجدداً باز سازي گشته است در اين بازسازي ،گنبد به طور کامل بازسازي شده و تزيينات مختلف گچبري و نقاشي در شبستان ومحراب آن انجام گرديده است
مسجد ميرزا علي اکبر مجتهد : مسجد مجهز و مجلل ميرزا علي اکبر در مرکز اردبيل نزديک بازار واقع شده و داراي دو در است . از جاذبه هاي اين بنا ، دو منبر است که يکي مشبک چوبي و ديگري به صورت صندلي بازودار و چرخدار است .
مسجد اعظم اردبيل :
اين مسجد تا اندازه اي نوساز ، با سبک نو و در ابعاد قابل توجه که از گنبد
الله الله شيخ صفي تقليد شده ، ساخته شده است . مؤذنه مسجد در زمان
قاجاريه و به سبک آن دوره ساخته شد ولي در سال هاي اخير دوباره بازآفريني
شده است .
مسجد جامع نمين : معتمدين و پيرمردان در مورد بناي مسجد جامع
نقل مي کنند باني مسجد شاهزاده عصمت خانم طاهرميرزا بن اسکندر ميرزا بن
عباس ميرزا نايب السلطنه فتحعلي شاه قاجار است . در محل فعلي مسجد ، مسجدي
کهنه وجود داشته به دستور شاهزاده خانم مسجد کهنه تخريب نموده و بر روي پي
آن مسجد فعلي را ساخته اند
مسجد حسينيه ميرزاده خانم اردبيل :
اين مسجد در نزديکي ميدان قيام در داخل کوچه ميرزاده خانم در پنجاه متري
خيابان جمهوري اسلامي واقع شده ، شامل يک باب مسجد بزرگ ، يک باب سالن
فاطميه و شبستان مي باشد که بقعه شريف سيده خانم بنام ميرزاده خانم با
ابعاد حدود ۳×۳ متر با سقف آينه کاري و ديوار و کف مرمريت در قسمت غربي
مسجد جاي گرفته ، داراي ضريح فلزي با روکش استيلي مي باشد . آرامگاه او
مورد توجه و زيارت اکثر اهالي محل و در بعضي موارد مورد توجه مردم ساير
محلات نيز ميباشد
سقاخانه حضرت ابوالفضل (ع) مسجد سليمان اردبيل :
سقاخانه حضرت ابوالفضل (ع) درکنار خيابان شيخ صفي و در جنب مجموعه تاريخي
شيخ صفي الدين در کنج جنوبي غربي مسجد قرار دارد که از ساليان قديم مورد
توجه مردم مسلمان منطقه مي باشد . ساختمان مسجد در سال ۷۴ تخريب شد که در
مدت پنج سال با کيفيت بسيار بالايي با زيربناي ۵۵۰ متر مربع با يک گنبد و
دو مناره بسيار جالب ساخته شده است. اين سقاخانه داراي مسجد ، زير زمين
براي برگزاري مراسم خانمها و شبستان مي باشد که اکثر قسمتهاي بيروني و
داخلي ساختمان از کاشي سنتي خشتي و معرق و سنگ کار شده است .
مسجد جنت سرا :
اين بنا در ضلع شمالي صحن اصلي بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي واقع است و از
ساخته هاي شاه طهماسب اول به شمار مي آيد. درخصوص عملکرد واقعي بنا اطلاع
دقيقي در دسترس نيست و به نظر مي رسد که براي مراسم صوفيانه استفاده مي شده
است . نماي اصلي ايوان ، با کاشيکاري زيبا و کتيبه هاي قرآني تزيين وجلوي
آن به پنجره بزرگ مشبک گره چيني از جنس فلز مسدود شده است.
