فصل اول : آفرینش
معنای واژها
فضل : احسان - بخشش
تجلّی: پیدا شدن
مرغزاره: چمن زار - سبزهزار
فيض: بخشش، عطا
فروغ: نور، پرتو، روشنایی
تعالی: بلندمرتبه - برتر
غفلت :بی خبری - نادانی
غنیمت: سود - فرصت مناسب، آنچه به دست آید
معرفت :شناخت به علم و دانش
مشاجره: با هم نزاع و دعوا کردن
حک: تراشیدن - خراشیدن
تاریخ ادبیات
شیخ محمود شبستری:از عارفان قرن هشتم هجری موضوع آثار:عرفان اسلامی
معروف ترین اثر: شعری او مثنوی(گلشن راز)
ابو علی بلعمی:نویسنده تاریخ زبان و ادب فارسی قرن چهارم هجری فعالیت:وزارت سامانیان
آثار:ترجمهی تاریخ طبری و تألیف آن به زبان فارسی
سعدی، شیخ مصلح ّ الدین:از بزرگ ترین شاعران و نویسندگان قرن هفتم زندگی: آموزشهای مقدماتی: شیراز/ اتمام تحصیلات: بغداد/ بازگشت به شیراز بعد از 35 سال آثار: بوستان (به شعر) که در نوع خود بینظیر است؛ موضوع این کتاب:اخلاق، تربیت، سیاست واجتماعیات / گلستان (به نثر همراه شعر) که حاصل تجربیات او در این سفرها است./ دیوان اشعارمجموعهی آثار سعدی، کلیات سعدی نام دارد.
دانش زبانی
الف) گاهی برای زیبا و موزون شدن شعر، جای اجزای جمله تغییر میکند:
برای مثال فعل به جای اینکه در آخر جمله قرارگیرد در وسط و حّتی گاهی در ابتدای جمله قرار میگیرد؛
مانند:
باز به گردون رسیدناله ِ ی هر مرغ زار
خیز و غنیمت شمار جنبش باد ربیع/نالهی موزون مرغ، بوی خوش لاله زار
ما مقصود خود را به صورت جمله بیان میکنیم. «جمله»، یک یا مجموع چند کلمه است که پیام کاملی را از گوینده به شنونده برساند
انواع جمله:
جملهی خبری: جملهای است که خبری را بیان میکند؛ مانند باد بهاری وزید
جملهی پرسشی: جملهای است که در آن پرسشی وجود دارد؛ مانند بلبل و قمری چه خواند؟
جملهی امری: جملهای است که در آن خواهشییا فرمانی، بیان میشود؛ مانند خیز و غنیمت شمار
جملهی عاطفی: جملهای است که بیانگر احساس و عاطفه باشد؛ مانند چه گل زیبایی!