انتخاب رشته از دو جهت برای دانش آموز حایز اهمیت است. اول به این دلیل که می خواهد بهترین نتیجه ای که می تواند پس از یک سال تلاش مستمر و مطالعه کتاب های کمک آموزشی مختلف، کلاس، مشاوره و …. را با یک انتخاب همه جانبه رقم بزند و از سویی دیگر آینده ای نگاه می کند که می تواند تاثیر زیادی از این انتخاب بگیرد. حال برای اینکه دانش آموز از انتخاب خود رضایت داشته باشد می بایست به چه عواملی توجه داشته باشد؟
من همیشه به دانش آموزانم توصیه میکنم که تا قبل از نتیجه کنکور صرفا به بهتر شدن شرایط آزمون توجه داشته باشند و وقت زیادی را صرف موضوع انتخاب رشته نکنند.(البته توجه به اینکه حدود رشته های مورد علاقه و مورد توجه شما در کدام زیر گروه از کنکور قرار دارد می تواند به توزیع مناسب زمان برای مطالعه و تست کمک کند اما تحقیق در مورد رشته ها برای بعد از کنکور) .پس از اینکه از جلسه آزمون خارج شدید و خیالتان از بابت کنکور راحت شد، به صورت کاملا آزاد به تحقیق درباره رشته ها بپردازید. سعی کنید در این تحقیقات به چند نکته توجه کنید:
- از مشورت با افراد منفی نگر شدیدا پرهیز کنید. ( هرچند اوضاع نامناسب باشد، اما شرایط هر فرد مختص اوست. در بدترین شرایط هم اگر رشته مورد علاقه تان را ادامه دهید می توانید نتیجه مطلوب بگیرید.).
- در مورد سرفصل دروس دانشگاهی رشته ها تحقیق کنید. به عنوان مثال در رشته مهندسی کامپیوتر شما باید به ریاضیات ( از نوع گسسته و احتمال) علاقه مند باشید و ….
- در مورد شرایط کاری، محیط های کاری، استقلال کاری تحقیق کنید.( ایده آل سنجی کنید. اصلا به اینکه وضعیت اشتغال فعلی مناسب هست یا نیست فکر نکنید. اما به بازار کار کلی و نیاز کشور در آینده توجه کنید،هر چند آینده شغلی برای حداقل ۴ سال بعد که فارغ التحصیل می شوید قابل پیش بینی نیست.)
- بررسی کنید که در هر رشته تا چه مقطعی می توان در دانشگاه های داخل کشور ادامه تحصیل داد؟ کدام دانشگاه ها؟
- شرایط ادامه تحصیل در خارج از کشور را بررسی کنید و آمار رشته هایی که بیشترین بورسیه، مهاجرت و …. داشته اند را ارزیابی کنید.
- شرایط و محدودیت های خود را در مورد محل تحصیل، شرایط سکونت (خوابگاه، منزل دانشجویی)، رفت و آمد و … در نظر بگیرید و همه موارد را یادداشت کنید.
بسیار خب، تا این قسمت به یک منبع مناسب برای رشته های مختلف گردآوری کرده اید. حال برای خودتان دانشگاه ها را اولویت بندی کنید.
اولویت بندی را چطور انجام دهیم؟ بهترین اولویت بندی برای انتخاب رشته بررسی علایق شخصی است. هم در زمینه رشته ها و هم در زمینه دانشگاه ها. البته در زمینه دانشگاه حتما به ابن نکته توجه کنید که روحیه زندگی در خوابگاه دانشجویی را دارید یا خیر؟ آیا خانواده با تحصیل شما دور از خانواده موافق هستند؟
یک توصیه مهم : هرچه دانشگاه محل تحصیل شما دانشگاه درجه بالاتری باشد امکان رشد بیشتری از نظر علمی، فکری و … برای شما ایجاد می کند.
این دسته بندی ها را تا زمان اعلام نتایج کنکور سراسری و صدور کارنامه اولیه بررسی کنید و در صورتی که احساس کردید نیاز به اصلاح اولویت ها دارید، حتما این کار را انجام دهید. در صورت نیاز می توانید از کمک های یک مشاور تحصیلی هم استفاده کنید. اما توجه داشته باشید که شما تصمیم نهایی را می گیرید.
مجموعه رشته‌های تحصیلی را که ضریب دروس آن‌ها یکسان است تحت عنوان یک زیرگروه دسته‌بندی می‌کنند. در کنکور سراسری، گروه ریاضی ۳، گروه تجربی ۵، گروه علوم انسانی ۵، گروه هنر ۵ و گروه زبان‌های خارجی ۴ زیرگروه دارد.
در کارنامه اولیه کنکور، چندین رتبه از جمله رتبه کشوری، رتبه کل در سهمیه و رتبه در زیرگروه‌ها، به دو صورت رتبه کشوری بدون اعمال سهمیه و با اعمال سهمیه، داده می‌شود.
رتبه کل و رتبه کشوری عملاً تأثیری در انتخاب رشته ندارد و صرفاً جهت اطلاع وضعیت داوطلب نسبت به کلیه شرکت‌کنندگان ارائه می‌شود. ولی رتبه‌های ارائه‌شده برای هر زیرگروه اهمیت زیادی در انتخاب رشته دارد چنانچه برای مثال رتبه داوطلب در زیرگروه (۱)،۱۱۰۰ و در زیرگروه (۲)،۱۰۰۰ باشد و رشته مطلوب داوطلب جزو رشته‌های زیرگروه ۱ باشد باید داوطلب با توجه به رتبه زیرگروه ۱، (۱۱۰۰) انتخاب رشته انجام دهد.
بعد از اعلام نتایج انتخاب رشته را صرفا بر اساس دفترچه انتخاب رشته منتشر شده از طریق سازمان سنجش انجام دهید و کد رشته های انتخابی را علامت گذاری کنید.
رشته های مورد علاقه از هر دانشگاه را علامت گذاری کنید و سپس بر اساس رتبه در زیر گروه انتخاب رشته را انجام دهید. بهتر است انتخاب های خود را به سه دسته تقسیم کنید، ۲۰ درصد از انتخاب ها را ایده آل و خوش بینانه در نظر بگیرید. ۶۰ درصد از انتخاب ها را به صورت منطقی و در حد معمول رتبه خود و ۲۰ درصد باقی مانده را از کد رشته هایی که حتما پذیرفته می شوید انتخاب کنید.
امیدوارم انتخاب رشته و تصمیم مناسبی در جهت انتخاب آینده ی تحصیلی خود داشته باشید.
نویسنده: اسماعیل میرزایی