هنر هند_کنکور هنر_درسنامه و تست_گلشن اسکندری

سلام به همه دوستان علاقمند به شرکت در کنکور هنر

من گلشن اسکندری هستم رتبه 5 کنکور هنر،دانشجوی سینما دانشگاه هنر تهران

متن زیر خلاصه نکات مبحث سبک های هنری می باشد.

هنر هند

اساس مذهب هندو را پایه ستایش خدایانه سه گانه است.

برهما ( خدای خالق و آفریننده جهان)

ویشنو (نگهدارنده جهان)

شیوا (وایران کننده جهان)

هنر و تمدن سرزمین هند به 3 دوره تقسیم می شود:

1)  دوره پیش از آریایی

2)  دوره آریایی

3)  دوره اسلامی

دوره پیش از آریایی (تمدن دره سند)

تمدن دره سند، کهن ترین تمدن مکشوفه شبه قاره هند است و از اکتشافات سده بیستم است. دره سند 4500 سال قدمت دارد. 

کاوش های باستان شناسی در موهنجودارو و هاراپا پرده ار اسرار تمدنی بسیار پیشرفته در هند به ویژه تمدن دره سند داشته است.

ساکنان تمدن دره سند در زمینه شهر سازی با خیابان های منظم، ساخت تندیس های سنگی و سفالی و مهر سازی توانا بودند.

ویژگی های شهر پیشرفته مکشوف در سده بیستم موهنجودارو:

نقشه شهر سازی پیشرفته، خیابان و کوچه های منظم و عمود بر هم، سیستم فاضلاب شهری، خانه های دو تا سه طبقه با حیاط مرکزی، حصار اطراف شهر و استفاده از مصالح آجر کوره پزی شده در بناهای شهر موهنجودارو.

نکته: شهر موهنجودارو شبیه به شهر سوخته در سیستان و بلوچستان می باشد.

نکته: بر روی مهرهایی از جنس سنگ صابون (استاتیت) نقش مایه های گاو کوهاندار، فیل، تمساح، کرگدن و ایزدان انسان ریخت با استادی و مهارت و آگاهی کامل از کالبد شناسی نقش شده اند. این مهره ها اغلب سفید رنگ هستند.

نکته: مهره های کوچک از جنس استاتیت یا سنگ صابون از آثار مهم حفاریهای تمدن دره سند هستند.

خصوصیت بارز تندیس های دره سند: دارا بودن شکل های نرم و خم دار به همراه اندام گرد و برجسته است.

نمونه برجسته تندیس های تمدن دره سند ← نیم تنه مردی روحانی (کاهن شاه) از جنس سنگ صابون است که در محوطه موهنجودارو کشف شده است. بر روی لباس مرد روحانی نقش گل سه پر کار شده است. این نیم تنه در موزه ملی پاکستان نگهداری می شود.

 دوره آریایی ها (دوره فرمانروایی مئوریایی)

نخستین آثار ارزنده به دست آمده از دوره حکومت آریائیان (فرماروایی موریایی) را ستون ها و سرستون های امپراتور آشوکا تشکیل می دهد. آشوکا به تاثیر از تعالیم بودا این ستون ها را در مکان های مهمی که به زندگی بودا مربوط می شد برافراشت.

نکته: تکنیک ساخت این سر ستون ها با روش حجاریهای هخامنشی به ویژه تخت جمشید قرابت داشت.

نکته: معماری دوره فرمانروایی آشوکا، به ویژه تالارهای ستون دار متاثر از بناهای تخت جمشید است.

نمونه برجسته این سر ستون ها ← سر ستون سرنات (سر ستون آشوکا یا چهار شیر و چرخ) از جنس سنگ ماسه صیقل خورده، یا به دست حجاران و معماران هخامنشی یا زیر نظر مستقیم آنها توسط هنرمندان بومی ساخته شد.

