در زمان ایستگاه های جبرانی از چه روشی استفاده می کنید؟
همیشه برای یادگیری اولین مرحله، خواندن از روی متن کتاب درسی است. حتی در درس هایی مثل ریاضی، حتما باید متن کتاب درسی را بخوانید و به تمرین های تشریحی پاسخ دهید و یاد بگیرید. اما چکار کنیم تا بتوانیم از وقتی که گذاشته ایم بهترین استفاده را ببریم و تلاشمان بی نتیجه نماند. برای یادگیری، شناخت نقاط قوت و ضعف، تسلط و ارزیابی خواندن کتاب به تنهایی کافی نیست. روش های مختلفی برای مراحل بعدی وجود دارد، مانند روش بازخوانی، مرور و بازیابی. کدام روش بهتر است؟
بازخوانی یا دوباره خوانی:
دوباره خواندن مطالبی که قبلا در کتاب خوانده اید، علاوه بر این که وقت گیر و کسل کننده است، به شما احساس کاذب یادگیری می دهد. در بازخوانی شما هم مطالبی را که بلد بدید و هم مطالبی را که بلد نیستید، می خوانید و نمی توانید نقاط قوت و ضعف خود را مشخص کنید و در سطح پایین یادگیری باقی می مانید. در بازخوانی مطالب در حافظه کوتاه مدت شما ثبت می شود. بازخوانی زمانی است که شما تنها 20 درصد مطالب را یادتان است و چون زمان بسیار زیادی از آن گذشته است، نیاز دارید که مطالب را یک بار دیگر از متن اصلی بخوانید. بازخوانی زمانی موثر است که بدانید کدام قسمت ها را باید بازخوانی کنید.
مرور :
مرور زمانی که 80 درصد مطالب را یادتان هست و نیاز دارید برخی از قسمت ها مثل خلاصه ها، قسمت هایی که مشخص کرده اید، قسمت های که در کتاب درسی هایلایت یا نشاندار کرده اید و سوال ها و تست های نشاندار را یک بار دیگر بخوانید. پس ما با مرور می توانید در وقت خود چند برابر صرفه جویی کنید و احتمال از یاد رفتن مطالب را بسیار کاهش دهید. مرورهاي منظم و متوالي ، بهترين راه انتقال مطالب از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلندمدت است و علاوه بر این باعث تسلط و به یاد آوردن مطالب نیز که نياز اصلي سرعت عمل است، می شود. اما نکته ای که وجود دارد این است که با روش مرور نمی توانید نقاط قوت و ضعف خود را تشخیص دهید و نمی دانید آیا به آن چه که خوانده اید و مرور کرده اید، تسلط پیدا کرده اید و می توانید به موقع از یادگیری خود استفاده کنید یا نه.
بازیابی
بازیابی تلاشی برای به یاد آوردن آموخته‌های قبلی است و مرور اطلاعات از طریق آزمون دادن است ویادگیری و به خاطرسپاری را کارآمدتر می‌کند. در روش بازیابی، حتی اگر نتوانید به سوالی جواب دهید یا حتی اگر اشتباه جواب دهید، شناخت دقیقی نسبت به نقاط قوت و ضعف خود و آن‌چه نمی‌دانید، پیدا می کنید و متوجه می‌‌شوید باید به کدام قسمت برگردید و دوباره بخوانید ؟ کدام قسمت را فقط نیاز به مرو مطلب دارید؟ بهترین روش برای بازیابی مطالب در زمان محدود و حجم مطالب کم، ایستگاه های جبرانی و دوران جمع بندی است با استفاده از حل تست استاندارد و تست‌های شناسنامه‌دار مثل کتاب های آبی، سه سطحی و کتاب های زرد جمع بندی است. بازیابی با روش آزمون دادن باعث طبقه‌بندی مطالب در ذهن می‌شود و با این روش میتوانید قسمت‌هایی را که فراموش کرده اید تشخیص دهید و با حل تمرین و تست مرتبط با آن مبحث، آن‌ها را به یادگیری کامل تبدیل کنید. به علاوه در روش بازیابی چون نقاط ضعف شناسایی شده‌اند، فرصت کافی برای رفع آن ها را فراهم می آوردید و میتوانید به جای تکرار آموخته‌های قبلی به بهبود نقاط ضعف خود بپردازد و آن‌ها را تبدیل به نقاط قوت کند. بنابراین ابتدا با بازیابی مطالب نقاط قوت و ضعف خود را بشناسید سپس برخی مطالب را می توانید مرور کنید. برای برخی قسمت ها تست بیشتر بزنید و اشتباهات خود را رفع نمایید و از زمان محدود خود بیشترین استفاده و بهره را ببرید.
در جدول زیر سه روش بازخوانی، مرور و بازیابی مقایسه شده است. شما در زمان ایستگاه های جبرانی از چه روشی استفاده می کنید؟
| بازخوانی | مرور کردن | بازیابی |
| دوباره خواندن از روی متن اصلی کتاب درسی، کلاس، فیلم آموزشی | خلاصه برداری، مرور مطالب مهم و حل تمرین ها و سوال های نشان دار | روش اول: به یاد آوردن روش دوم و بهترین روش: آزمون دادن |
| وقت گیر و کسل کننده | وقت کم، بدون ارزیابی | وقت کم همراه با ارزیابی |
| حافظه کوتاه مدت | انتقال به حافظه بلند مدت | تثبیت در حافظه بلند مدت |
| خواندن مطالب تکراری و کل مطلب کتاب مشخص کردن برخی قسمت ها برای مرور | مرور مطالب مشخص شده در مرحله بازخوانی و بازیابی | ارزیابی و جمع بندی همه مطالبی که خوانده اید. مشخص کردن هدفمند برخی قسمت های جزیی برای بازخوانی و یا مرور |
| عدم ایجاد چالش ذهنی | ایجاد چالش ذهنی | ایجاد چالش ذهنی و رفع آن |
| ادراک یا یادگیری مفاهیم ولی احساس کاذب تثبیت | باعت تثبیت مطالب می شود ولی احساس کاذب تسلط | ادراک، تثبیت، تسلط و ارزیابی تکمیل فرایند یادگیری |
| هم مطالبی که بلد هستید و هم مطالبی که بلد نیستید با هم می خوانید | مطالبی را که خودتان مشخص کرده اید و ممکن است فراموش کنید یا اینکه برایتان مهم هستند را می خوانید | تسلط و اطمینان از آن چه یاد گرفته اید و مشخص کردن و یادگیری اشکالات |
| عدم توجه و شناخت نقاط ضعف و قوت | مرور نقاط ضعف عدم شناخت واقعی نقاط قوت و ضعف | مرور نقاط قوت و تمرکز اصلی روی نقاط ضعف شناخت نقاط قوت و ضعف |
| عدم تشخیص یادگیری ناقص یا کامل | قبل از امتحانات و دوران جمع بندی عدم تشخیص یادگیری ناقص یا کامل | بهترین روش برای زمان های کم، دوران جمع بندی،ایستگاه های جبرانی، زمان امتحانات تشخیص و تبدیل یادگیری ناقص به کامل |