مسجد
کلخوران : اين مسجد در کلخوران ، سه کيلومتري اردبيل واقع گرديده است. پوشش
اين مسجد بر روي ستونهاي ساده اي قرار دارد. نماي بيروني بنا با طاق
نماهاي آجري و پنجره هاي مشبک و تزيينات آجري نماسازي شده است. سر در ورودي
مسجد داراي طاق نماهاي کم عرض و مرتفع با نيم ستون هاي آجري بوده و بناي
مسجد متعلق به دوره قاجار است
مسجد حاج فخر در اردبيل
مسجد جامع و مسجد نو در روستاي خمس خلخال
مسجد جنت سرا در مشگين شهر
بقعه هاي استان اردبيل
بقعه شيخ سيد امين‌الدين جبرائيل روستاي کلخوران: پدر شيخ صفي الدين اسحق اردبيلي، جد سلاطين صفوي مي باشد که در روستاي کلخوران در ۳ کيلومتري اردبيل قرار دارد که مقبره شيخ امين الدين جبرائيل به صورت يک هشت ضلعي در وسط باغ قرار گرفته است. سمتي از بنا در پاکار از سنگ هاي منتظم اجرا شده که بر روي آنها ديوارهاي جانبي بقعه از آجر ساخته شده است. در نماي بيروني بقعه از تزئينات کاشي بصورت تلفيقي استفاده شده است.
بقعه شيخ صفي‌الدين اردبيلي:
يکي از ده اثر باستاني مهم کشور به‌شمار مي‌رود. اين بنا در سال ۷۶۵ هجري
بنا شده‌است و در طول زمان مورد احترام پادشاهان صفوي بوده‌است. بناي کنوني
اين بقعه شامل مجموعه‌اي از گورهاي شاهان و شاهزادگان صفوي و چند ساختمان
ديگر (ازجمله مسجد، چيني‌خانه، حرم‌خانه و …) مي‌شود. در سال ۱۳۸۶
تلاش‌هايي براي ثبت اين اثر در فهرست آثار جهاني يونسکو آغاز شده‌است
بقعه
شيخ حيدر مشگين شهر:در محوطه اي موسوم به امامزاده در مشگين شهر برج بلندي
واقع است که تقريباً از تمام نقاط شهر و همچنين ورودي هاي اصلي شهر بخش
هايي از آن ديده مي شود که بنام مقبره شيخ حيدر تحت شماره ۱۸۴ در فهرست
آثار ملي ثبت گرديده است. تاريخ ساخت اين بنا به دوره ايلخاني باز مي گردد
جاذبه هاي طبيعي استان اردبيل
آبشار آقبلاغ: اين آبشار در خلخال و در کوه آق داغ (سفيدکوه) قرار دارد. در دامنه اين رشته کوه چشمه سارهاي فراواني وجود دارد که تأمين کننده آب جريانهاي چون ميانرودان، گلبند رود، رودخانه زال و … مي باشد. مهمترين چشمه اين ناحيه که آبدهي قابل توجهي دارد، چشمه آقبلاغ است
آبشار سردابه: اين آبشار در نزديکي آبگرم معدني سردابه (۲۴ کيلومتري غرب اردبيل) در دامنه شرقي کوه سبلان واقع است. ارتفاع آن حدود ۲۰-۱۵ متر و حجم جريان آن نسبتاً کم و محدود به خروجي چند چشمه بالادست مي باشد. شايان ذکر است حجم جريان اين آبشار در مواقع بارش و پيوستن جريانهاي سطحي حوزه آبخيز افزايش مي يابد. اين آبشار از محلهاي ديدني مجتمع آبگرم سردابه که از نقاط گردشگري اردبيل است، مي باشد
آبشار گورگور آلوارس: چشمه گورگور ازجمله چشمه هاي مشهور منطقه سبلان مي باشد. اين چشمه در دره آلوارس يا قزل گوللر که يکي از عريض ترين و باصفاترين دره هاي سبلان است، در ارتفاع ۲۴۲۰ متري از سطح دريا واقع شده است.آبدهي اين چشمه بسيار بالا بوده و آب از خلل و فرج ديواره صخره اي مشرف به دره با فشار بيرون مي آيد. نظر به شيب تند مسير تا رسيدن به رودخانه بستر آبشار مانندي را طي مي کند و باتوجه به موقعيت تفريحي و تفرجي و ورزشي دره قزل گوللر و احداث پيست اسکي روي برف آلوارس در آن چشمه و آبشار گور گور نيز با دارا بودن آب و چشم انداز و فضاي سبز جالب از نظر گردشگري را دارد
