خلاصه درس روان شناسی رشد
روان شناسی رشد:
شاخه ای از علم روان شناسی که تلاش میکند تغییراتی را که در طول زندگی، از زمان تشکیل نطفه تا زمان مرگ، در آدمی رخ میدهد، مطالعه کند.
عوامل مؤثر بر رشد:
1 عوامل وراثتی: یکی از عوامل زیستی مؤثر بر رشد است.که ایجاد کنندۀ صفاتی هستند که از قبل در فرد نهفته است و برخی از این صفات از بدو تولد در رفتار نوزاد ظاهر می شود.
رَسِش یا پختگی: رفتارهای وابسته به آمادگی زیستی
2 عوامل محیطی: در بیرون از فرد وجود دارد و بر نحوۀ بروز تغییرات در جنبه ها و در مراحل مختلف رشد تأثیرگذار است.
یادگیری: یکی از مهم ترین عوامل محیطی که بر روی تغییرات رشدی تأثیر بسزایی دارد. بسیاری از توانمندی های جسمانی و شناختی به موازات افزایش سن در کودکان از طرق مختلف به یادگیری نیاز دارد.
مراحل رشد انسان در اسلام:
هفت سال اول:
باید آزاد باشد که بازی کند/ باید عواطف و احساسات صحیح او را رشد داد و با رفتار خوب و گفتار پسندیده او را پرورش داد/ بدون توقع اطاعت از او، سعی کرد که با عمل و گفتار صحیح از حس تقلیدش بهره گیرد.
هفت سال دوم:
کم کم باید زشتی ها و زیبایی ها را به او فهماند/ در تأدیب او کوشش کرد و او را به ارزش ها و دوری از زشتی ها رهنمون ساخت
هفت سال سوم:
باید با او به منزلۀ مشاور رفتار کرد / دیگر نباید به صورت آمرانه با او رفتار شود/ باید وی را چون عضو بزرگ خانواده دانست و مانند دیگران او را در تصمیم گیری ها دخالت داد
عوامل موثر بر رشد در دوره قبل از تولد:
سن مادر، کیفیت تغذیه، فشار روانی، آلودگی محیط، حالت های هیجانی، آرامش به ویژه ارتباط معنوی با خالق هستی و استفاده از داروها
ویژگی های رشد در دوره کودکی:
رشد جسمانی حرکتی در کودکی:
ابتدایی ترین و شاخص ترین جنبه رشد است
از زمان تولد تا نوجوانی، رشد جسمانی حرکتی با سرعت و تغییرات بسیاری همراه است
رشد شناختی در دوره کودکی:
به رشد توانایی های مرتبط با فرایندهایی همچون توجه، ادراک، حافظه، استدلال، قضاوت،حل مسئله، تصمیم گیری و توانایی های زبانی کودک اطلاق می شود.
رشد هیجانی در دوره کودکی:
مستلزم آگاهی از هیجانات خود کودک، بلکه مستلزم آگاهی از هیجانات اطرافیان اوست
معطوف به سه هیجان ساده ترس، خشم و محبت است
با توجه به رشد آگاهی کودکان از هیجان های مختلف و واکنش اطرافیان( به خصوص واکنش مادر)، سه هیجان ساده به هیجان های مرکب ، همچون احساس پشیمانی، سپاسگزاری و ترحم تعمیم می یابد.
رشد اجتماعی در دوره کودکی:
یکی از ابتدایی ترین علائم رشد اجتماعی در کودکان، لبخند اجتماعی است که در حدود 2 3 ماهگی بروز می یابد. ترس از غریبه نیز در 7و8 ماهگی رخ می دهد.
رشد درک اخلاقی در دوره کودکی:
کودکان در ابتدا، هیچ تصوری از کار خوب و بد ندارند؛ به همین دلیل مسئول رفتار خود نیستند، برای اخلاق یک فرایند تدریجی و پیچیده طی می شود.
دربرگیرنده آن دسته از قوانین و مقررات اجتماعی و اصول شرعی و عرفی است که تعیین می کنند انسان ها در رابطه با دیگران چگونه باید رفتارکنند.
فاطمه صفری/ دانشجو دبیری علوم اجتماعی
