این روزها دستگاههای دیجیتال بیشتر وقت، انرژی و توان ذهنی کودکان را اشغال کرده است. طبق پژوهشی که بنیاد خانواده کایزر انجام داده، کودکان به طور متوسط روزانه هفت و نیم ساعت از دستگاههای الکترونیک خود استفاده میکنند. استفاده بیش از حد از این دستگاهها، نهتنها سلامت جسمی کودکان را تهدید میکند، بلکه تواناییهای ذهنیشان را نیز تحلیل میبرد.
آنها از این دستگاهها برای اجتناب از احساسات نامطلوب استفاده میکنند.
این روزها دیگر حوصله نوجوانان سر نمیرود؛ کافی است تبلت خود را بردارند و سرگرم شوند. همچنین آنها دیگر تلاش نمیکنند که با ناراحتی، خشم و کلافگی کنار بیایند. آنها میتوانند با غرق شدن در رسانههای اجتماعی یا بازیهای دمدستی از واقعیت فرار کنند.
بسیاری از نوجوانان به جای اینکه از ناخوشیها چیزی بیاموزند، در پرت کردن حواس خود از این احساسات تبحر پیدا کردهاند. چنین اجتنابی باعث کاهش توانایی آنها در خارج شدن از دایره عادت و روبرو شدن با مسائل دشوار میشود.
اعضای خانواده مراوده کمتری دارند.
هرچه تعداد تلفنهای همراه در خانواده بیشتر میشود، ارتباط آنها با هم کاهش مییابد. کودکان ترجیح میدهند به جای اینکه در جمع خانواده بنشینند و تلویزیون نگاه کنند، به اتاقشان بروند و با تبلتشان کار کنند.
مکالمات داخل خودرو جای خودش را به هندزفری زدن و آهنگ گوش دادن داده است. تعطیلات و مسافرتهای خانوادگی هم بیشتر صرف عکس گرفتن و آپدیت کردن اینستاگرام میشود تا لذت بردن از زمانی که دورهم سپری میشود.
ارتباطات انسانی و پیوندهای خانوادگی برای شکلگیری شخصیت سالم در کودکان ضروری است و این مراودات اجتماعی کمکم دارند جای خودشان را به گشتوگذار در دنیای مجازی میدهند.
دیگر افکار خودشان را حلاجی نمیکنند.
اختصاص دادن زمانی بهتنهایی و تفکرات خود، در مقاوم بار آمدن نوجوانان تأثیر بسزایی دارد. ولی کودکان باید بیاموزند که چطور با افکار خود تنها باشند. آنها به راحتی میآموزند که چطور تنهایی سر کنند و بلافاصله به سراغ دستگاههای الکترونیک میروند ولی استفاده از این دستگاهها اجازه تحلیل افکار و احساسات را به آنها نمیدهد.
کمتر بازی میکنند.
کودکان دیگر بین جلسات آموزش موسیقی و کلاس زبان، با بچههای کوچه سرگرم بازی نمیشوند. آنها در عوض ترجیح میدهند لم بدهند و فیلم ببینند یا بازی رایانهای کنند. ولی بازیهای بیبرنامه نقشی اساسی در رشد ذهنی کودکان دارند. کودکان زمانی مهارتهای اجتماعی و احساسی کسب میکنند که بدون دخالت بزرگسالان، به بازی با همسالانشان بپردازند. آنها نحوه کنار آمدن، ابراز احساسات، ابراز نظرات و حل و فصل اختلافات را زمانی میآموزند که خودشان فرصتی برای انجام آن بیابند.
تلفنهای هوشمند از استقلال آنها میکاهند.
شاید در نگاه نخست به نظر برسد که داشتن تلفن همراه، آزادی بیشتری را برای کودکان به ارمغان بیاورد، چرا که در صورت وقوع امری اضطراری میتوانند با شما تماس بگیرند. ولی متأسفانه تلفنهای هوشمند در عمل بهمثابه قلادههای الکترونیکی عمل میکنند که کودکان را از حل مشکلات و چالشها به دست خودشان بازمیدارند.
کودک یا نوجوانی که یادش رفته لباسهای باشگاهش را بیاورد، به مادرش زنگ میزند و از او میخواهد که مشکلش را حل کند. یا کودکی که حوصلهاش در مهمانی تولد سر رفته است بلافاصله به خانه زنگ میزند که دنبالش بیایند. اغلب والدین هم تن به چنین درخواستهایی در میدهند.
تربیت کودکان قوی در دنیای دیجیتال
فنّاوری، علیرغم تمام مشکلاتی که همراه خود میآورد، فرصتهای بیشماری را نیز در اختیارمان میگذارد. ولی برای یافتن این فرصتها باید با دید متفاوتی به فنّاوری و تربیت فرزند نگاه کرد که خود وظیفهای خطیر و دشوار است. باید همواره به تأثیری که فنّاوری بر خانواده میگذارد توجه کرد و استفاده از دستگاههای الکترونیک را به گونی هدایت کرد که به تقویت و رشد ذهنی کودکان منجر شود.
منبع:
https://www.psychologytoday.com/us/blog/what-mentally-strong-people-dont-do/201708/why-technology-makes-it-hard-raise-mentally-strong