در مطلب زیر خلاصه‌ای از فصل حواس آورده شده. امیدواریم نکات آن برای دوران جمع‌بندی مفید باشد.
نورون‌های حسی نورون‌هایی تمایز‌یافته هستند، توانایی شناسایی محرک‌ها را دارند و اثر محرک را به پیام عصبی تبدیل می‌کنند.
بیشتر گیرنده‌های حسی در پوست، چشم، گوش ، بینی و زبان متمرکز شده‌اند.
گیرنده‌های موجود در پوست دندریت‌هایی از یک یا چند نورون هستند. اغلب دندریت این گیرنده را پوششی از جنس بافت پیوندی احاطه می‌کند.
گیرنده‌های درد سطحی‌ترین گیرنده‌ها بوده و فاقد پوشش پیوندی هستند.
گیرنده‌های فشار نسبت به بقیه در عمق بیشتری قرار دارند.
محرک‌های شدید مانند سرما یا گرمای بیش از حد، گیرنده‌های درد را نیز تحریک می‌کنند. پس از احساس درد، پاسخ‌های محافظت کننده از بدن مثل انعکاس‌ها شروع به کار می‌کنند.
گیرنده‌های مکانیکی در دیواره‌ی رگ‌های خونی، در ماهیچه‌های اسکلتی و در دیواره‌ی مثانه وجود دارند.
اندام بینایی نسبت به سایر حواس بسیار کارآمد است.
صلبیه در جلوی چشم قرنیه را تشکیل می‌دهد. قرنیه شفاف، فاقد مویرگ خونی و از جنس بافت پیوندی و پوششی است.
مشیمیه دارای رگ‌های خونی فراوانی است و تغذیه‌ی کره‌ی چشم را بر عهده دارد.
مشیمیه در جلوی چشم عنبیه را تشکیل می‌دهد.
مشیمیه در مجاورت عدسی ماهیچه‌های مژکی را به وجود می‌آورد.
شبکیه دارای گیرنده‌های نوری و نورون‌هاست.
لکه‌ی زرد در امتداد محور نوری چشم، محل گیرنده‌های مخروطی بیشتر و عامل دقت در بینایی است.
کوررنگی مربوط به گیرنده‌های مخروطی و شب‌کوری مربوط به گیرنده‌های استوانه‌ای و هر دو از بیماری‌های ارثی هستند.
نور ضمن عبور از چشم سه بار شکست پیدا می‌کند: از هوا به قرنیه، از زلالیه به عدسی، از عدسی به زجاجیه
قرنیه و زلالیه تقریبا ضریب شکست یکسانی برای نور ورودی دارند. چون زجاجیه ژله‌مانند است، ضریب شکست بیشتری از زلالیه و کمتری از عدسی دارد.
به قرار گرفتن تصویر روی شبکیه بر اثر کاهش یا افزایش قطر عدسی، به وسیله‌ی رشته‌هایی که به ماهیچه‌های مژکی حلقوی شکل متصل شده است، تطابق می‌گویند.
فرد زمانی به پیرچشمی مبتلا است که عدسی چشم سفت شود و انعطاف‌پذیری و قدرت تطابق آن کاهش پیدا کند.
بیماری آب‌مروارید به کدر شدن تدریجی عدسی و کاهش قدرت بینایی گفته می‌شود.
آب مروارید و پیرچشمی معمولا با افزایش سن افراد بروز می‌کند.
هنگامی که کره‌ی چشم بیش از اندازه بزرگ باشد، تصویر اشیای دور در جلوی شبکیه تشکیل می‌شود و فرد نمی‌تواند اشیای دور را واضح ببیند. در این صورت فرد به نزدیک‌بینی مبتلاست و مشکل با عدسی واگرا اصلاح می‌شود.
در حالتی که کره‌ی چشم بیش از حد کوچک باشد، تصویر اشیای نزدیک در پشت شبکیه تشکیل می‌شود و فرد به دوربینی مبتلاست. این بیماری با عدسی همگرا اصلاح می‌شود.
اگر سطح عدسی و یا قرنیه کاملا صاف و کروی نباشد، پرتوهای نور به طور نامنظم به هم می‌رسند و روی یک نقطه‌ی شبکیه متمرکز نمی‌شوند. در این حالت باید از عینکی استفاده شود که عدسی آن، عدم یک‌نواختی انحنای قرنیه یا عدسی چشم را جبران کند.