سر ستون سرنات ← متشکل از سر و سینه چهار شیر غران بر استوانه مدور به همراه گل نیلوفر واژگون است. نوع ظرافت کاری این سرستون از ارتباط میان حجاران هندی و ایرانی گواه می دهد.

امپراتور آشوکا پرستشگاه هایی در شهرهای مختلف بنا کرد که به الگوی معماری هند تبدیل شدند.

پرستشگاه هندی ← استوپا (بنای یادبود بودا در هند)

معماری استوپا ← شامل یک گنبد بر پایه ای گرد یا چهار گوش و یک فضای مربع شکل بر قله آن به همراه یک دکل بلند در وسط آن است. استوپا ها در واقه از یک پشته نیم کروی محکم و توپر ساخته می شد و محل نگهداری اشیاء به یادگار مانده از بودا بود. در این پرستشگاه ها تندیس بودا وجود نداشت ولی حضور نمادین بودا با تخت خالی و صحنه های زندگی گذشته او مورد تاکید بود.

در درون استوپاها، انبوهی از نقوش برجسته رب النوع های مونث و مذکر آمیخته با شاخ و برگ درختان و حیوانات پر جنبش قرار داشت.

نکته: در دوره مئوریا، اولین غار معبدهای بودا ساخته شدند.

نکته: استوپاها، نماد کیهانی هستند.

نکته: اولین نمونه های معماری بودایی، استوپاها بودند. 

دوره های شونگا و آندرا

در دوره سلسه های شونگا و آندرا، غار معبدهای چایتیا در بهاجا و کارله و استوپای بزرگ سانچی (معبد بزرگ بودا) ساخته شد.

غار معبد چایتیا ← ورودی غار دارای تاق گهواره ای است و اطرافش دارای تاقچه های تزئیینی، بالکن و پنجره های نورگیر است. فضای داخلی معبد چایتیا را تالارهای طویل با دو ردیف ستون با سقف گهواره ای تشکیل داده و انتهای تالار به شکل نیم دایره است.

نکته: استوپای بزرگ سانچی، یکی از بزرگترین معابد بودایی هند در دوره شونگا است. این بنای یادمانی بودا از ماسه سنگ زرین محلی ساخته شده است. 

معماری استوپای سانچی ← به شکل نیم گنبدی است که بر روی صفه ای مدور با حفاظ متشکل از نرده های سنگی قرار دارد و در پیرامون این توده مدور، حصار سنگی دیگری ساخته شده که دارای چهار دروازه است. بر فراز گنبد، نرده ای چهار گوش، چتر بودا را در میان گرفته است.

نکته: حصار سنگی چهار دروازه از استوپای سانچی در دوره آندرا به بنا اضافه شده است.

دوره گوپتا

دوره پادشاهی گوپتا را دوره کلاسیک هنر هند می دانند. در این دوره تمامی هنرها به اوج کمال رسیدند.

نمونه شاخص هنر دوره گوپتا ← دیوارنگاره های غارهای آجانتا است که در آنها بازتاب نقاشی ایران عصر ساسانی خودنمایی می کند.

از نمونه نقاشی های دیواری غار آجانتا ← نقاشی بودیساتورا است.

 ویژگی نقاشی های کتاب های مصور سازی شده هند:

1)  ترکیب بندی ساده

2)  رنگهای بسیار درخشان ( تحت تاثیر هنر ایرانی)

3)  پرسپکتیو مقامی (تعیین اندازه پیکره ها بر حسب مقام اشخاص)

4)  تصاویر به صورت نیم رخ با بینی کشیده و عقابی، چشمان برجسته و لباس های توری نازک

خصوصیات برجسته معماری معابد هندو ← مربع و مربع مستطیل شکل با تالارهای ستون دار، ایوان و گنبدی هرمی شکل و عظیم هستند. این معابد دارای تزئینات فراوان است. نمای خارجی این معابد مملو از تندیس های خدایان و جانوران اساطیری است که این معابد را به تندیس های عظیم و پیچیده تبدیل کرده است.

