« ایستگاه یازدهم » :
وزن : فعلاتُ فاعلاتن فعلاتُ فاعلاتن
علی ای همای رحمت ، تو چه آیتی خدا را / که به ماسوی فکندی ، همه سایه هما را
به کجا برم شکایت ، به که گویم این حکایت/که لبت حیات ما بود و نداشتی دوامی
صنما سپاه عشقت ، به حصار دل در آمد/ بگذر بدین حوالی ، که جهان به هم بر آمد
هوسی است در سر من ، که سر بشر ندارم / من از این هوس چنانم ، که ز خود خبر ندارم
شب عاشقان بی دل ، چه شبی دراز باشد/ تو بیا کز اول شب ، در صبح باز باشد
به خدا اگر بمیرم ، که دل از تو بر نگیرم / برو ای طبیبم از سر ، که دوا نمی پذیرم
اگرم حیات بخشی ، وگرم هلاک خواهی/ سر بندگی به حُکمت ، بنهم که پادشاهی
« تست » :
1- کدام گزینه در وزن «فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن» سروده نشده است؟ (تالیفی)
1) دلم از غمت زمانی نتواند ار ننالد / مژه یک دم آب حسرت نشکیبد ار نریزد
2) تو مرا جان و جهانی چه کنم جان و جهان را / تو مرا گنج روانی چه کنم سود و زیان را
3) ز محبتت نخواهم که نطر کنم به رویت / که محب صادق آنست که پاکباز باشد
4) اگرت سعادتی هست که زنده دل بمیری / به حیاتی اوفتادی که دگر فنا نباشد
2- کدام گزینه با بیت زیر هم وزن می باشد؟ (تالیفی)
« چو تو آمدی مرا بس که حدیث خویش گفتم / چو تو ایستاده باشی ادب آن که من بیفتم »
1) دل خویش را بگفتم چو تو دوست می گرفتم / نه عجب که خوبرویان بکنند بی وفایی
2) آن نیست که حافظ را رندی بشد از خاطر / کاین سابقه پیشین تا روز پسین باشد
3) دل من کار تو دارد گل و گلنار تو دارد / چه نکوبخت درختی که بر و بار تو دارد
4) دل به امید روی او همدم جان نمی شود / جان به هوای کوی او خدمت تن نمی کند
3- وزن واژه مقابل همه مصراع ها درست است ، به جز ... . (تالیفی)
1) در زلف چون کمندش ای دل مپیچ کانجا : (مستفعلن فعولن مستفعلن فعولن)
2) چه خیال ها گذر کرد و گذر نکرد خوابی : (فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن)
3) همه عمر بر ندارم سر از این خمار مستی : (فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن)
4) حافظ شب هجران شد بوی خوش وصل آمد : (مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن)
4- وزن کدام مصراع متفاوت است؟ (تالیفی)
1) کس از این نمک ندارد که تو ای غلام داری
2) چه خطای بنده دیدی که خلاف عهد کردی
3) تن آدمی شریف است به جان آدمیت
4) زاهد خلوت نشین دوش به میخانه شد
5- همه ابیات در اوزان همسان دولختی سروده شده اند ، به جز ... . (تالیفی)
1) نظری به کار من کن که ز دست رفت کارم / به کسم مکن حواله که به جز تو کس ندارم
2) واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می کنند / چون به خلوت می روند آن کار دیگر می کنند
3) من ز سلام گرم او آب شدم ز شرم او / وز سخنان نرم او آب شوند سنگ ها
4) می سوزم از فراقت روی از جفا بگردان / هجران بلای ما شد یا رب بلا بگردان
« پاسخنامه » :
سوال 1 : گزینه 2 – این بیت در وزن «فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلاتن» سروده شده است.
سوال 2 : گزینه 1 – وزن بیت صورت سوال و گزینه 1 ، «فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن» می باشد. بررسی سایر گزینه ها:
گزینه «2» : مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن
گزینه «3» : فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلاتن
گزینه «4» : مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن
سوال 3 : گزینه 3 – وزن صحیح این مصراع، «فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن» است.
سوال 4 : گزینه 4 – وزن سایر گزینه ها، «فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن» است ولی مصراع گزینه 4، در وزن «مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن» سروده شده است.
سوال 5 : گزینه 2 – این بیت در وزن «فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن» سروده شده است. بررسی سایر گزینه ها:
گزینه «1» : فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن
گزینه «3» : مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن
گزینه «4» : مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن
