سلام خدمت دوستان پرتلاش کنکوری
این مطلب شامل آزمونک جمع‌بندی فنون از علوم و فنون ادبی دوازدهم است که توسط یاسین مهدیان، رتبه 41 کنکور 1400 و دانشجوی اموزش زبان و ادبیات فارسی کرمان تهیه شده است.
1- انتساب کدام آثار به پدیدآورندۀ آن «غلط» معرفی شده است؟ (سراسری 1400)
1) (شمس و طغرا: حسن مقدم) (برۀ گمشدۀ راعی: امین فقیری)
2) (تنگسیر: صادق چوبک) (شمسالدین و قمر: میرزا حسن خان بدیع)
3) (خداوندنامه: صبای کاشانی) (تاریخ تطور نظم فارسی: محمّدتقی بهار)
4) (تاریخ بیداری ایرانیان: ناظمالاسلام کرمانی) (منشآت: قائممقام فراهانی)
2- همۀ موارد از شاخص ترین درونمایه های شعر عصر بیداری است؛ به جز: (سراسری 99)
1) توجه به مردم، آزادی 2) تعلیم و تربیت جدید، قانون
3) دانشها و فنون جدید، وطن 4) معنی گریزی و ابهام در شعر، مدح و هجو
3- از دیدگاه تاریخ ادبیات، در متن زیر، چند خطا یافت میشود؟ (خارج 99)
«فرخی یزدی از شاعران عصر بیداری است که او را به سبب آزادیخواهی، به زندان انداختند، تحت تأثير شاعران گذشته به ویژه خاقانی و سعدی بوده است. در دورۀ پنجم نمایندۀ مردم یزد شد. بیت زیر سر آغاز یکی از سرودههای اوست:
از خون جوانان وطن لاله دمیده o از ماتم سرو قدشان سرو خمیده» o
1) دو 2) سه 3) چهار 4) پنج
4- در کدام بیت، همۀ آرایههای «تشبیه، استعاره، ایهام تناسب و حسآمیزی» یافت میشود؟ (سراسری 1400)
1) پای خوابیده به فریاد نگردد بیدار
بند با عاشق بیدل چه تواند کردن
2) از صدای سخن عشق ندیدم خوشتر
یادگاری که در این گنبد دوّار بماند
3) بر لب کوه جنون خندۀ شیرین بهار
نقش زخمی است که از تیشۀ فرهاد شکفت
4) هر کاو نکاشت مهر و زخوبی گلی نچید
در رهگذر باد نگهبان لاله بود
5- آرایه های «اغراق، تشبیه، حس آمیزی، حسن تعلیل، کنایه» بهترتیب، در کدام گزینه آمده است؟ (سراسری 99)
الف) تو کز سنگین رکابی لنگری، سامان کشتی کن
که بر خار و خس ما هر کفی ساحل تواند شد
ب) کامت شیرین باد که هر رخنهای از دل
شیرین ز شکرخند تو چون کنج دهن شد
ج) ریحان که رخ گلشن ازو تازه و تر بود
از تازگی خط تو تقویم کهن شد
د) شد شوق من به الفت لیلی یکی هزار
هر وحشی که با من دیوانه رام شد
هـ) بوی خوش آهوی تو بر دشت گذر کرد
داغ جگر لاله ستان ناف ختن شد
1) ج، د، الف، ب، هـ 2) د، هـ ، ب، الف، ج 3) د، ج، ب، هـ ، الف 4) هـ ، ب، د، ج، الف
6- آرایه های بیت زیر کدام اند؟ (خارج 99)
«هر که دل از دست داد و عشوۀ دنیا خرید
یوسف خود را به سیم قلب سودا کرد و رفت»
1) استعاره، کنایه، حسن تعلیل، ایهام 2) استعاره، تشبیه، ایهام، ایهام تناسب
3) تشبیه، کنایه، مجاز، اسلوب معادله 4) تشبیه، حسن تعلیل، مجاز، ایهام تناسب
7- در همۀ ابیات حذف «همزه» به چشم میخورد؛ به جز: (سراسری 99)
1) برون خرام و ببر گوی خوبی از همه کس
سزای حور بده رونق پری بشکن
2) چو عندلیب فصاحت فرو شد ای حافظ
تو قدر او به سخن گفتن دری بشکن
3) چو عطرسای شود زلف سنبل از دم باد
تو قیمتش به سر زلف عنبری بشکن
4) به زلف گوی که آیین دلبری بگذار
به غمره گوی که قلب ستمگری بشکن
8- وزن مصراع زیر با کدام مصراع، یکسان است؟ (سراسری 1400)
«گر خون من ز شیشه بریزد به جام او»
1) کار فرو بستهام هیچ گشایش ندید 2) هیچ مرغِ دلی از حلقۀ زلف تو نجست
3) ز شرم عارض او لاله بست بر رخ ماه 4) آگاهیش ز راحت عشّاق خسته نیست
9- در کدام بیت، اختیار زبانی «تغییر مصوّت کوتاه به بلند و تغییر مصوّت بلند به کوتاه» صورت گرفته است؟ (سراسری 98)
1) داغ محبّت است و بس خانه فروز جان و دل o
نیست ز روزن دگر روشنی این سرای را
2) بادۀ عقل سوز را داروی بیهُشی مزن
نیست به سرمه حاجت آن چشم جنون فزای را
3) آن شکرین لبی که من ناله از او چو نی کنم
غوطه به زهر میدهد طوطی خوش نوای را
4) سوخت بساط هستیم ریخت بنای طاقتم
چند پر از نفس دهم آه شکسته پای را
10- کدام ابیات، دربردارندۀ مفهوم «انتظار» است؟ (سراسری 1400)
الف) ما به غم خو کردهایم ای دوست ما را غم فرست
تحفه ای کز غم فرستی نزد ما هر دم فرست
ب) ای صبح شبنشینان جانم به طاقت آمد
از بس که دیر ماندی چون شام روزهداران
ج) یک عمر دور و تنها، تنها به جرم اینکه
او سرسپرده میخواست من دلسپرده بودم
د) شب چو دربستم و مست از می نابش کردم
ماه اگر حلقه به در کوفت جوابش کردم
هـ) همه شب در این امیدم که نسیم صبحگاهی
به پیام آشنایی بنوازد آشنا را
1) الف - ج 2) الف - هـ 3) ب - د 4) ب - هـ
پاسخنامه:
سوال 1: گزینـــــۀ 1
رمان «شمس و طغرا» نوشتۀ محمدباقر میرزا خسروی و «برۀ گمشدۀ راعی» اثر هوشنگ گلشیری است.