آبشار گورگور خياوچاي: اين آبشار در مسير رودخانه خياو (خيوچاي) بوده و بلندي آبشار حدود ۱۰-۱۲ متر مي باشد و از نظر حجم جريان قابل توجه مي باشد . حوضچه اي دايره اي شکل درمحل ريزش آب ايجاد شده است. آبشار گورگور به علت منظره جالب طبيعي و وجود ماهي قزل آلاي قرمز در رودخانه و حوضچه و برخورداري از موهبت آبگرم معدني ملک سوئي و چشم اندازي از کوهستان سبلان (ارتفاعات دلي آلي، آيتار، هرم و کسري) جذاب و ديدني است
جنگل فندقلو : بعلت نزديکي به شهر نمين و سهولت دسترسي از جاده بين شهري اردبيل – آستارا همواره به عنوان يک منبع تفرجگاهي مطرح بوده است اين جنگل يکي از اراضي تفريحي جنگلي است که به فاصله ۱۰ کيلومتر از شهر نمين و ۳۰ کيلومتر از شهر اردبيل قرار گرفته است . اين جنگل انبوه بسيار زيبا مشابه پار ک به نظر ميرسد
پيست اسکي آلوارس: اين
پيست اسکي در فاصله ۱۲کيلومتري روستاي آلوارس و ۲۴ کيلومتري سرعين قرار
گرفته است و از آنجائي که پيست فوق در ارتفاع ۳۲۰۰متري از سطح دريا قرار
دارد به سبب بارندگي برف فراوان در طول پائيز و زمستان و به جهت دير ذوب
شدن برفهاي اين منطقه مي تواند در حدود شش الي هشت ماه از سال مورد استفاده
قرار گيرد. از ويژگيهاي بارز منطقه اي که مجتمع ورزشهاي زمستاني آلوارس در
آن واقع شده است
چشمه هاي آب معدني: يکي از مهمترين جاذبه‌هاي گردشگري استان اردبيل، چشمه‌هاي آبگرم اين استان واقع در شهر سرعين در ۳۰ کيلومتري شهر اردبيل است. در اين شهر، ۸ چشمه آبگرم معدني وجود دارد. علاوه بر اين، ۱۴ چشمه آب معدني ديگر در شهرهاي ديگر استان از جمله نير، خلخال و مشگين‌شهر وجود دارد
درياچه شورابيل: در ۲ کيلومتري جنوب شهر اردبيل واقع شده است و مساحت آن ۱۲۰ هکتار است. آب اين درياچه شور و براي مصارف کشاورزي غيرقابل استفاده است. اما در حال حاضر نوعي ماهي در آن پرورش داده مي‌شود.شورابيل در زبان تالشي يعني درياچه شور
درياچه نئور
درياچه شورگل
درياچه نوشهر
درياچه آلوچه
درياچه کمي‌آباد
درياچه ملااحمد
مرداب قره‌سو
ساير جاذبه هاي تاريخي
قلعه قهقهه: در دهستان يافت از بخش هوراند شهرستان اهر، نزديک روستاي گنجويه و قره آغاجلو بوده و در فاصله ۷۵ کيلومتري شمال مشکين شهر در استان اردبيل قرار دارد. اين دژ به دليل اينکه محل زنداني شدن افراد سياسي مهمي، مانند شاهزادگان صفوي در زمان گذشته بوده، در تاريخ شهرت بسياري دارد. در زمان جنگ‌هاي ايراني و عثماني خزاين شاهان صفوي در اين قلعه نگهداري و حفاظت مي‌شده و اهميت آن از اواخر دوره صفويه بتدريج کمتر شده و در دوره قاجاريه به يکباره متروکه شده است. اين قلعه در تپه سنگي به ارتفاع تقريبي هزار متراز زمين‌هاي اطراف قرار داشته و اطراف آن را با حصار مستحکم و غير قابل نفوذ احداث نموده‌اند که با گذشت ساليان دراز هم اکنون نيز ورود به آن تقريباً غير ممکن بوده و فقط در شرايط جوي مناسب امکان‌پذير است. قلعه قهقهه در منطقه قره داغ و با ارتفاع تقريبي ۲۵۰۰ متر از سطح دريا، ديوارهاي بلند طبيعي و در ميان صخره‌ها واقع شده است و دور تا دور قلعه پرتگاه خطرناک و عمودي شکلي وجود دارد
بازار تاريخي اردبيل
خانه تاريخي رضازاده اردبيلي-محله اوچ دکان
خانه تاريخي ارشادي
پل يئدي گوز