نظم اجتماعی – جامعه شناسی دوازدهم - نکته و تست – علی عباسی جو
سلام و درود خدمت دانش آموزان گرامی
بنده علی عباسی جو دانشجوی آموزش زبان و ادبیات فارسی و رتبه
988منطقه دو قصد دارم در این مطلب به نکات مرتب با نظم اجتماعی از جامعه شناسی دوازدهم بپردازم .
من در کنکور سراسری جامعه شناسی را 77درصد پاسخ دادم.
چرا ما بیشتر بی نظمی را می بینیم و نظم را مشاهده نمی کنیم؟ زیرا به نظم عادت کرده ایم.
دانش آموزان اغلب به موقع در مدرسه حاضر می شوند ، رانندگان اکثراً قواعد راهنمایی و رانندگی را رعایت می کنند و ... چون ما نمی توانیم آن ها را مشاهده کنیم و اکثرا بی نظمی ها را می بینیم .
جامعه شناسان برای شناختن نظم، آن ها از امور آشنا و مأنوس، می کنند.
یعنی:
از دید یک فرد غریبه به موضوعات آشنا و روزمره اطراف خود نگاه می کنند و بدین ترتیب درکنار بی نظمی، نظم را می شناسند.
در مناسبات میان ما انسان ها نظم های پنهان و شگفت انگیزی وجود دارد که با هنر آشنایی زدایی امرِ مأنوس می توان آنها را کشف کرد.
نظم اجتماعی
نظم اجتماعی نتیجه قواعدی است که انسان ها برای با هم زندگی کردن پذیرفته اند.
نظم یعنی یعنی قرار گرفتن هر پدیده ای در جای خود
جای پدیده های اجتماعی را قواعد اجتماعی تعیین می کنند
پیامد های وجود نظم اجتماعی
نظم اجتماعی امکان پیش بینی رفتاردیگران و همکاری و ارتباط با آنها را امکان پذیر می نماید.
نظم اجتماعی باعث می شود تا ما توقعات و انتظارات معینی از دیگران داشته باشیم
اتفاقات غیرمنتظره مارا از همکاری با دیگران باز نمی دارد.
آموختید که قواعد اجتماعی ارتباط ما با یکدیگر را سامان می دهند، کنش های ما را برای یکدیگر قابل پیش بینی می کنند و امکان مشارکت ما را در زندگی اجتماعی فراهم می نمایند .
ساختار اجتماعی
به ارتباط میان پدیده های اجتماعی ساختار اجتماعی می گویند
ساختار اجتماعی را می توان در گروه های رسمی مثل سازمان ها بهتر می توان دید .
نظم اجتماعی
نظام اجتماعی یک ساختار اجتماعی پویا است.
اگر ساختار اجتماعی را به خودروی تشبیه کنیم که در یک جا پاره شده نظام اجتماعی همان خودرویی است که روشن شده و در حرکت است
پویایی نظام اجتماعی
بخش های مختلف آن بر یکدیگر اثر می گذارند و از یکدیگر اثر می پذیرند. نظام اجتماعی می تواند در خود هم تغییراتی به وجود آورد، همچنین در محیط خود نیز تغییراتی ایجاد می کند.
نظام اجتماعی در خود و محیط تغییر ایجاد می کند تا بتواند نیازهای خود را تأمین کند و خود را در بلند مدت حفظ نماید.
تبیین
بیان چرایی یک پدیده یا نشان دادن علت ایجاد یا زوال آن .
نتایج تبیین عبارتند از :
الف ) پدیده هایی که قبال مستقل از هم به نظر می رسیدند در ارتباط با یکدیگر قرار می گیرند.مثال :حرارت باعث انبساط فلزات می شود و رکود اقتصادی باعث می شود بیکاری در جامعه افزایش یابد.
ب ) در پدیده هایی که پیش تر در ارتباط با هم دیده می شده اند، روابط جدیدی طرح می شود. مثال : همبستگی اجتماعی میان افراد یک گروه بیشتر باشد انحرافات اجتماعی در آن گروه کاهش می یابد.
در اوایل قرن 19 به دلیل محدود شدن دانش علمی به دانش تجربی ، فقط آن دسته از روابط علت و معلولی که با روش حسی و تجربی به دست آمده بود ، دانش علمی و معتبر به شمار می آمد.
جامعه شناسی تبیینی ( پوزیتیوستی )
بنیان گذار جامعه شناسی پوزیتیویستی آگوست کنت بود .
در قرن نوزدهم ،آگوست کنت ابتدا نام فیزیک اجتماعی را برای این رشته برگزید .
این رویکرد جامعه شناسی را در زمره دانش های ابزاری قرار می دهد .
موضوع جامعه شناسی تبیینی پدیده های اجتماعی مانند پدیده های طبیعی هستند.
هدف جامعه شناسی تبیینی پیش بینی ، پیشگیری و کنترل جامعه از طریق شناخت نظم اجتماعی می باشد .
روش مطالعه درجامعه شناسی تبیینی روش حسی و تجربی است .
به دلیل موفقیت دانشمندان علوم طبیعی، برخی از جامعه شناسان ( رویکرد تبیینی) علاقه مند شدند تا شباهت های جامعه وپدیده های همچون ماشین و بدن انسان را برجسته کنند و نظم جامعه را همانند نظم میان اعضای بدن یا اجزای ماشین بدانند.
از نظر آنان جوامع از انسان ها، نهادها، سازمان ها، ها، خیابان ها، خودروها و بسیاری از عناصر دیگر ساختمان تشکیل شده اند که با نظمی خاص در کنار هم قرار گرفته اند، همان طور که بدن و ماشین از اجزایی تشکیل شده اند که با نظمی خاص در کنار هم قرار گرفته اند.