سوال 2: گزینــــۀ 4
موارد این گزینه از درونمایههای شعر عصر بیداری نیستند. بقیۀ موارد همگی از شاخصترین درونمایههای ادبیات این عصرند.
سوال 3: گزینــــۀ 2
خطاهای متن عبارتند از:
1- فرخی تحت تأثير شاعران گذشته بهویژه سعدی و مسعود سعد بود.
2- در دورۀ هفتم نمایندۀ مجلس شد.
3- بیت مذکور، سرآغاز یکی از تصنیفهای عارف قزوینی است.
سوال 4: گزینــــۀ 3
تشبیه: «کوه جنون»
استعاره: «خندۀ بهار» استعاره و تشخیص است.
ایهام تناسب: «شیرین»: 1- مطبوع و خوشایند 2- معشوقۀ فرهاد کوهکن، که در این معنا با «فرهاد» و «کوه جنون» تناسب دارد.
حسآمیزی: «شیرین بودن خنده» حسآمیزی دارد.
سوال 5: گزینــــۀ 3
بیت «د»: اغراق: بزرگنمایی در انس با معشوق (یکی هزار بودن الفت با معشوق)
بیت «ج»: تشبیه: تشبیه خط معشوق به ریحان (تشبیه تفضیل)
بیت «ب»: حسآمیزی: شکرخند
بیت «هـ»: حسن تعلیل: شاعر دلیل شکلگیری داغ خوشبوی گل لاله (قسمت سیاه در مرکز گل لاله) را با علتی ادبی و غیرواقعی (گذر معشوق از دشت) بیان کرده است.
بیت «الف»: کنایه: «سنگین رکاب بودن» و «سامان کشتی کردن»
سوال 6: گزینــــۀ 2
استعاره: «عشوۀ دنیا» استعاره و تشخیص است. / تشبیه: در بیت نوعی تشبیه مرکب وجود دارد و مصراع اول به مصراع دوم تشبیه شده است. / ایهام: «سودا»: 1) تجارت، معامله 2) سیاه / ایهام تناسب: «قلب»: 1) تقلبی 2) عضوی از اعضای بدن، که در این معنا با «دل» و «دست» تناسب دارد.
سوال 7: گزینــــۀ 4
حذف همره در سایر گزینهها:
گزینۀ «1»: خوبی از (خوبی یَز)
گزینۀ «2»: شد ای (شُدِی)
گزینۀ «3»: سنبل از (سُنبُلَز)
سوال 8: گزینــــۀ 4
وزن مصراع صورت سوال و مصراع این گزینه، هر دو «مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن» است.
وزن سایر مصراعها:
گزینۀ «1»: مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن
گزینۀ «2»: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن
گزینۀ «3»: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن
سوال 9: گزینــــۀ 1
در هجای ششم مصراع دوم، از اختیار شاعری بلند تلفظ کردن مصوت کوتاه استفاده شده است.
در هجای یازدهم مصراع دوم، از اختیار شاعری کوتاه تلفظ کردن مصوت بلند استفاده شده است.
سایر ابیات نیز تغییر کمیت مصوت بلند به کوتاه دارند ولی بلند تلفظ کردن مصوت کوتاه ندارند.
سوال 10: گزینــــۀ 4
در بیت «ب» شاعر در انتظار صبح (میتواند استعاره از وصال باشد) است و انتظار طولانی خود را به انتظار روزهداران برای اتمام روز و رسیدن وقت افطار تشبیه میکند.
در بیت «هـ» نیز شاعر تمام شب را منتظر است تا نسیم صبحگاهی خبری از معشوق برایش بیاورد.
برای رزرو مشاوره و رفع اشکال درسی و شرکت در کلاس های کنکوری با مشاوران سایت برترها بر روی لینک زیر کلیک کنید یا با شماره تماس 0216463 داخلی1174(حیدریان) تماس بگیرید.
مطالب مرتبط: