تحليل مقايسه‌اي عربي عمومي در کنکور سال 1391 در گروه‌هاي آزمايشي رياضي، تجربي، هنر و منحصراً زبان
تهيه و تنظيم: مهدي ترابي
بخش ترجمه:
در اين قسمت تفاوت اندکي نسبت به کنکور سالهاي گذشته به چشم مي‌خورد، و آن اين‌که امسال در هر چهار گروه آزمايشي به‌جاي دو سؤال فقط يک سؤال به‌صورت چهارعبارتي مطرح شده است و چهار سؤال ابتدايي به‌شکل تک‌عبارتي مي‌باشند و چون اين تيپ سؤال زمان‌بر است و نسبت به تک‌عبارتي کمي دشوارتر مي‌باشد در کل از ميزان سطح دشواري سؤالات کاسته است، ضمن اين‌که جملات طرح شده در اين بخش نسبت به سالهاي اخير کوتاه‌تر و روان‌تر مطرح شده‌اند.
در اين قسمت نکته‌ي جالب توجه، شباهت نوع سؤالات ترجمه‌ي کنکور رياضي به کنکور تجربي است تاحدي که در سؤال «28» هر دو آزمون از نکته‌ي «کان + ماضي ← ماضي بعيد» استفاده شده است که اين موضوع مي‌توانست با توجه به برگزاري اين دو آزمون در 2 روز متفاوت براي داوطلبان تجربي حائز اهميت باشد.
بخش مفهوم:
اين بخش در هر چهار گروه آزمايشي نسبت به سال گذشته ساده‌تر شده است، زيرا در گروه‌هاي تجربي و منحصراً زبان دو گزينه‌ي آن به زبان فارسي آمده و در گروه هنر هر چهار گزينه فارسي هستند. در گروه رياضي اگرچه تيپ سؤال با ساير گروه‌ها تفاوت دارد و چهار گزينه‌ي مجزّا به زبان عربي ذکر شده، اما به‌دليل اين‌که گزينه‌ها از کتاب درسي انتخاب شده‌اند از سطح دشواري چنداني برخوردار نمي‌باشد. سؤال مفهوم در کنکور گروه رياضي امسال تا حدودي شبيه به سؤال مفهوم در کنکور تجربي 89 است و فرق آن‌ها در کوتاه‌تر بودن گزينه‌ها در کنکور تجربي 89 مي‌باشد. قابل ذکر است عبارت مورد سؤال مفهوم در گروه منحصراً زبان، عبارتي است که در آزمون جامع 26 خرداد استفاده شده بود و اين کمک بزرگي در پايين آمدن سطح دشواري سؤال براي داوطلباني است که در آزمون‌هاي کانون شرکت داشتند.
بخش تعريب:
در اين قسمت نيز سليقه‌ي طراحان سؤال کنکور تغيير محسوسي نداشته است. نکته‌ي قابل ذکر اين‌که چيدمان اين بخش در هر چهار گروه آزمايشي مانند هم مي‌باشد ،يعني سؤال اول تک‌عبارتي و سؤال دوم چهارعبارتي است. از لحاظ سطح دشواري در مقايسه با سال قبل مي‌توان گفت: در دو رشته‌ي رياضي و تجربي تفاوت چنداني به‌چشم نمي‌خورد گرچه در سال گذشته هر دو سؤال به‌صورت تک‌عبارتي‌اند و در نگاه اول تصور مي‌شود که نسبت به امسال ساده‌تر باشند، اما طولاني‌تر بودن جملات باعث شده ميزان دشواري هر دو سال يک‌سان شود.در دو گروه ديگر تفاوت خاصي نسبت به سال گذشته ديده نمي‌شود.
بخش درک‌مطلب و سؤالات مفهومي آن:
متن درک‌مطلب‌ها اندکي طولاني‌تر از سالهاي گذشته بود، البته تا حد زيادي (به‌خصوص در رشته‌ي رياضي) کلمه‌ها از کتاب درسي و کاملاً آشنا براي داوطلب انتخاب شده بود. متن درک‌مطلب در رشته‌ي رياضي علي‌رغم طولاني بودن چون داستان بود، ساده‌تر به‌نظر مي‌رسد که براي جبران اين آساني سطح دشواري سؤالات مفهومي متن کمي بالا رفته است. شايان ذکر است متن درک‌مطلب گروه هنر شباهت زيادي با متن درک‌مطلب آزمون جامع 2تير دارد که اين امر کمک بزرگي به داوطلباني که در آزمون‌هاي کانون شرکت داشته‌اند کرده‌است. در گروه تجربي نيز قسمتي از متن برگرفته از متن کنکور تجربي 86 و قسمت دوم آن برگرفته از درس 9 کتاب عربي 2 است که سطح دشواري را تا حدودي کاهش داده است.
بخش تشکيل و تحليل صرفي و نحوي:
به‌نظر مي‌رسد اين بخش نسبت به سالهاي گذشته تغيير چنداني نداشته است و مطابق سالهاي اخير 2 فعل و 1 اسم از متن براي تجزيه و ترکيب انتخاب شده در نتيجه سطح دشواري آن دست‌خوش تغيير نشده است.
بخش قواعد:
1- سؤال «43» در گروه رياضي داراي دام آموزشي مي‌باشد بدين‌گونه که به‌نظر مي‌رسد، سؤال درباره‌ي «اعراب فعل مضارع» طراحي شده، ولي در اصل به «اعراب تقديري» در فعل‌هاي «معتل ناقص» اشاره دارد و از آن‌جا که سؤال «44» درباره‌ي «معتلات» طراحي شده مي‌توان گفت که از 8 سؤال آخر اين گروه، 2 سؤال مربوط به مبحث «معتلات» مي‌باشد.
2- «اعراب ظاهري» در اسم منقوص مشابه کنکور 90 بود که اين‌بار در سؤال «43» گروه منحصراً زبان آمده است.
3- استفاده از فعل ناقص «مازال» که مربوط به رشته‌ي علوم انساني مي‌باشد در سؤال «47» گروه منحصراً زبان مطرح شده است.
4- طرح سؤال از مبحث معلوم و مجهول به‌صورت «کدام فعل مي‌تواند يا نمي‌تواند مجهول شود؟» تقريباً در کنکور سراسري سالهاي اخير نمونه‌اي ندارد که در کنکور امسال در گروه منحصراً زبان به‌کار رفته است.
5- مباحثي که در هر 4 گروه مورد طرح سؤال قرار گرفته، مباحث «معلوم و مجهول» و «معتلات» مي‌باشد و پس از اين دو مبحث، مباحثي چون «مفعولٌ‌فيه، مفعول مطلق، حال و تمييز» قرار مي‌گيرد که اين در سالهاي گذشته نيز تکرار شده و قابل توجه است.
6- مفهومي شدن و نوآوري در صورت سؤال، در سؤال‌هاي «43 و 48» رشته‌ي رياضي مشاهده مي‌شود.
7- در کنکورهاي امسال نيز هم‌چون 3 سال اخير، رويکرد قابل توجه‌اي از سوي طراحان سؤالات کنکور به مباحث عربي 2 (جمله‌ي وصفيه، اعراب اسم، اعراب فعل مضارع، معلوم و مجهول و نواسخ) ديده مي‌شود.
در نتيجه:
اگر بخواهيم براساس درجه‌ي سطح دشواري کنکور را در 4 گروه آزمايشي عربي رده‌بندي کنيم، به‌نظرم به‌صورت زير است:
رياضي > منحصراً زبان > تجربي > هنر