جامعه یک موجود زنده نیست بلکه شبیه یک موجود زنده است.
ماشین و بدن براساس قوانین طبیعی عمل می کنند ولی جامعه بر اساس قوانین اجتماعی عمل می نماید.
نقش و تاثیر انسان بر طبیعت و قوانین آن
انسان فقط می تواند این قوانین را بشناسد و سپس با استفاده از علوم طبیعی، تا جایی که این قوانین به او اجازه می دهند، در طبیعت و پدیده هایی مانند ماشین و بدن تغییراتی ایجاد نماید و آنها را متناسب با نیازها و خواسته های خودکنترل نماید اما نمی تواند در این قوانین تغییر ایجاد نماید یعنیی جامعه دستاوردی انسانی تلقی نمی شود، بلکه واقعیتی بیرونی است که با قوانین استحکام قوانین طبیعت اداره می شود.
در صورتی که جامعه را همچون طبیعت تصور کنیم، در این صورت ما فقط می توانیم از دانش های ابزاری خود استفاده کنیم وجامعه و پدیده ها اجتماعی را بشناسیم اما قادر نخواهیم بود تغییری بنیادین در جامعه به وجود آوریم.
نظم اجتماعی بیرون و مستقل از ما خواهد بود و باید خود را با آن تطبیق داده و سازگار کنیم.
انسانها را به پیچ و مهره های نظم اجتماعی تقلیل می یابد .
انتقاد :
جامعه برخالف طبیعت، محصول و مخلوق کنش های انسان هاست و بود و نبود آن، وابسته به انسان است.
چراجامعه شناسان پوزیتیویست که می خواستند انسان را بر جامعه مسلط کنند، او رامغلوب جامعه ساختند؟
زیرا در این دیدگاه انسان ، صرفاً یک موجود طبیعی پیچیده تر ازسایر موجودات طبیعی دانسته می شود
در حالی که انسان ها با موجودات طبیعی، تفاوت های بنیادی دارند.
دیدگاه جامعه شناسان تبیینی در مورد انسان
انسان ، صرفاً یک موجود طبیعی ، پیچیده تر ازسایر موجودات طبیعی دانسته می شود.
انتقاد :
انسان ها با موجودات طبیعی، تفاوت های بنیادی دارند.
دیدگاه جامعه شناسان تبیینی در مورد جوامع
جامعه را صرفاً یک موجود طبیعی پیچیده می دانستندوتفاوت میان جوامع مختلف را تنها تفاوتی کمی می دیدند از نظر آنها برخی جوامع از برخی دیگر پیچیده ترند، در رفع نیازهای خود تواناترند و به همین دلیل پییشرفته تر هستند.
آنها گمان می کردند که همه جوامع، مسیر یکسانی از پیشرفت را طی می کنند و از جوامع ساده به
جوامع پیچیده تبدیل می شوند.
انتقاد :
انسان ها می توانند جهان های اجتماعی یعنی جوامع و فرهنگ های گوناگونی پدید آورند
تست اول
عبارات زیر را به ترتیب از حیث صحیح یا غلط بودن مشخص نمایید .
در قرن هجدهم بنیانگذار جشامعه شناسی ، آگوست کنت ، ابتدا نام فیزیک اجتماعی ، را برای این برگزید.
جامعه‌شناسی پوزیتیویستی موقعیت‌های بی‌سابقهٔ علوم طبیعی بود.
غالب جامعه شناسان قرن ۱۹ در تلاش بودند جامعه‌شناسی را هرچه بیشتر به علوم طبیعی نزدیک و شبیه نمایند .
غ - ص – غ
غ – ص – ص
ص – غ – ص
ص – غ - غ
تست دوم
در ارتباط با مفهوم نظم اجتماعی ، کدام گزینه نادرست است ؟
انسان نمی توانند نظم را مشاهده کند به دلیل اینکه به آن عادت کرده است و کمتر به چشم می آید ؛ دانش آموزی که اغلب به موقع در مدرسه حاضر می‌شوند .
نظم اجتماعی در نتیجهٔ پیش بینی رفتار دیگران و همکاری با آنها برقرار می‌شود و باعث می شود اتفاقات غیر منتظره ما را از همکاری با دیگران باز ندارد .
ظنم باعث می شود که شما بدانید ، می‌توانید چه توقعاتی و نظرات از دیگران داشته باشید اما گاهی دیگران مطابق انتظارات شما رفتار نمی‌کنند و حوادث خلاف آن رخ می دهد.
نظم اجتماعی به معنای قرار گرفتن هر پدیده در جای خود است ؛ جای پدیده ها را قواعدی تعیین می‌کند که ما انسان ها برای با هم زندگی کردن پذیرفتیم.
تست سوم
به ترتیب هر یک از موارد زیر نتیجه چیست ؟
«بیشتر به چشم آمدن بی نظمی از نظم » « نظم اجتماعی » «تقلیل دادن انسان به پیچ و مهره های نظام اجتماعی »
عادت - پویایی نظام اجتماعی - یکسان دانستن نظم طبیعت و نظم جامعه
عادت - قواعد زندگی اجتماعی – یکسان دانستن نظم طبیعت و نظم جامعه
آشنایی زدایی – پویایی نظام اجتماعی – یکسان دانستن نظم طبیعت و نظم جامعه
آشنایی زدایی – قواعد زندگی اجتماعی – متفاوت دانستن نظم طبیعت و نظم جامعه
جواب تست دوم : گزینه ۱
جواب تست دوم : گزینه ۲
جواب تست سوم : گزینه ۲