معابد هندو تلفیقی از معماری و پیکرتراشی است. فضای داخلی معابد عندو اندک است و بیشتر بر جزئیات خارجی تاکید دارد. مثال: معبد خاجوراهو

نمونه شاخص این معابد، معبد بریهادس وارا است که برای خدای شیوا (نابودگر) ساخته شده است. معبد بریهادس وارا دارای دروازه، حیاط، تالار ستوندار و گنید هرمی شکل عظیم است.

نکته: در نمای بیرونی معبد بریهادس وارا، تندیس شیوا در 36 حالت نشان داده شده است.

دوره اسلامی هند

ورود اسلام به هند توسط ایرانیان یا عزنویان اتفاق افتاد.

گستره فرهنگ اسلامی هند در دوره سلسله مغولان گورکانی طی سده های 16 و 17 میلادی برابر با سده های 10 و 11 قمری به موزات سلسله صفوی ایران بود. سلسله گورکانی طی سده های 18 و 19 میلادی افول کرد و هنر نقاشی و کتاب آرایی هند از رونق افتاد و به تدریج شیوه های اروپایی جای سنت های پیشین را گرفت.

هند و ایران وجوه مشترک بسیاری دارند. از جمله تشابه میان اوستا (کتاب دینی ایدانیان کهن) و وداها (کتاب مقدس هندوها) گواه این تشابه است.

نسخ خطی دوره اسلامی هند، به زبان فارسی و خط نستعلیق نوشته شده است. زبان فارسی حکم زبان دینی مسلمانان هند به شمار می آید. بسیاری از آثار هنری و میراث فرهنگی هند را نسخه های خطی دیوان های شعرای چون حافظ و سعدی و فردوسی تشکیل داده است.

همایون شاه در دوره مغول از وحشت شورش به دربار شاه طهماسب صفوی پناه برد. در زمان اقامتش تحت تاثیر هنر و فرهنگ ایران صفویه قرار گرفت. همایون شاه بعد از بازگشت زمینه مهاجرت هنرمندان ایرانی به هند را فراهم کرد. دوست مصور و میر سید علی و عبد الصمد از پیشگامان مهاجرت هنرمندان ایرانی به هند بودند.

کتاب های حمزه نامه و بابرنامه گلستان سعدی از کتابهای مصوری هستند که در کارگاه های دربار هند تولید شدند.

ویژگی های نقاشی های گورکانی هند ← مضمون های ادبیات فارسی و صحنه های درباری معاصر به شیوه نمایشی و عینی و التقاطی تصویر می شد.

نکته: نقاشی گورکانی (مغولی هند) در جریان تحولش به روش فرنگی سازی گرایید.

نکته: بنیانگذران مکتب گورکانی هند یا (هنر هندو ایرانی) ← میر سید علی و عبد الصمد شیرین قلم است.

مکتب گورکانی (مغولی) هند = مکتب صفویه ایران = سده دهم هجری

معماری اسلامی هند

معماری اسلامی هند به دو دوره تقسیم می شود:

1)  دوره سلاطین دهلی (سده 6 تا 10 ه.ق)

2)  دوره سلاطین مغول

سلاطین دهلی در معماری شیوه ی هندو اسلامی را ایجاد کردند. این شیوه تلفیقی از دستاوردهای معماری کهن هندو (استفاده یکپارچه از سنگ) و ویژگی های معماری اسلامی (قوس های جناغی و کتیبه های آیات قرآنی) است.

مهمترین معماری دوره سلاطین دهلی ← مسجد قطب الدین ایبک است.

در دوره سلاطین مغول، معماری هند، نشانی از جذب عمیق دستاوردهای معماری ایرانی است. 

نمونه معماری دوره مغولی هندو ← تاج محل 

بنای تاج محل در شهر آگرا واقع شده و به نمادی از عشق معروف است. 

