نکته‌هاي مهم و تحليل برخي از سؤال‌ها در درس رياضي چهارم دبستان؛ آزمون 26 آبان
براي يادداشت کردن در «کتاب خودآموزي»
سؤال 1: ميانگين درصد پاسخ‌گويي دانش‌آموزان: %72
از يک باغ ميوه، 1235 کيلوگرم سيب، گلابي و انگور چيده شده است. اگر سيب‌ها، 350 کيلوگرم و انگورها، 430 کيلوگرم باشند، چند کيلوگرم گلابي چيده شده است؟
1) 455 2) 355
3) 555 4) 780
سؤال اوّل درس رياضي، سؤال نگاه به گذشته بود که دقيقاً در آزمون قبل نيز مورد پرسش قرار گرفته بود. براي پاسخ‌گويي به اين سؤال بايد درک کاملي از مسئله داشته باشيم و به عمليات جمع و تفريق، تسلّط کاملي داشته باشيم. علّت پاسخ‌گويي اشتباه به اين سؤال، درک ناقص صورت مسئله يا حلّ اشتباه عمليات جمع و تفريق بوده است.
سؤال 2: ميانگين درصد پاسخ‌گويي دانش‌آموزان: %21
در شکل روبه‌رو، چند زاويه‌ي تند ديده مي‌شود؟
1) 12 2) 10 3) 8 4) 14
دانش‌آموزان براي پاسخ‌گويي به اين سؤال، بايد تعريف زاويه‌ي تند را به‌خاطر آورند. (زاويه‌اي که کوچک‌تر از زاويه‌ي راست باشد، زاويه‌ي تند ناميده مي‌شود.) در شمارش تعداد زاويه‌هاي تند نيز مي‌بايست دقّت کافي داشته باشيم.
سؤال 3: ميانگين درصد پاسخ‌گويي دانش‌آموزان: %67
حاصل جمع بزرگ‌ترين و کوچک‌ترين اعداد پنج رقمي (بدون تکرار ارقام) که در آن‌ها، رقم‌هاي «صفر، 2، 9، 7 و 5» به‌کار رفته باشد، کدام است؟
1) 108099 2) 118089
3) 118099 4) 117099
پاسخ‌گويي به اين سؤال، مستلزم انجام مراحل زير است:
1) يافتن بزرگ‌ترين عدد پنج رقمي با ارقام مدّنظر (به غير تکراري بودن ارقام توجّه کنيد.)
2) يافتن کوچک‌ترين عدد پنج رقمي با ارقام مدنظر (به غير تکراري بودن ارقام توجّه کنيد.)
3) يافتن حاصل‌جمع بزرگ‌ترين و کوچک‌ترين عدد پنج‌رقمي که در مراحل قبلي يافته‌ايم.
چنان‌چه در هر يک از مراحل 1 تا 3 دچار اشتباه شويم، به پاسخي اشتباه خواهيم رسيد.
سؤال 4: ميانگين درصد پاسخ‌گويي دانش‌آموزان: %43
در حاصل کدام‌يک از گزينه‌هاي زير، رقم‌هاي 3 و 9 ديده نمي‌شود؟
1) (32 + 150) – 275 2) 45 – (17 – 401)
3) 75 – (174 – 342) 4) (22 + 135) - 421
اين سؤال جزو سؤالاتي است که پس از خواندن صورت سؤال، مي‌بايست حاصل تک‌تک گزينه‌ها را بيابيم، سپس خواسته‌ي سؤال را در مورد گزينه‌ها در نظر بگيريم. در يافتن حاصل گزينه‌ها ابتدا حاصل داخل پرانتز را مي‌يابيم، سپس بقيّه‌ي عمليات را انجام مي‌دهيم. در انتها گزينه‌اي که شامل رقم 3 يا 9 نيست، به عنوان پاسخ انتخاب مي‌کنيم. با انجام صحيح عمليات جمع و تفريق و در نظر داشتن رقم‌هاي 3 و 9 در حاصل گزينه‌ها، قادر به پاسخ‌گويي اين سؤال خواهيم بود.
سؤال 5: ميانگين درصد پاسخ‌گويي دانش‌آموزان: %45
در کدام گزينه، عدد کوچک‌تر در سمت چپ نوشته شده است؟
1) 5307 و 5370 2) 49825 و 9485
3) 9999 و 10012 4) 83720 و 87320
اين سؤال شامل مقايسه‌ي اعداد چهار رقمي يا پنج رقمي است. ابتدا بايد دو عدد در هر گزينه را با هم مقايسه کرده؛ سپس گزينه‌اي را که عدد کوچک‌تر آن در سمت چپ واقع است را به عنوان پاسخ انتخاب کنيم. با اجراي اين دو مورد به پاسخ درست دست خواهيم يافت.
سؤال 6: ميانگين درصد پاسخ‌گويي دانش‌آموزان: %83
با توجّه به سه عبارت داده شده، کدام گزينه، درست است؟
الف- پاره‌خط از هر دو طرف بسته است.
ب- نيم‌خط از يک طرف بسته و از طرف ديگر، باز است.
پ- خط از هر دو طرف باز است.
1) هر سه جمله درست هستند.
2) جمله‌ي «الف» درست، جملههاي «ب» و «پ» نادرست هستند.
3) جملههاي «الف» و «ب» درست هستند و جمله‌ي «پ» نادرست است.
4) هر سه جمله نادرست هستند.
با دانستن ويژگي خط، پاره‌خط و نيم‌خط، قادر به پاسخ‌گويي به اين سؤال خواهيم بود. اين سؤال جزو سؤالات ساده به شمار مي‌آيد که اکثر دانش‌آموزان (%83) به‌طور صحيح به اين سؤال پاسخ داده‌اند.
سؤال 8: ميانگين درصد پاسخ‌گويي دانش‌آموزان: %54
يک زاويه‌ي تند را روي يک کاغذ مي‌کشيم. سپس، اندازه‌ي هر ضلع آن را بار اوّل، دو برابر و بار دوم، سه برابر مي‌کنيم. در هر نوبت، اندازه‌ي زاويه چه تغييري مي‌کند؟ کدام گزينه، به‌ترتيب از راست به چپ پاسخ صحيح را براي بار اوّل و بار دوم نشان مي‌دهد؟
1) دو برابر مي‌شود- شش برابر مي‌شود 2) دو برابر مي‌شود – تغيير نمي‌کند
3) تغيير نمي‌کند- سه برابر مي‌شود 4) تغيير نمي‌کند- تغيير نمي‌کند
نکته‌ي اين سؤال اين است که با افزايش يا کاهش طول ضلع‌هاي يک زاويه، اندازه‌ي آن زاويه تغيير نخواهد کرد. دانش‌آموزاني که اين نکته را در نظر داشته‌اند، پاسخ صحيح را انتخاب کرده‌اند.
سؤال 9: ميانگين درصد پاسخ‌گويي دانش‌آموزان: %85
عدد «920300028» به حروف کدام است؟
1) نهصد و بيست ميليون و سي‌صد هزار و بيست و هشت
2) نود و دو ميليون و سي‌صد هزار و بيست و هشت
3) نهصد و بيست ميليون و سي‌هزار و بيست و هشت
4) نود و دو ميليون و سي‌هزار و بيست و هشت
در اين سؤال عددي نه رقمي آورده شده که مي‌بايست اين عدد به حروف نوشته شود. اين سؤال جزو سؤالات بسيار ساده بوده است و نشان‌دهنده‌ي اين مطلب است که دانش‌آموزان در مبحث عددنويسي به تسلّط رسيده‌اند.