ایستگاه پنجم - عروض سماعی - یاسین مهدیان

در این سلسله ایستگاه‌ها شما یاد میگیرید وزن بیت‌ها را بصورت سماعی تشخیص دهید.

ایستگاه پنجم - عروض سماعی - یاسین مهدیان

سلام به شما انسانی های باانگیزه 

امروز باز هم در خدمت شما هستیم با یک ایستگاه دیگه از عروض سماعی و من یاسین مهدیان هستم رتبه 41 انسانی و دانشجوی دبیری ادبیات دانشگاه فرهنگیان. طبق روان ایستگاه های گذشته اول میریم سراغ گوش کردن وویس و بعد میایم سراغ این تست ها و مثال پس باهامون همراه باشید! اگه ایستگاه های قبلی رو ندیدی اول برو سراغ اونا و بعد برگرد:

ایستگاه اول

ایستگاه دوم

ایستگاه سوم

ایستگاه چهارم


« ایستگاه پنجم » :

وزن واژه : مفتعلن

اوزان معروفی که با « مفتعلن » ساخته می شوند : 

1. مفتعلن مفتعلن مفتعلن مفتعلن

(     -UU- / -UU- / -UU- / -UU-     )

مرده بدم زنده شدم ، گریه بدم خنده شدم/ دولت عشق آمد و من دولت پاینده شدم

گر به خرابات بتان هر طرفی لاله رخی است/ لاله رخا ، تو ز یکی لاله ستان دگری

خاک شوم خاک شوم تا ز تو سرسبز شوم/ آب شوم سجده کنان تا به گلستان برسم

هین سخن تازه بگو تا دو جهان تازه شود/ وا رهد از حدّ جهان ، بی حد و اندازه شود

 

  2. مفتعلن مفتعلن فاعلن

 (      -U- / -UU- / -UU-     )

چشم فرو بسته اگر وا کنی/ در تو بود هرچه تمنا کنی

بار دگر جانب یار آمدیم / خیره نگر سوی نگار آمدیم

شاه منی لایق سودای من/ قند منی لایق دندان من

ای همه هستی ز تو پیدا شده/ خاک ضعیف از تو توانا شده

 

 

 

« تست » :

1.وزن بیت « خیز که امروز جهان آنِ ماست / جان و جهان ، ساقی و مهمان ماست » کدام است ؟

1) مفتعلن مفتعلن فاعلن          2) مفتعلن مفتعلن مفتعلن مفتعلن           3) مفاعیلن مفاعیلن فعولن                   4)فاعلاتن فاعلاتن فاعلن

 

 

2.کدام بیت بر وزن «مفتعلن مفتعلن مفتعلن مفتعلن» سروده شده است ؟

1) مرحبا ای پیک مشتاقان بده پیغام دوست / تا کنم جان از سر رغبت فدای نام دوست

2) بانگ زدم نیم شبان کیست در این خانه دل / گفت منم کز رخ من شد مه و خورشید خجل

 3) ز خوف هجرم ایمن کن اگر امید آن داری / که از چشم بد اندیشان خدایت در امان دارد

4) بگریز ای میر اجل از ننگ ما از ننگ ما / زیرا نمی دانی شدن همرنگ ما همرنگ ما

 

 

3.کدام گزینه با بیت زیر ، هم وزن نیست ؟

« شیر خدا بند گسستن گرفت / ساقی جان شیشه شکستن گرفت »

1) زان ازلی نور که پرورده اند / در تو زیادت نظری کرده اند

2) گفت کسی خواجه سنایی بمرد / مرگ چنین خواجه نه کاریست خُرد

3) آه در آن شمع منور چه بود / کآتش زد در دل و دل را ربود

4) ما ز یاران چشم یاری داشتیم / خود غلط بود آن چه می پنداشتیم

 


4.وزن واژه مقابل کدام مصراع غلط است ؟

1) حیله دشمن مشنو ، دوست میازار و مرو : مفتعلن مفتعلن مفتعلن مفتعلن

2) ای همه هستی مکن از ما کنار : مفتعلن مفتعلن فاعلن

3) بانگ بر آمد ز خرابات من : مفتعلن مفتعلن فاعلن

4) راز حافظ بعد از این ناگفته ماند : مفتعلن مفتعلن فاعلن

 

5.پایه های آوایی و وزن واژه کدام گزینه با بیت زیر یکسان است؟ (کانون 97)

« یار مرا غار مرا عشق جگرخوار مرا / یار تویی غار تویی خواجه نگهدار مرا »

1) ای نور ما ای سور ما ای دولت منصور ما / جوشی بنه در شور ما تا می شود انگور ما

2) تا دلِ هرزه گرد من رفت به چین زلف او / زان سفر دراز خود عزم وطن نمی کند

3) گفت که تو شمع شدی لایق این جمع شدی / شمع نیم جمع نیم دود پراکنده شدم

4) گر به تو افتدم نظر چهره به چهره رو به رو / شرح دهم غم تو را نکته به نکته مو به مو

 

6.وزن واژه کدام مصراع در مقابل آن نادرست است ؟ ( کانون 96 )

1) ما همه چشمیم و تو نور ای صنم : مفتعلن مفتعلن فاعلن

2) به هر کار کردم تو را آزمایش : فعولن فعولن فعولن فعل

3) عاشقان را جست و جو از خویش نیست : فاعلاتن فاعلاتن فاعلن

4) تو بشکن جنگ مارا ای معلّا : مفاعیلن مفاعیلن فعولن

 

 

« پاسخنامه » :

سوال 1 : گزینه 1 – وزن این بیت ، « مفتعلن مفتعلن فاعلن » است.

سوال 2 : گزینه 2 – گزینه 1 : « فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن » . گزینه 3 : « مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن » . گزینه 4 : « مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن » .

سوال 3 : گزینه 4 – وزن صورت سوال و سایر گزینه ها ، « مفتعلن مفتعلن فاعلن » می باشد ولی وزن گزینه 4 ، « فاعلاتن فاعلاتن فاعلن » است .

سوال 4 :گزینه 4 – وزن صحیح این مصراع ، « فاعلاتن فاعلاتن فاعلن » است.

سوال 5 : گزینه 3 – وزن صورت سوال و گزینه 3 ، « مفتعلن مفتعلن مفتعلن مفتعلن » است. گزینه 1 : « مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن » . گزینه 2 و 4 : « مفتعلن مفاعن مفتعلن مفاعلن » .

سوال 6 : گزینه 2 -  وزن درست این مصراع ، « فعولن فعولن فعولن فعولن » می باشد .

منبع :

Menu