نکته: بنای تاج محل، از تاثیر عمیق معماری ایرانی بر معماری بومی هند حکایت دارد.

نکته: در بنای تاج محل یکپارچه از سنگ مرمر سفید با تزئیینات سنگ های قیمتی استفاده شده است.

خصوصیات موهنجودارو:

سیستم فاضلاب شهری / خیابان ها و کوچه ها عمود بر هم (نه مدور) / استفاده از آجر های کوره پزی / خانه های دو تا سه طبقه با حیاط مرکزی

خصوصیات و ویژگی های نقاشی های معابد غاری هند:

قلم گیری و تاکید بر خطوط پیرامونی / چشم پوشی از حجم نمایی / به تصویر کشبدن تمثال بودا به شکل شاهانه و شکوهمند / استفاده از پرسپکتیو مقامی / بهره گیری از رنگهای سرخ، سبز، آبی و ارغوانی در نقاشی ها

ویژگی های معابد هندی:

تلفیق معماری و پیکره تراشی در ساخت بنا / در معابد هندو توجه به نمای خارج است نه داخل / فضاهای داخلی معبد اندک است / بیش تر تاکید بر جزئیات خارجی بنا است.

در دوره گوپتا تجسم نمادین ویشنو به شکل یک گراز حجاری شده است (قدیمی ترین مجسمه یادمانی از دوره گوپتا)

هنرمندان ایرانی، که به دربار هند مهاجرت کردند در دوران همایون شاه: میر مصور (دوست مصور)، میر سید علی، عبدالصمد شیرین قلم. ( میر سید علی و عبدالصمد شیرین قلم) در بنیانگذاری این سبک سهم مهمی داشتند. اینان به همراه پنجاه دستیار هندی به مصور سازی کتاب بزرگ اندازه حمزه نامه مشتمل بر 1400 تصویر روی پارچه همت گماشتند.

ویژگی های نقاشی های دوره ی گورکانی هنر (نقاشی مغولی عند) سده 10 هجری = سده 16 میلادی 

مکتب گورکانی هند همزمان با مکتب تبریز 2 (تبریز صفوی) می باشد.

نقاشی گورکانی تحت حمایت همایون شاه آغاز شد. مضمون های ادبیات فارسی و صحنه های درباری معاصر به شیوه نمایشی و عینی و التقاطی تصویر می کردند.

نقاشی گورکانی هند، در جریان تحولش به فرنگی سازی گرایید.

5 تست از هنر هندمنبع: کتاب آبی درک عمومی هنر کانون قلم چی

ویژگی شاخص تندیسک های مکشوفه ی دره سند، کدام است؟

1) فرم مکعبی، حالت ایستایی و سکون

2) شکل های نرم و خم دار، اندام گرد و برجسته

3) اتتزاع هندسی در بازنمایی صور انسانی و جانوری

4) تجسم پیکره ی انسان هایی از نژاد هند و اروپایی

گزینه 2 صحیح است.

تحلیل سوال: نقوش جانورانی چون فیل، گاو کوهاندار، کرگدن، ببر بر روی مهره ها و تندیسک های مکشوفه از دره سند با مهارت، استادی و آگاهی کامل از کالبد شناسی نقش گردیده اند. با نگاهی به تصاویر این آثار، شکل های نرم و خم دار و اندام گرد و برجسته جانوران، جلب توجه می کند.

استفاده از نقش گل سه پر در آرایش لباس تندیس های سنگی کدام سرزمین دیده می شود؟

1) کرت (یونان)    2) موهنجودارو (هند)     3) چتل هویوک (ترکیه)    4) تل اسمر (بین النهرین)

گزینه 2 صحیح است.

تحلیل سوال: در پیکره ی استاتیتی کاهن شاه یا مرد روحانی، می توان نقش گل سه پررا مشاهده کرد. نمونه ی بارز مجسمه های سنکی مربوط به تندیس مردی است با ریش و لباس آراسته به گل های سه پر و چشمانی با حدقه ی خالی مانده از مردمک چشم.اصولا مجسمه سازی و نقش برجسته کاری تمدن هند در اطراف دره ی سند هزاره ی دوم ق.م بوده است.

