رئیس مؤسسه باستان شناسی دانشگاه تهران از افتتاح بانک سفال ایران با نیم میلیون اثر ارزشمند باستانی با قدمت 9500 سال تا دوران قاجار، همزمان با هفته پژوهش در این دانشگاه خبر داد.
دکتر 'حسن طلایی' راه اندازی بانک سفال ایران را یک طرح ملی خواند و هدف آن را خدمت به پژوهش‌های پیشرفته دانشگاه تهران در زمینه باستان‌شناسی عنوان کرد.
وی از حمایت سازمان میراث فرهنگی برای ایجاد بانک سفال در سراسر کشور خبر داد و گفت: این سازمان بودجه‌ای را برای ایجاد بانک سفال در نظر گرفته و بانک سفال دانشگاه تهران، نمونه‌ای برای طراحی و ارائه الگوی مناسب برای ایجاد مجموعه های مشابه در دیگر شهرهای ایران است.
به گفته طلایی، طرح ایجاد بانک سفال در سال 1374 به تصویب رسید ولی به دلیل نبود بودجه لازم، راه اندازی آن تاکنون به تاخیر افتاده بود.
وی یادآور شد: اعتبارات مورد نیاز این طرح، خارج از بودجه‌های دانشگاه و توسط کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی تأمین شده است.
رئیس مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه تهران، استفاده از امکانات بانک سفال برای آموزش دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و ارائه امکانات به پژوهشگران را از جمله اهداف راه اندازی این مجموعه باستانی برشمرد و گفت: از آنجا که هیچ‌وقت به صورت منسجم این وسعت از اطلاعات در خصوص سفال وجود نداشته است، ایجاد این مجموعه منحصر به فرد در سطح ملی و بین المللی، یک ضرورت پژوهشی به شمار می آمد.
وی درباره نحوه دسترسی کاربران به اطلاعات بانک سفال اظهار داشت: نرم افزار مربوط به اطلاعات این بانک، در اختیار عموم قرار می‌گیرد اما بهره‌برداری از این اطلاعات، نیازمند پرداخت هزینه از سوی متقاضیان است که درآمدهای حاصله نیز به منظور توسعه مؤسسه و پیشرفت فعالیت های پژوهشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طلایی با اشاره به آغاز جمع‌آوری سفال‌ها از زمان آغاز به کار مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه تهران در سال 1338 توسط دکتر نگهبان، در خصوص اهمیت سفال‌های جمع‌آوری شده در این بانک گفت: در این مجموعه از تمام مناطق ایران در دوره‌های مختلف، نمونه سفال‌ها را جمع‌آوری کرده‌ایم.
وی افزود: به طور کلی این نمونه سفال‌ها بیش از نیم میلیون قطعه و از دوره‌های مختلف یعنی از دوره پیدایش سفال حدود 9500 سال پیش تا دوره قاجار هستند که تقریباً از تمام سفال‌ها نمونه‌های شناسنامه‌دار وجود دارد.
به گفته طلایی، بخشی از این سفال‌ها از بررسی سطحی تپه‌ها جمع‌آوری شده و برخی هم از طریق حفاری‌های روشمند در طول سالیان به دست آمده است.
وی تصریح کرد: اهمیت موضوع در این است که از سال 1338 که جمع‌آوری این سفال‌ها آغاز شده، بسیاری از محوطه‌های موجود به دلیل توسعه‌های شهری از بین رفته است و امکان دسترسی به آنها در زمان حاضر وجود ندارد.
مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه قدیمی‌ترین نمونه سفال‌های شناسنامه‌دار در این بانک وجود دارد، افزود: هر کدام از این سفال‌ها پشت نویسی شده تا در صورت بروز زلزله و یا حادثه دیگری و تحت هر شرایطی هویت آنها حفظ شود و مورد شناسایی قرار گیرد.
وی خاطرنشان کرد: فلات ایران در دوره پیش از تاریخ، یکی از کانون‌های اصلی فناوری، فرهنگ و تمدن در دنیا بوده است و نمونه هایی از سفال های به دست آمده از محوطه های این فلات، متعلق به هفت هزار سال قبل و در دنیا بی نظیر است.
ویژه برنامه های هفته پژوهش و فناوری سال 95 از 21 تا 27 آذرماه برگزار خواهد شد.
روزهای این هفته به ترتیب با عنوان های 'پژوهش، فناوری و مدرسه'، 'پژوهش، فناوری و دانشگاه کارآفرین' ، 'پژوهش، فناوری و صنعت'، 'پژوهش، فناوری؛ اقدام و عمل'، 'پژوهش، فناوری و حامیان پژوهش'، 'ایده برتر، سرمایه ملی' و ''پژوهش، فناوری و حوزه و دانشگاه' نامگذاری شده است.