آیا تمام فواید «گولهزرد» که فقط به بوی خوش آن اکتفا کردهایم میدانیم.
«علی فرضینژاد» در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) - منطقهی ایلام، اظهار کرد: بومادران که در زبان محلی به آن «گوله زَرده» گفته میشود گیاهی یکساله با ارتفاع 50 سانتیمتر است.
وی با بیان اینکه برگهای این گیاه سرنیزهای و به شکل برگ مرکب درآمدهاند، ادامه داد: حاشیه برگها دندانهدندانه شدهاند و برگ مرکب به نظر میرسد.
مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی استان ایلام ادامه داد: گلآذین این گیاه خوشهای مرکب و کوچک بهصورت دیهیم مسطح قرارگرفته و گلهای آن کوچک و به رنگ سفید، زرد یا سرخ رنگ است.
فرضینژاد تصریح کرد: پراکندگی این گیاه در ایلام، ایوان، میمه، سیروان و چرداول بیش از نقاط دیگر است.
وی گفت: نام لاتین این گیاه برگرفته از نام آشیل، قهرمان افسانهای یونان است و گفته میشود در دوران نبردهای تروآ (حدود ۱۲۰۰ سال قبل از میلاد) از بومادران برای درمان زخم و جلوگیری از خونریزی و عفونت استفاده میشد و این گیاه در دوره ساکسونها برای دفع چشم بد به کار میرفت و نیز در مراسم سحر و جادو هم از آن استفاده میشد. نام مرسوم آن یعنی «خوندماغ» کاربرد سنتی بند آورنده خونریزی آن را بیان میکند.
فرضینژاد ادامه داد: در قرون اولیه از بومادران برای بند آوردن خون و علاج زخمهایی که باخون ریزی همراه بوده، استفاده میکردند و مردم برخی کشورها، از پیکر رویشی پختهشده این گیاه برای درمان کبودی ناشی از ضربه در اطراف چشم استفاده میکردند.
مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی واحد استان تصریح کرد: دمکرده سرشاخههای گلدار بومادران در برطرف کردن نفخ و ترش کردن، اثر نافذ دارد و استفاده از دمکرده بومادران، سبب کاهش فشارخون شده و برای نارساییهای کیسه صفرا استفاده کاربرد دارد و در ازدیاد ادرار و رفع سنگ کلیه نیز مؤثر است. بهعلاوه بادشکن و تببُر نیز است.
این کارشناس گیاهان دارویی با بیان اینکه اسانس بومادران خاصیت ضد باکتری و ضد تورم دارد و در صنایع دارویی، بهداشتی و آرایشی در تهیهی کرمها و پمادهای محافظ پوست و داروهای ضد تورم استفاده میشود.
وی ادامه داد: بومادران به علت داشتن تانن و مواد تلخ عطری، به روی سلسله اعصاب و قلب نیز اثر میگذارد و در مواردی مانند خستگی عمومی، ضعف قلب، ورم ماهیچههای دل، بیماریهای عصبی مانند ضعف اعصاب، هیستری، صرع و قلنجهای تشنجآور، نتایج مفیدی میدهد. شیره تازه این گیاه در آنژین، احساس گرفتگی ناگهانی و خوابرفتگی سودمند است.
مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی استان تصریح کرد: بومادران بر اثر قابض بودن در برطرف کردن ترشحات زنانگی، بند آوردن خون و رفع اخلاط خونی، بواسیرهای خونی و اسهال ساده، اثر معالج دارد و بهطور خاصی تب بُر و جهت درد سینه مفید است.
فرضینژاد خاطرنشان کرد: بخور و جوشانده بومادران برای درمان زکام مفید و برای رفع سرماخوردگی مفید است.
وی تصریح کرد: بومادران در مناطقی مانند ایلام کاربرد فراوانی داشته و از آنجهت التیام زخم و جراحت، ضدالتهاب، ضد آلرژی، جلوگیری از خونریزیهای داخلی دارای خاصیت ضد اسپاسمی است و بهعنوان ضدعفونیکننده مجاری ادراری، قابض و مدر کاربرد دارد و گونههای A.wilhelmsii و A.tenuifolia در استان پراکنش دارند.