دستگاه تنفس شامل چندین اندام وساختار از جمله ریه ها، نای، دیافراگم و کیسه هوایی (آلوئول) می شود. این بخشمسئول دریافت اکسیژن و خارج سازی دی اکسید کربن از بدن است. در ادامه با چند حقیقتجالب توجه درباره دستگاه تنفس بیشتر آشنا می شویم.
تنها با تنفس آب بسیار زیادیرا از دست می دهید.
تنفس امکان دریافت اکسیژنمورد نیاز سلول های بدن و خروج دی اکسید کربن را فراهم می کند. اما طی عمل بازدممقدار زیادی آب را نیز از دست می دهید. در حال استراحت، انسان 17.5 میلی لیتر آبدر هر ساعت و هنگام ورزش چهار برابر این میزان آب از دست می دهد.
برخی افراد می توانند نفسخود را بیش از 20 دقیقه نگه دارند.
میانیگن زمانی که یک فردبالغ می تواند نفس خود را نگه دارد بین 30 تا 60 ثانیه است. این محدودیت به واسطه افزایشغلظت دی اکسید کربن و اسیدی شدن خون شکل می گیرد. اما افرادی که غواصی آزاد انجاممی دهند دارای تکنیک های متفاوتی مانند تنفس سریع و عمیق، برای کاهش غلظت دی اکسیدکربن در خون هستند که به آنها اجازه می دهد نفس خود را برای مدتی بسیار بیشتری نگهدارند. رکورد حبس نفس زیر آب در اختیار "استیگ سورینسن" دانمارکی با 22دقیقه است.
ریه ها تنها اندام هاییهستند که می توانند روی آب شناور شوند.
هر یک از ریه های انساندارای حدود 300 میلیون ساختار بادکنک مانند به نام آلوئول است که اکسیژن را جایگزیندی اکسید کربن موجود در خون می کنند. هنگامی که این ساختارها با هوا پر می شوندریه ها به تنها اندامی در بدن انسان هستند که می تواند روی آب شناور شود.
سرعت عطسه ممکن است به آن میزانکه مردم فکر می کنند، نباشد.
در گذشته، مطالعات مدل سازیسرعت عطسه را حدود 180 کیلومتر در ساعت برآورد کرده بودند. طی یکی از برنامه هایتلویزیونی شبکه دیسکاوری به نام "MythBusters" سرعت عطسه برابر با 69 کیلومتر در ساعت ارزیابی شد. با این وجود،طی مطالعه ای که در سال 2013 در نشریه پلاس وان منتشر شد بیشنیه سرعت عطسه بااستفاده از دوربین سرعت بالا و چراغ LED برابر با 16 کیلومتر در ساعت ثبت شد.
سرماخوردگی عادی می تواند بهواسطه صدها ویروس مختلف شکل بگیرد.
سرماخوردگی شایع‌ترین بیماریدستگاه تنفسی محسوب می شود و ممکن است شایع‌ترین بیماری شناخته شده تا به امروز درجهان نیز باشد. تنها در آمریکا سالانه بیش از یک میلیارد مورد سرماخوردگی ثبت میشود. سرماخوردگی اغلب مترادف با "راینو ویروس"، شایع‌ترین عامل سرماخوردگی،است. اما در حقیقت بیش از 200 ویروس می توانند موجب سرماخوردگی شوند.
ریه ها و نای نمادهای مهمیدر مصر باستان بودند.
ریه ها و نای در انسان وحیوانات دیگر باید به همراه هم فعالیت کنند تا اکسیژن لازم برای بافت ها و سلول هایبدن تامین شود. مصریان باستان اهمیت این انسجام را درک کرده و در هیروگلیف نمادریه های متصل به نای برای نشان دادن وحدت بین افراد رده بالا و مردم عادی که برایقدرت و سلامت یک کشور ضروری است را بکار گرفته اند. نماد ریه های متصل به نای اغلبدر آثار متعلق به فراعنه مانند لباس، مبلمان و جواهرات دیده می شود.
فیل ها دارای ساختار تنفسیمنحصر به فردی هستند.
در سیستم تنفسی پستاندارانیک بافت نازک به نام پرده جنب وجود دارد که اطراف ریه ها پیچیده شده است. ناحیهبین لایه های پرده جنب به عنوان فضای پرده جنب شناخته می شود و حاوی مایع پرده جنباست که به روان سازی انبساط و انقباض ریه ها کمک می کند.
بر خلاف پستانداران دیگر،فضای پرده جنب فیل ها با بافت پیوندی سخت پر شده است. این ساختار نامتعارف به فیلها اجازه می دهد بدون پاره شدن رگ های خونی در ریه های خود زیر آب و در فشارهای مختلفتنفس کنند.
حرکت سینه هنگام تنفس ناشی ازحرکت هوا نیست.
هنگام دم سینه بالا می آید وهنگام بازدم پایین می رود اما حرکات سینه در نتیجه پر و خالی شدن هوا در ریه هاصورت نمی گیرد. طی عمل دم، دیافراگم منقبض شده و پایین می رود تا فضای بیشتری درحفره سینه ایجاد شود. به طور همزمان، عضلات بین دنده ها منقبض می شوند تا قفسهسینه به طرف بالا و بیرون هل داده شود. طی عمل بازدم برعکس این جریان رخ می دهد.
در گذشته برای درمان آسم ازروان درمانی استفاده می شد.
علم مدرن نشان داده که آسمیک بیماری مزمن ریوی است که التهاب و تنگ شدن راه های هوایی را موجب می شود. اینیک بیماری فیزیکی است که می تواند به واسطه عوامل روانی تشدید شود. بین سال های1930 و 1950، مردم گمان می کردند آسم ریشه های روانی داشته و از این رو، روش هایدرمانی آن به طور عمده بر روانکاوی متمرکز شده بود.
اسب ها تنها از طریق بینینفس می کشند.
برای انسان، تنفس از راهدهان طبیعی و به آسانی صورت می گیرد. این مساله برای بسیاری از پستاندارن دیگر نیزدرست است اما اسب ها تنها از طریق سوراخ های بینی تنفس می کنند. یک بافت زبانهمانند سوراخ دهان آنها را می بندد و امکان تنفس از طریق دهان را حتی در زمان بحرانتنفسی غیرممکن می سازد. هنگامی که اسب ها غذا می خورند و آن را قورت می دهند اینزبانه حفره های بینی را می بندد و حفره دهانی باز می شود تا غذا وارد حلق شود.
گردش خون ریوی برای نخستینبار در قرن سیزدهم تشریح شد.
گردش خون ریوی فرایندی استکه طی آن خون از قلب به ریه ها رفته و سپس به قلب باز می گردد. این جریان اکسیژنمورد نیاز قلب را تامین می کند. ابن نفیس، پزشک عرب، نخستین فردی بود که در سال1243 این فرآیند را تشریح کرد. دانشمندان اروپایی 300 سال بعد به نتیجه ای مشابهدست یافتند.