استوپاهای هندی حائز کدام ویژگی نمی باشند؟

1) عدم حضور تندیس بودا، حضور نمادین او با تخت خالی

2) انبوهی از نقوش برجسته ی رب النوع مذکر و مونث آمیخته با فضای گیاهی

3) نمای خارجی آنها مملو از تندیس خدایان بود که آن را تندیس های پیچیده مبدل می کرد.

4) به مرور زمان در ابعاد بزرگتر ساخته شدند و به عنوان سبک خاص معماری بودایی مورد توجه قرار گرفتند.

گزینه 3 صحیح است.

تحلیل سوال: استوپاها ابتدایی ترین نوع معماری مذهبی آریایی در شبه قاره ی هند به حساب می آیند که به مرور زمان در ابعاد بزرگتر ساخته شده و به عنوان سبک خاص معماری بودایی مورد توجه قرار گرفته اند. در استوپاها معمولا حضور نمادین بودا با سریر یا تخت خالی ارائه می شود و انبوهی از نقوش برجسته و رب النوع های مذکر و موئث آمیخته با فضای گیاهی در آن دیده می شود. استوپا شامل یک گنبد توپر با پایه ای گرد یا چهارگوش است که محل نگهداری اشیاء به یهدگار مانده از بودا است. دروازه ی استوپای سانچی با نمادهای بودایی، خدایان و صحنه های روایتی پوشانده شده اند. ولی پیکره ی بودا هیچگاه در یک جا ظاهر نمی شود. در عوض او با نمادهایی چون یک سریر خالی، درختی که وی درزیرش به تامل می پرداخت، چرخ قانون نشان داده می شود. 

کدام گزینه درباره دیوارنگاری هندی نادرست است؟

1) ترسیم بودا در هیبت شاه با لباس های مجلل و حالتی آرام و با وقار

2) به کارگیری پرسپکتیو مقامی

3) قلم گیری و تاکید بر خطوط پیرامونی

4) عدم پرداختن به حجم نمایی

گزینه 4 صحیح است.

تحلیل سوال: در این آثار قلم گیری و تاکید بر خطوط پیرامونی در اغلب قسمت ها به چشم می خورد و این در حالی است که از حجم نمایی نیز چشم پوشی نشده است.

کدام گزینه از ویژگی های معابد هند است؟

1) وجود تندیس های عظیم و پیچیده در داخل معابد

2) تاکید زیاد بر جزئیات داخلی معابد

3) تلفیق معماری و پیکره تراشی در ساخت بنا

4) اختصاص بیشترین مساخت به فضای داخلی

گزینه 3 صحیح است.

تحلیل سوال: معابد هند عموما به پرستش دو ایزد (شیوا، ویشنو)  و تجلیات آن ها اختصاص دارد. نمای خارجی این معابد چنان مملو از تندیس خدایان، تصاویری به صورت نقش برجسته، پیکره تراشی و نقاشی)  شرح حال زندگی خدایان و جانوران اساطیری است که این معابد را به  تندیس های عظیم و پیچیده ای تبدیل کرده اند. به بیان دیگر این معابد تلفیقی از پیکره تراشی و معماری است. معمولا فضای داخلی آن اندک است و بیشترین تاکید بر جزئیات خارجی است.

مطالب مشابه:

 سبک‌های هنری ( سورئالیسم / دادائیسم)_گلشن اسکندری 

  برای رزرو مشاوره و رفع اشکال درسی با خانم گلشن اسکندری بر روی لینک زیر کلیک کنید یا با شماره تماس ۰۲۱۶۴۶۳ داخلی ۱۱۷۴ (خانم حیدریان ) تماس بگیرید.

رزرو مشاوره با گلشن اسکندری