به نام خدا
←قواعد مربوط به فعل
فعل : بر انجام دادن کاری یا پدید آمدن حالتی در زمان گذشته ، حال یا آینده دلالت دارد .
ذهب : رفت يذهبُ : می رود
فعل از نظر زمان :
الف : ماضی : یعنی گذشته
ب) مضارع : یعنی حال
ج)امر: یعنی دستور
توضيح فعل ماضی
در اصطلاح فعلی که بر انجام کاری در زمان گذشته دلالت کند و دارای ۱۴ صیغه ( شكل ) می باشد :
شش ضیغه غائب ، شش صیغه مخاطب ، دو صیغه متکلم یعنی گوینده .
در عربی اولین صیغه فعل ماضی ریشه به شمار می آید. قَتَلَ ، کَتَبَ
توجه: در فعل ماضی اولين صیغه آن حرکت حرف آخرش فتحه است پس نتیجه می گیریم که هر فعلی حرف آخرش فتحه باشد آن فعل ۹۹% فعل ماضی است
← جعل / أكرم
انواع فعل ماضی در زبان عربی
1- ماضی ساده مثبت ۲ - فعل ماضی ساده منفی ۳- فعل ماضی نقلی ۴- فعل ماضی بعید - ۵- فعل ماضی استمراری
الف) فعل ماضی ساده مثبت : اگر فعلی در جمله به تنهایی دیده شود آن فعل دلالت بر گذشته کند به آن ؛ماضی ساده مثبت می گویند.
غسَلَ : شست أحسَنَ : نیکی کرد
ب) فعل ماضی ساده منفی : اگر قبل از فعل ماضی ساده حرف «ما » قرار بگیرد آن فعل ماضی ساده منفی نام دارد
ما غسل : نشست ما أحسَنَ ← نیکی نکرد
ج)فعل ماضی نقلی : اگر مستقیما قبل از فعل ماضی حرف «قد» آمده باشد به آن فعل ماضی نقلی می گویند.
قد غسل : شسته است قد أحسن: نیکی کرده است
د) ماضی بعید ؛ در عربی دارای دو فرمول است
1- فعل ماضی « کان » +........+فعل ماضی
، كان الطالب سمع صوتا في الصف←دانش آموز در کلاس صدایی را شنیده بود.
۲- فعل ماضي «كان» + .......+ قد +فعل ماضی
كان الطالب قد سمع صوتا في الصف ← دانش آموز در کلاس صدایی را شنیده بود
توجه: تمام فعل های ماضی و انواع آن هر کدام ۱۴ صیغه (شكل) دارند که عبارتند از :
۱)هو فَعَلَ ←برای مفرد مذکر غایب
۲- هما فعلا←برای متنی مذکر غایب
٣- هم فعلوا←برای جمع مذکر غایب
۴- هي فعلت ←برای مفرد مؤنث غایب
5-هما فعلتا← برای مثنی مؤنث غائب
6-هن فعلن ←برای جمع مؤنث غائب
۷- أنت فعلت← برای مفرد مذکر مخاطب
۸- أنتما فعلتما← برای مثنی مذکر مخاطب
۹- أنتم فعلتم ←برای جمع مذکر مخاطب
۱۰- أنت فعلتِ ←برای مفرد مؤنث مخاطب
۱۱ - أنتما فعلتما ←برای مثنی مؤنث مخاطب
۱۲-انتن فعلتن ←برای جمع مؤنث مخاطب
۱۳- أنا فعلتُ ← برای متکلم وحده
۱۴- نحن فعلنا←برای متكلم مع الغير
توجه1 : متکلم وحده در بین یک زن و یک مرد مشترک است.
توجه ۲: متکلم مع الغير میان چند زن و چند مرد مشترک است.
توجه 3: ممکن است ضمیر متکلم مع الغير با نشانه های مثنی مذکر ، مثنی مؤنث، جمع مذكر سالم یا جمع مؤنث سالم نیز بکار برود مثلا اگر به ما بگویند در جای خالی ضمیر مناسب را به کار ببر می توان «نحن» را برای همه به کار برد:
نحنُ عاملانِ
نحن عاملتانِ
نحن عاملات
نحن عاملون (عمّال)
توجه ۴: قبل از تمام فعل ها می توان از ضمیر منفصل استفاده کرد پس برای بهتر فهمیدن لازم است ضميرها را همراه فعل یاد بگیریم.
نکته ۱: ریشه با حروف اصلی تمام فعل ها را بر اساس اولین صیغه ماضي يعني «هو فعل» به دست می آوریم یعنی اگر از ما پرسیدند ریشه فعلی را به دست بیاورید باید بنویسیم «فعل»
نکته ۲: به آخر تمام فعل های ماضی چیزی به نام «ضمير» متصل می شود به جز صیغه «هو» و «هی» که ضمير متصل ندارند.
نویسنده:طهمورث سلیمانی
ارسال کننده:پرگل رحیمی
