در صورتي که تخمينها دقيق باشد، دانشمندان مرکز سرن شايد کوچکترين قطره مايع آزمايشگاهي را خلق کرده باشند.
طي ماههاي گذشته برخورددهنده عظيم هادروني (CMS) در حال کوبيدن پروتئينهاي و يونهاي سرب به يکديگر در يکي از دتکتورهاي ذرات اين سازمان به نام Compact Muon Solenoid بوده است.
پس از هر برخورد، تعدادي از ذرات تازه توليدشده مانند گروهي از ماهيها، با يکديگر و نه در تمامي جهات، جاري ميشوند.
اين امر در علم يک معماست و "اثر لبه" ( ridge effect) نام دارد.
سال گذشته دانشمندان پروتونها را با يونهاي سنگينتر سرب، برخورد دادند و مشاهده کردند که ذرات حاصل با قطرهاي از پلاسما حمل ميشدند.
مطالعات بيشتر در ماههاي اخير نشان ميدهد که برخوردهاي پروتون-سرب نشان ميدهد که اين ذرات همان رفتار مشابه ناشي از برخورد سرب-سرب را به نمايش ميگذارند که در آن ذرات باردار با قطره پلاسما جاروب ميشوند.
برخوردهاي انجامشده ورقه داغي از پلاسماي کوارک-گلوئون را خلق ميکنند.
اين ورقه "سوپ آغازيني" است که ممکن است درست پس از بيگبنگ وجود داشته است.
نتايج ناشي از آزمايشات جديد برخورد پروتون-سرب در برخورددهنده بزرگ هادروني نيز حاکي از آن است که اين همان اثر لبه است.
در صورتي که تخمينها دقيق باشد، قطره پلاسماي تشکيل شده، کوچکترين قطره مايع شکلگرفته در آزمايشگاه خواهد بود.
دانشمندان بر اين باورند که يک قطره پلاسماي داغ از مرکز زلزله تصادم با فشار بالا به نواحي با فشار پايينتر ميجهد و ذرات تازه توليدشده به صورت افقي حول خط اين پرتو ورودي بيرون ميجهند.
اين سيال هنگامي که انبساط مييابد، خنک ميشود، اما قطره کوچک براي جارو کردن ذرات به مدت طولاني به صورت مايع باقي ميماند.
جريان دستهجمعي ذرات، موجب رخداد اثر لبه در برخوردهاي هستههاي بزرگتر مانند سرب و طلا، نيز ميشود.
محققان CMS آزمايش کوتاهي (چهار ساعته)، برخوردهاي سرب-پروتون را در ماه سپتامبر انجام دادند و با کمال تعجب شواهدي يافتند مبني براي اين که جريان دستهجمعي ممکن است در اين جا نيز (مانند برخورد سرب-سرب) وجود داشته باشد.
يک آزمايش طولانيتر در ژانويه 2013 آغاز شد و چندين هفته ادامه داشت.
پيشتر تصور ميشد پروتونها براي پشتيباني پلاسماي کوارک- گلئون بيش از حد کوچکند، اما اين مطالعه شواهد بيشتري را براي جريان دستهجمعي در برخوردهاي پروتون-سرب ارائه ميدهد.