لف و نشر_ایستگاه ششم آرایه_ادبیات فارسی_سمیرا معروف

درود به دوستاي گل كنكوري😌🍃

من سيده سميرا معروف هستم  رتبه 168 كنكور انساني و قراره توي اين قسمت باهم مهم ترين نكات آرايه هاي ادبي كنكور و تستاي نمونه رو تحت عنوان"ايستگاه كوئيك مرور آرايه ها" داشته باشيم كه مطمئنم مرور كردن نكاتشون قبل آزمون هاتون بسيار كمكتون ميكنه كه تست هاي مهم آرايه ادبي رو بدون غلط پاسخ بديدبه مرور آرايه هاي تخصصي رشته انساني روهم قرار ميديم تا دوستاي عزيز هر سه رشته بتونن از مطالب استفاده كافي و وافي رو ببرن.😊🍃

لینک سایر ایستگاه ها :

اسلوب معادله_ایستگاه اول آرایه_ادبیات فارسی_سیده سمیرا معروف

مراعات نظیر_ایستگاه دوم آرایه_ادبیات فارسی_سمیرا معروف

تضمین_ایستگاه سوم آرایه_ادبیات فارسی_سمیرا معروف

تلمیح_ایستگاه چهارم آرایه_ادبیات فارسی_سمیرا معروف

تضاد_ایستگاه پنجم آرایه_ادبیات فارسی_سمیرا معروف

لف و نشر

تعریف: لف در لغت به معنی پیچیدن و نشر به معنی گستردن است. 

لف و نشر در اصطلاح بدیع آن است که : ابتدا دو یا چند لفظ در کلام بیاورند و سپس دو یا چند لفظ دیگر را نیز بیان کنند به گونه ای که هر یک از موارد نخست با یکی از موارد بعد در ارتباط باشد.

انواع لف و نشر:

مرتب: لف ها به ترتیب با نشرها مرتبط هستند.

نمونه: دل گرمی و دم سردی ما بود که گاهی//مرداد مه و گاه دی اش نام نهادند

                          2             1                        2           1

نامرتب(مشوش): ارتباط لف ها با نشر ها نا منطم است.

نمونه: گر دهدت روزگار دست و زبان زینهار//هرچه بدانی مگوی هرچه توانی مکن

       1                   2                       2         1

چند نمونه  :

ای نور چشم مستان در عین انتظارم//چنگی حزین و جامی بنواز یا بگردان (مرتب)

                          2                   1           2                        1

به لطف خال و خط از عارفان ربودی دل//لطیفه های عجیب زیر دام و دانه ی توست(مشوش)

                                         1        2                                                                            2         1

نکته : 

در ادبیات کهن فارسی منظور از خط لب معشوق است که معتقد بودند عاشق را اسیر میکند و مانند دام است. به همین دلیل نشر واژه ی خط در بیت بالا میشود دام.

چند نمونه تست:

کدام بیت زیر «لفّ و نشر» است؟(1

در دفتر زمانه فتد نامش از قلم / هر ملتی که مردم صاحب قلم نداشت1

در پیشگاه اهل خرد نیست محترم / هر کس که فکر جامعه را محترم نداشت2

انصاف و عدل داشت موافق بسی ولی / چون فرّخی موافق ثابت قدم نداشت3

با آن که جیب و جام من از مال و می تهی است / ما را فراغتی است که جمشیدجم نداشت4

تحلیل تست:

پاسخ صحیح گزینه4 است.

با آن که جیب و جام من از مال و می تهی است/

                                                                                           2          1                 2            1

توضیح: همانطور که می بینید در مصراع اول بیت گزینه چهار لف و نشر مرتب داریم و چیب به مال و جام به می مربوط میشود

در شعر زیر کدام آرایه‌های ادبی به کار رفته است؟ 2)

دل و کشورت جمع و معمور باد  ***  ز ملکت پراکندگی دور باد 

لف و نشر مرتب _ تلمیح1

لف و نشر مرتب _ مراعات نظیر 2

لف و نشر نامرتب _ مراعات نظیر 3

لف و نشر نامرتب _ تلمیح4

تحلیل تست: پاسخ صحیح گزینه2 است.

توضیح: در مصرع اول بیت صورت سوال لف و نشر مرتب وجود دارد.

معنی این مصرع یعنی دل و کشورت آرام و آباد باشد(جمع: آرام و خاطر جمع و معمور: آباد). که پر واضح است که جمع به دل و معمور به کشور بر میگردد پس لف ها به ترتیب نشر ها هستند.

در باب مراعات نظیر بیت هم همانطور که در ایستگاه های قبلی اشاره شد آرایه ای نیست که نیاز باشد با جدیت دنبال آن بگردیم و معمولا همه بیت ها و مصرع های شعرها مراعات نظیر دارند مثلا در همین بیت بین دو واژه کشور و ملک تناسب وجود دارد.

در کدام بیت، آرایه«لفّ و نشر» به کار رفته است؟ (3

ردای سبزه ربوده‌ست و گوشواره سمن / اِزار لاله دریده‌ست و طیلسان بهار 1  دهان کبک گفته‌ست تا نخندد خوش / گلوی ابر گشاده‌ست تا بگرید زار 2  ربوده است و گرفته‌ست و برده است به عنف / ز لاله تاج و ز گل یاره از سمن دستار 3  شنیده‌ای به گلستان چه ظلم کرده خزان / که شاخ شوکت او خشک باد و زرد و نزار 4

تحلیل تست: پاسخ صحیح گزینه3 است

ربوده است و گرفته است و برده است به عنف//ز لاله تاج و ز گل یاره از سمن دستار

            3                  2               1                  3                           2                        1

توضیح: همانطور که می بینید این بیت لف و نشر مرتب دارد و لف ها به ترتیب نشرها هستند.

سیده سمیرا معروف

رتبه 168 کنکور انسانی