جمع‌بندی زیست‌شناسی سال سوم- ایمنی بدن

فصل اول سال سوم: ایمنی بدن

• گلبول‌های سفید فاگوسیت، از طریق فاگوسیتوز، میکروب‌ها را می‌بلعند و متلاشی می‌کنند. (نوتروفیل‌ها، ماکروفاژها و مونوسیت‌ها در این گروه قرار دارند)

• فاگوسیتوز، فرایندی است که در آن ذرات خارجی و میکروب‌ها توسط غشای سلول احاطه و به صورت یک وزیکول وارد سلول می‌شوند و در آنجا به کمک آنزیم‌های لیزوزومی هضم می‌شوند.

• لنفوسیت‌ها به صورت اختصاصی عمل می‌کنند یعنی یک نوع میکروب خاص را از سایر میکروب‌ها شناسایی کرده و با آن مبارزه می‌کنند.

• لنفوسیت‌های نابالغ از سلول‌های بنیادی در مغز استخوان منشاء می‌گیرند.

• عده‌ای از لنفوسیت‌های نابالغ در مغز استخوان تکامل می‌یابند و سلول‌های تخصص یافته‌ی لنفوسیت B را به وجود می‌آورند و سایر لنفوسیت‌های نابالغ مغز استخوان، از طریق خون به تیموس منتقل شده، در آنجا بالغ شده و لنفوسیت T را ایجاد می‌کنند.

• سلول‌های Tی کشنده‌ی سالم، پرفورین می‌سازند در حالی‌که اینترفرون از سلول‌های آلوده به ویروس، هیستامین از بافت‌های آسیب‌دیده در محل التهاب و ترومبوپلاستین از سلول‌های آسیب‌دیده‌ی جدار رگ‌ها می‌توانند ترشح شوند.

• لنفوسیت T، مستقیما به سلول های آلوده به ویروس و سلول‌های سرطانی حمله می‌کند و با تولید پروتئین پرفورین باعث ایجاد منفذ در آن‌ها و مرگ آن‌ها می‌شود.

• پادتن‌ها به روش‌های مختلفی آنتی‌ژن‌ها را غیرفعال می‌کنند که در ساده‌ترین روش، پادتن به آنتی‌ژن‌های سطح میکروب‌ها متصل می‌شود. این عمل موجب ممانعت از اتصال و تاثیر میکروب‌ها بر سلول‌های میزبان و به علاوه تسهیل و افزایش فاگوسیتوز توسط ماکروفاژها می‌شود.

• تولید پرفورین فقط در بیماری‌های ویروسی یا سرطان رخ می‌دهد.

• بیماری مالتیپل اسکلروزیس (MS) نوعی بیماری خودایمنی است که در آن دستگاه ایمنی، پوشش اطراف سلول‌های عصبی مغز و نخاع را مورد تهاجم قرار می‌دهد و به تدریج آن را از بین می‌برد. بر اساس محل و شدت تخریب، علائمی مانند ضعف، خستگی زودرس، اختلال در تکلم، اختلال در بینایی و عدم هماهنگی حرکات بدن مشاهده می‌شود.

• مراحل بروز آلرژی به این صورت است:

اولین برخورد بدن با آلرژن ---- تولید پادتن توسط پلاسموسیت‌ها ---- اتصال پادتن به سطح ماستوسیت‌ها

برخورد بعدی با همان آلرژن ---- اتصال آلرژن به پادتن‌های سطح ماستوسیت ---- آزاد شدن هیستامین و بروز علائم آلرژی (تورم، قرمزی و خارش چشم، آبریزش بینی و تنگی نفس و ...)

• ویروسHIV   گروه خاصی از لنفوسیت‌های T را که در ایمنی سلولی نقش دارند، مورد تهاجم قرار می‌دهد. در نتیجه به مرور زمان قدرت دفاعی بدن کم می‌شود.

• دفاع اختصاصی اساسا در مهره‌داران وجود دارد.

• بی‌مهرگان از راه دفاع غیر اختصاصی با عوامل بیماری‌زا مبارزه می‌کنند.

• در گیاهان ترکیبات خاصی ساخته می‌شود که نقش دفاعی دارند. به عنوان مثال، پپتیدهای کوچک غنی از گوگرد که فعالیت ضد میکروبی دارند. نوعی از این پپتیدها در یونجه فعالیت ضد قارچی دارد.