فعل مجهول - عربی دهم - مدیا ویس بیگی

سلام خدمت شما عزیزان من مدیا ویس بیگی رتبه ۲۱۹ دانشجوی رشته آموزش عربی دانشگاه فرهنگیان هستم. 

درسنامه

فعل های ماضی و مضارع از نظر اینکه فاعل و انجام دهنده آنها مشخص باشد یا نباشد به دو گروه تقسیم می شوند:

• فعل معلوم: فعلی است که فاعل و انجام دهنده آن مشخص باشد 

مانند :فتَحَ عارفُ البابَ :عارف دررا باز کرد 

• فعل مجهول :فعلی است که فاعل و انجام دهنده آن نامشخص و ناشناس باشد

مانند:فُتحَ البابُ:در باز شد 

 فعل مجهول فقط از فعل متعدی که مفعول  دارد ساخته میشود بنابراين از فعل های لازم مجهول به دست نمی آيد 

ویژگی های جمله ای که فعل آن مجهول است:

• فاعل ندارد
• به جای مفعول نائب فاعل دارد

مانند:حُفِظَ الدَّرسُ

روش مجهول کردن فعل معلوم در عربی   

در زبان عربی برای مجهول کردن فعل حرکت برخی از حروف آن را تغيير می دهيم :  

مجهول کردن فعل ماضی:

عين الفعل آن را حرکت کسره و حروف حرکت‌دارقبل ازآن راضمه می‌دهيم

 مانند:فعَلَ---->فعُلَ:انجام‌شد استخَرَجُ---->اسُتخُرَج:استخراج شد 

مجهول کردن فعل مضارع: 

حرف اول مضارع را ضمه و عين الفعل آن را فتحه می دهيم 

مانند:يَفعِلُ ---->يُفعَلُ:انجام می شود يَستخَرجُ---->يسُتخَرَجُ:استخراج ميشود 

تبدیل جمله از معلوم به مجهول:

• 
  
•  مجهول کردن فعل
• حذف فاعل
• آوردن مفعول به به جای فاعل 
• مونث یا مذکر بودن فعل مجهول را با نائب فاعل هماهنگ می کنیم

مثال:حَفَظَ الطالِبُ قصیدةً-->حُفِظت قصیدةٌ

نائب فاعل و انواع آن  

• نائب فاعل بعد از فعل مجهول می آيد
• اعراب رفع دارد
• همانند فاعل سه نوع دارد(اسم ظاهر-ضمیر بارز-ضمیر مستتر)

ترجمه فعل مجهول  

معمولا در ترجمه ی فعل ماضی مجهول از فعل کمکی (شدم-شدی.....)و در ترجمه فعل مضارع مجهول از فعل کمکی(می شوم -می شوی....)به کار می رود  

دام ها و تله های تستی

• دقت کنید که جمله ای که فعل آن مجهول است، فاعل ندارد. همچنین معمولاً مفعول به هم نخواهد داشت و به جای آن نائب فاعل خواهد داشت

• دقت کنید که اگر حرف اول فعل مضارع ضمه بود، دلیل بر مجهول بودن آن فعل نیست بلکه باید حرکت دومین حرف اصلی هم فتحه باشد بنابراین فعل هایی مانند:یُجاهِد، یُکرِم و...مجهول نیستند

• اگر از ما بپرسند( از کدام فعل نمی‌توان مجهول ساخت )منظور آنها( کدام فعل لازم است و مفعول به ندارد)می باشد

• فعلی را که با به انفعال رفته باشد مانند: انطلق  چون همیشه لازم است نمی توان به مجهول تبدیل کرد

 تست

عَیِّن ما لا یُمکِنُ بِناءُ المَجهولِ منه: ( سراسری انسانی ۹۵ )

۱-سَتُصبِحُ بنت جارنا فائزةً فی مسابقة القَفزِ

۲-تَستَقبِلُ اُمّی الضیوفَ بفَرحٍ و حَفاوةٍ

۳-حَمَلَ النّاسُ الطّفلَ المَجروحَ معهم الَی المُستَشفَی

۴-رَسَمَت هذه الطفلةُ فی دفترها صورةَ والدیها

گزینه ۱صحیح می باشد

گزینه ۱-تُصبِحُ جزو افعال ناقصه است و فعل مجهول از آن ساخته نمی شود

گزینه ۲-تَستَقبِلُ فعل متعدی است و الصّیوف مفعول است پس مجهول ساخته می شود

گزینه ۳-حَمَلَ فعل متعدی است و الطّفل مفعول است و مجهول ساخته می شود

گزینه۴ -رَسَمَت فعل متعدی است و صورةَ مفعول است و مجهول ساخته می شود

نکته تست: فعلی مجهول ساخته می‌شود که متعدی باشد و در مورد افعال ناقصه(کان-صار-اصبح-لیس) لازم و متعدی/ معلوم و مجهول /فاعل و مفعول معنی ندارد

 عين الصحيح لم يصنع فعل مجهول منه                                          

۱)اجَلَسَ 

۲)عَلَمَ  

۳)کاتَبَ

۴)تکَاتبَ 

گزینه۴صحیح است

گزینه ۱-باب اِفعال است و باب اِفعال متعدی است

گزینه ۲-باب تفعیل است و باب تفعیل متعدی است

گزینه ۳-باب مفاعلة است و باب مفاعلة متعدی است

گزینه ۴-باب تفاعل است وباب تفاعل لازم است

نکته تست:فعل مجهول از فعل متعدی ساخته می شود