در مطلب زير خلاصه‌اي از فصل‌هاي اول و دوم كتاب زيست و آزمايشگاه 1 آورده شده است. اميدواريم جمع‌بندي نكات آن به پاسخگويي به سوالات طرح شده از اين فصل‌ها كمك كند:
از تجزيه‌ي موادي مانند كربوهيدرات‌ها، چربي‌ها و پروتئين‌ها مواد ساده‌اي مانند گلوكز، اسيدهاي چرب و آمينواسيدها حاصل مي‌شوند. در فرايند تنفس سلولي از گلوكز و اسيدهاي چرب دي‌اكسيد كربن و آب به همراه مقدار زيادي انرژي توليد مي‌شود و اين انرژي در مولكول‌هاي ATP ذخيره مي‌شود؛ ولي از متابوليسم آمينواسيدها غير از توليد ATP مواد نيتروژن‌دار نيز حاصل مي‌شود.
در شبكه‌ي آندوپلاسمي صاف موادي مانند اسيدهاي چرب، فسفوليپيدها و استروئيدها (مانند هورمون‌هاي استروئيدي) ساخته مي‌شوند. در شبكه‌ي آندوپلاسمي زبر ساختن پروتئين‌هايي مانند آنزيم‌ها، پادتن‌ها، هورمون‌ها و پروتئين‌هاي غشايي انجام مي‌شود كه به خارج از سلول ترشح مي‌شوند.
در غشاسازي هر دو نوع شبكه‌ي آندوپلاسمي شركت دارند چون در تركيب غشا فسفوليپيدها و پروتئين‌ها وجود دارند.
كلاژن نوعي پروتئين است و رشته‌هاي محكم و طناب مانندي را تشكيل مي‌دهد كه در ماده‌ي بين سلولي بافت‌هاي پيوندي (مانند بافت غضروفي، استخواني، رشته‌اي و سست) وجود دارد.
كوتين و لسيتين از جنس چربي هستند و كيتين نوعي پلي‌ساكاريد است.
انواعي از مولكول‌هاي زيستي مانند پلي‌ساكاريدها، پروتئين‌ها و نوكلئيك‌اسيدها درشت مولكول هستند. بسياري از اين درشت مولكول‌ها در سلول به صورت پلي‌مر ساخته مي‌شوند. هر يك از واحدهاي سازنده‌ي يك مولكول پلي‌مر، مونومر ناميده مي‌شود.
ريبوزوم جايگاه پروتئين‌سازي است. در سلول‌هاي يوكاريوتي، ريبوزوم در سيتوپلاسم (سيتوسل) ماتريكس ميتوكندري، استروماي كلروپلاست و در سطح شبكه‌ي آندوپلاسمي زبر وجود دارد و اندازه‌ي ريبوزوم سيتوسل باكتري‌ها مشابه ريبوزوم استروماي كلروپلاست و ماتريكس ميتوكندري است. (تاييد بخشي از نظريه‌ي درون همزيستي)
در تمام سلول‌ها ريبوزوم و DNA وجود دارد. در سلول‌هاي يوكاريوتي دستگاه غشاي دروني (متشكل از اندامك‌ها) وجود دارد. سلول‌هاي پروكاريوتي در ميان اجزاي سلولي تنها ريبوزوم را دارا هستند.
زنش‌هاي مژك‌هاي تريكودينا را نمي‌توان با ميكروسكوپ الكتروني مشاهده كرد. چون در اين حالت سلول زنده است و سلول‌هاي زنده را نمي‌توان با ميكروسكوپ الكتروني مشاهده كرد.
اندامك‌هاي غشادار مانند دستگاه گلژي در سلول‌هاي يوكاريوتي وجود دارند.
تعداد و گسترش اجسام گلژي به ميزان فعاليت سلول در ترشح پروتئين‌ها و ديگر مواد ترشحي بستگي دارد. در سلول‌هايي مانند پلاسموسيت‌ها و غدد كه فعاليت ترشحي بيشتري دارند تعداد اجسام گلژي نيز بيشتر است.
يكي از اعمال شبكه‌ي آندوپلاسمي صاف، ذخيره‌ي يون كلسيم است. يون كلسيم در انقباض ماهيچه‌ها نقش مهمي دارد.
نيتروژن در تركيب بازهاي آلي و آمينواسيدها و در نتيجه در تركيب پروتئين‌ها، نوكلئوتيدها، اسيدهاي نوكلئيك و مولكول‌هايي مانند پريون و ويروئيد وجود دارد.
لسيتين و سوبرين انواعي از چربي‌ها هستند و فاقد نيتروژن مي‌باشند.
ريبوزوم ها كه در پروتئين‌سازي مشاركت دارند، در تمام انواع سلول‌ها وجود دارند. در باكتري‌ها درون سيتوپلاسم و در يوكاريوت‌ها درون سيتوپلاسم، بر روي غشاي شبكه‌ي آندوپلاسمي زبر و در اندامك‌هايي مانند كلروپلاست و ميتوكندري نيز وجود دارند. در باكتري‌ها ريبوزوم‌ها درون سيتوپلاسم و در يوكاريوت‌ها درون هستك (بخشي از هسته) ساخته مي‌شوند و سپس از منافذ هسته وارد سيتوپلاسم مي‌شوند.
گوناگوني پروتئين‌ها و دئوكسي ريبونوكلئيك‌اسيدها (DNA) زمينه‌ي گوناگوني جانداران را فراهم مي‌سازد. در جريان تغيير گونه ها مولكول‌هاي زيستي مانند پروتئين‌ها و نوكلئيك‌اسيدها آثار تغيير گونه‌ها را در خود ثبت مي‌كنند و چگونگي ارتباط تحولي جانداران را نشان مي‌دهند.
از دستگاه گلژي وزيكول‌هايي براي تشكيل ليزوزوم، واكوئل و تشكيل ديواره‌ي سلول گياهي حاصل مي‌شود و در فرايند اگزوسيتوز نيز وزيكول‌هايي از دستگاه گلژي به غشاي سلول مي‌رسند و مواد ترشحي از سلول خارج مي‌شود.
در سلول‌هاي جانوري و گياهان ابتدايي مانند خزه‌ها و سرخس‌ها سانتريول وجود دارد ولي در گياهان عالي (بازدانگان و نهان‌دانگان) سانتريول وجود ندارد. (همه‌ي سلول‌ها سانتريول ندارند)
پروتوپلاسم شامل غشا، هسته، سيتوپلاسم و اجزاي سلولي است. ديواره‌ي سلولي و لان‌ها بخش غير زنده‌ي سلول‌ها هستند و از اجزاي سازنده‌ي پروتوپلاسم محسوب نمي‌شوند.
كلسترول توسط شبكه‌ي آندوپلاسمي صاف ساخته مي‌شود و اگر سلول جانوري باشد مي‌تواند در غشاي آن قرار گيرد.
همه‌ي كانال‌هاي پروتئيني در غشا به مولكول‌هاي آب اجازه‌ي عبور مي‌دهند.
ميكروتوبول‌ها ساختارهاي سلولي يوكاريوتي هستند و در هيچ باكتري وجود ندارند.
هر باكتري داراي پيلي ريبوزوم دارد.
ريبوزوم‌هاي باكتريايي مشابه ريبوزوم‌هاي درون كلروپلاست و ميتوكندري بوده و با ريبوزوم موجود در سيتوسل و چسبيده سطح شبكه‌ي آندوپلاسمي سلول‌هاي يوكاريوتي متفاوت هستند.
