سلام و درود دانش آموزان عزیز
بنده زهره رزمجو دانشجوی حقوق شهید بهشتی و رتبه ۳۱ منطقه ، قصد دارم در این مطلب به نکات مرتبط فلسفه دوازدهم معنی اتفاق بپردازم.
من در کنکور سراسری فلسفه منطق را ۷۸% جواب داده ام.
ما برای اتفاق سه معنی در نظر میگیریم:
اولین معنای اتفاق: بین حوادث جهان و پدیده های آن هیچ رابطه ضروری وجود ندارد همه فیلسوفان این معنای اتفاق را انکار می کنند و می گویند چون هر معلولی به علت نیاز دارد و یک رابطه ضروری میان علت و معلول وجود دارد نمی شود که بین حوادث رابطه ضروری نباشد به عبارت دیگر اگر علت به جوش آمدن آب وجود داشته باشد آب حتماً به جوش می آید.
علت ناقصه در مواردی که معلول از مجموعه از عوامل پدید می‌آید و هر یک از عوامل علت ناقصه می گوییم و به مجموع علتها علت تامه می گوییم.
مثلاً برای نوشتن یک اراده ما لازم است وجود یک کاغذ و خودکار لازم است. هر یک از علتها مثل اراده یک علت ناقصه است اما مجموعه عواملی که باعث نوشتن می شوند علت تام هستند.
نکته؛ ما از تمام اجزای یک علت آگاه نیستیم به همین دلیل گاهاً فکر می‌کنیم با وجود علت و معلول پدید نیامده
نکته؛ علت تامه وجود دهنده وجود دهنده کافی و لازم است
نکته؛ علت ناقصه وجود دهنده وجود دهنده و لازم است یعنی کافی نیست.
نکته؛ معنای اول اتفاق هم علیت و هم وجود را انکار می کند
نکته؛ توجه داشته باشید معلول در وجود خود به علت ناقصه وابسته است.
معنای دوم اتفاق: اتفاق در این معنا سنخیت میان علت و معلول را نمی پذیرد مثلاً ممکن است حرارت سبب یخ بستن آب شود. اتفاق به این معنا از نظر بسیاری از فلاسفه نه همه آنها امکان پذیر نیست. زیرا که نفی اصل سنخیت سبب می‌شود پدید آمدن هر چیز از هر چیز را ممکن بدانیم و در این صورت به هیچ کار دست نخواهیم زد زیرا رابطه ای بین رفتار و نتیجه آن مشاهده نمی کنیم. دوم اینکه کسی که سنخیت را نفی می‌کند نمی‌تواند نظم و هماهنگی موجود در طبیعت را تبیین کند و سوم اینکه تمام علوم بی اعتبار می شوند و در نتیجه نمی توان دانشمندان را به کشف علل تشویق کرد نفی اصل سنخیت متناقض با یک هستی نظام مند و قانونمند است.
نکته؛ زمانی که رابطه ای بین اجزای جهان مشاهده نکنیم در نتیجه ارتباط و پیوستگی را قبول نداریم در نتیجه اصل سنخیت را نپذیرفتیم
معنی سوم اتفاق: عبارت است از نبودن غایت و هدف خاص در حرکت و نظم جهان بدین معنا که این حرکت و نظام به سمت غایت و هدف مشخصی پیش نمی رود.
وقتی این نظریه به معنای نفی علت نخستین و آفریننده است زیرا غایتمند بودن جهان به این معنی است که حوادثی که اتفاق می‌افتد هدف و غایت معینی دارد.
در اینجا فلاسفه به دو دسته تقسیم می‌شود:
دسته اول برای جهان علت نخستین و آفریننده در نظر می‌گیرد معتقدند جهان هدفمند است و تمام حوادث به سمت هدف و غایت ای حرکت می کند جهانی که ما در آن زندگی می‌کنیم به سوی کمال در حرکت است و مرحله به مرحله و کامل تر می شود.
دسته دوم فلاسفه به خدا و علت نخستین برای جهان معتقد نیستند و غایتمندی و چنین فرایند تکاملی را امری اتفاقی به حساب می آورند یعنی علتی برای آن قائل نیستند.
نکته؛ جهان اهدافی دارد اما به دلیل محدودیت های علمی نمی توان همه آنها را کشف کرد
نکته؛ همه حوادث از ابتدا تاکنون و در آینده یعنی در همه زمانها به سمت هدفی در حرکت بوده است
معنای چهارم اتفاق به معنی رخ داد حوادث پیش بینی نشده است این معنی از اتفاق با هیچ یک از اصول علیت یعنی وجوب و یا سنخیت مخالف نیست و به این اشاره دارد که ما به دلیل علم ناقص و محدود نسبت به حوادث پیرامونی از علت برخی پدیده ها خبر نداریم
نکته؛ نظام ضروری و حتمی به اصل وجوب علی و معلولی اشاره دارد و سنخیت قانونمندی جهان اشاره دارد.
خلاصه
تست و پاسخ:
تست؛
آن علتی که هستی بخش است….. می باشد، زیرا….
1)علت تامه_ وجود معلول به نحوی به آن وابسته است
2)علت ناقصه_معلول در هستی خود به آن نیازمند است
3)علت تامه_ زیرا هم علت کافی است و هم لازم
4)علت ناقصه_ معلول را از امکان ذاتی خارج می کند
پاسخ؛
گزینه 3 این سوال به معنای اول اتفاق بر می گردد در درس نامه اشاره کردی که علت تامه علت وجود دهنده و وجوب دهنده است زیرا که علتی کافی و لازم است گزینه های 4و2 حذف می شوند زیرا علت ناقصه هستی بخش نیست و گزینه اول وجود معلول به علت ناقصه نیز وابسته است.
تست؛
«با نوشیدن آب مطمئن هستیم که عطش مان برطرف خواهد شد» کدام گزینه درباره این عبارت صحیح نیست؟
1) قطعاً اصل علیت را نیز قبول داریم
2)گواهی بر وجود حتمیت در جهان است
3)امکان ندارد آب را بنوشیم و تشنگی رفع نشود
4)پشتوانه ای برای قانونمندی جهان است
پاسخ؛
گزینه 4 عبارت صورت سوال به اصل وجود بخشی علت به معلول اشاره دارد اما گزینه چهارم مربوط به اصل سنخیت میان علت و معلول است. گزینه اول کسی که از حسین خویش را قبول داشته باشد الیت را نیز می پذیرد حتمیت در جهان به این معنی است که ما وجوب علت و معلولی را پذیرفته‌ایم و گزینه ۳ از تاثیرات پذیرفتن وجوب علی و معلولی است
تست؛
وقوع یک رخداد پیش بینی نشده بدون وجود یک علت خاص به کدام یک از معانی اتفاق اشاره دارد؟
1)اول 2)دوم 3)سوم 4)چهارم
پاسخ؛
گزینه1 این مطلب وقوع یک معلول بدون وجود علت را بیان می کند که همان معنای اول اتفاق است نکته معنای چهارم اتفاق مطابق با اصل علیت است و نه بر خلاف آن
صفحه اینستاگرام انسانی گروه برترها
صفحه اینستاگرام تجربی گروه برترها
برای رزرو مشاوره و رفع اشکال درسی با خانم زهره رزمجو یا سایر پشتیبانان رشته انسانی بر روی لینک زیر کلیک کنید یا با شماره تماس ۰۲۱۶۴۶۳ داخلی ۱۱۷۴ (خانم حیدریان ) تماس بگیرید .
مطلب دیگر از زهره رزمجو:
