به نام خدا
خلاصه نکات مهم فصل اول شیمی دوازدهم – مولکول‌ها در خدمت تندرستی
نیاکان ما به تجربه پی بردند که اگر ظرف‌های چرب را به خاکستر آغشته کنند و سپس با آب گرم شستشو دهند،آسانتر تمیز می شوند.
وبا یک بیماری واگیردار است که به دلیل آلوده شدن آب و نبود بهدات شایع می‌شود. ساده ترین وموثرترین راه پیشگیری این بیماری، رعایت بهداشت فردی و همگانی است.
شاخص امید به زندگی: شاخصی است که نشان می دهد با توجه به خطراتی که انسان ها در طول زندگی با آنها مواجه هستند،به طور میانگین چند سال در این جهان زندگی می کنند.
آلایندها: موادی هستند که بیش از مقدار طبیعی در یک محیط ، ماده یا یک جسم وجود دارند.
نکته:آب پاک کننده مناسبی برای لکه‌های شیرینی مانند آب قند، شربت آب لیمو و چای شیرین است
اسیدهای چرب: کربوکسیلیک اسید هایی با زنجیر بلند کربنی هستند.
چربی‌ها:مخلوطی از اسیدهای چرب و استرهای بلند زنجیر با جرم مولی زیاد هستند.
نکته:نیروی بین مولکولی غالب در چربی‌ها،نیروی ناقطبی است،به همین دلیل چربی‌ها در آب حل نمی‌شوند.
صابون جامد را از گرم کردن مخلوط روغن‌های گوناگون گیاهی یا جانوری مانند روغن زیتون و نارگیل با سدیم هیدروکسیدتهیه می کنند.
نکته: با توجه به این که صابون سر قطبی و غیر قطبی دارد، هم در آب حل می شود و هم در چربی.
مخلوط ناهمگن کلویید:مخلوط‌های ناهمگن حاوی توده‌های مولکولی با اندازه‌ی متفاوت مانند:شیر، ژله،رنگ پوششی و....
سوسپانسیون: مخلوط ناهمگنی است که با گذشت زمان ته نشین می شود مانند شربت معده.
با توجه به درشت تر بودن ذرات کلویید نسبت به محلول،ذرات کلویید میتوانند نور را پخش کنند.
محلول بر خلاف کلویید و سوسپانسیون نور را پخش نمی کند.
سوسپانسیون بر خلاف محلول و کلویید پایدار نبوده و ته نشین می شود.
کلوییدها را می‌توان به عنوان پلی بین سوسپانسیون و محلول در نظر گرفت.
فرمول عمومی صابون جامد به صورت است.
بخشی کاتیونی صابون در قدرت شویندگی آن تأثیری ندارد.
آب سخت:به آب‌هایی که حاوی مقادیر چشمگیری یون¬های کلسیم و منیزیم هستند،اطلاق می شود.
نکته :صابون با یون‌های کلسیم و منیزیم موجود در آب سخت رسوب تشکیل داده و قدرت پاک کنندگی آن کاهش می یابد.
میزان چسبندگی لکه‌های چربی روی پارچه‌های نخی کمتر از پارچه‌های پلی استر است.
مولکول‌هایی با فرمول همانند پاک کننده هستند، با این تفاوت که از مواد
پتروشیمیایی طی واکنش‌های پیچیده در صنعت تولید می شوند.
صابون مراغه: معروف ترین صابون سنتی ایران است که برای تهیه آن پیه گوسفند و سود سوز آور را در دیگ‌های بزرگ با آب برای چند ساعت جوشانده سپس آنها را قالب گیری کرده و زیر آفتاب خشک می کنند.
کاربرد صابون هایی با خواص ویژه:
صابون گوگرد‌دار: از بین بردن جوش‌های صورت و قارچ‌های پوستی
صابون کلردار: افزایش خاصیت ضد عفونی کنندگی و میکروب کشی
صابون فسفات دار: واکنش با یون‌های کلسیم ومنیزیم و جلوگیری از تشکیل رسوب و ایجاد لکه روی لباس
طبق مدل آرنیوس ، مادهای که با حل شدن در آب غلظت یون های هیدرونیوم را افزایش می‌دهد، اسید آرنیوس و مادهای که باحل شدن در آب غلظت یون های هیدروکسید را افزایش می‌دهد باز آرنیوس است.
اکسید فلزی خاصیت بازی و اکسید نا فلزی خاصیت اسیدی دارد.
اسیدتک پروتون دار: به اسیدی که هر مولکول آن در آب می‌تواند تنها یک یون هیدرو نیوم تولید کند،اسید تک پروتون دار میگوییم مانند:
یونش: به فرایندی که در آن یک ترکیب مولکولی در آب به یون‌ها ی مثبت و منفی تبدیل می شود ، یونش می گویند.
درجه یونش: 
کربوکسیلیک اسیدها از جمله اسیدهای ضعیفی هستند که تنها هیدروژن گروه هیدروکسیل آنها می تواند
به صورت یون هیدرونیوم وارد محلول شود.
اسید های موجود در سرکه سیب، انگور،ریواس و مرکباتی مانند پرتقال و لیمو از جمله اسیدها ی خوارکی و ضعیف هستند.
واکنش تعادلی: نوعی از واکنش برگشت پذیر است که در آن همه ی واکنش دهنده‌ها به فرآورده تبدیل نمی شوند، بلکه در شرایط معین مقدار آنها در سامانه ثابت خواهد ماند.
سامانه تعادلی: سامانه‌ای که واکنش‌های رفت و برگشت در آن به طور پیوسته و با سرعت برابر انجام می شوند و به همین دلیل مقدار مواد شرکت کننده در سامانه ثابت می ماند.
ثابت تعادل : برای یک سامانه‌ی تعادلی در دمای ثابت غلظت تعادلی گونه های موجود در محلول ثابت می‌ماند؛زیرا سرعت تولید هر گونه با سرعت مصرف آن برابر است . برای واکنش فرضی مقابل ثابت تعادل به صورت روبه رو نمایش داده می¬شود: 
ثابت یونش اسید: ثابت تعادل برای اسیدها به ثابت یونش اسیدمعروف است که نسبت حاصل ضرب غلظت تعادلی یون‌های موجود در محلول را به غلظت تعادلی آن اسید نشان می‌دهد.
نکته:هر چه ثابت یونش یک اسید در دمای معین بزرگتر باشد، آن اسید به میزان بیشتری یونیده شده و غلظت یون‌های موجود در محلول آن بیشتر است.
به اسیدهای مانند👈
و..... که در آب به طور کامل یونیده می‌شوند اسیدهای قوی گفته می شود.
و به اسیدهای مانند 👇
و..... که یونش آنها در آب به صورت جزئی صورت می گیرد اسیدهای ضعیف گفته می‌شود.
باران اسیدی مقدار یون هیدرونیوم بیشتری نسبت به باران معمولی دارد زیرا باران اسیدی شامل نیتریک اسید و سولفوریک اسید است در حالی که باران معمولی شامل کربنیک اسید است.
توجه:در هر سه حالت اسیدی ، بازی و خنثی هر دو یون هیدرونیوم و هیدروکسید در محلول وجود دارند.
بازها نیز همانند اسیدها ،ثابت یونش دارند که آن را با Kb نمایش می‌دهند. در دما و غلظت یکسان هر چه Kb بزرگتر باشد، آن باز قوی تر است.
برای رفع گرفتگی لوله‌هایی که در مجاری آنها رسوبهای بازی وجود دارد از محلول غلیظ هیدروکلریک اسید استفاده می شود که در واکنش با این رسوب‌ها ، فراوردههای محلول در آب یا گازی تولید می کنند و از این راه سبب جرم گیری آنها می‌شود.
ضد اسیدها، داروهایی هستند که با اسید معده وارد واکنش شده و سبب کاهش اسید معده می‌شوند که شیر منیزی یا 
از رایج ترین آنها است.
با توجه به جدول ، محلول سدیم هیدروژن کربنات (جوش شیرین) خاصیت بازی دارد زیرا یک ضد اسید است، بنابراین برای افزایش قدرت پاک کنندگی چربی‌ها بهتر است به شوینده‌ها جوش شیرین اضافه کنیم.
اغلب اسیدها و بازهای شناخته شده ضعیف هستند.
برای رزرو مشاوره و رفع اشکال درسی و شرکت در کلاس های کنکوری با مشاوران سایت برترها بر روی لینک زیر کلیک کنید یا با شماره تماس 0216463 داخلی1174(حیدریان) تماس بگیرید.
مطالب مرتبط: