تعريف و هدف
دوره مديريت سازمان که معادل Master of Business Administration)MBA ) است به منظور پرورش مديران کارآمد براي اداره سازمانهاي اقتصادي - اجتماعي، توليدي و خدماتي طراحي شده است.
رشته MBA يا مديريت حرفه اي بازرگاني چنانچه از نامش پيداست تنها مديريت بازرگاني نيست. از آنجا که در ايران آموزش مديريت به سه شاخه اصلي بازرگاني، صنعتي و دولتي تقسيم مي شود براي اکثر متقاضيان اين گمان پيش مي آيد که MBA تنها در برگيرنده مباحث مديريت بازرگاني است و به طور مثال براي مديريت صنعتي بايد به سراغ رشته ديگري رفت در حالي که اين تصور کاملا اشتباه است.
MBA مديريت Business است و Business يعني کليه عملياتي که از توليد تا فروش و خدمات پس از فروش کالا يا خدمات را شامل مي شود و به صورت مکرر اتفاق مي افتد.
براي رشته MBA حدود 30 گرايش مختلف در کشورهاي مختلف تعريف شده است. اما چهار گرايش اصلي اين رشته که تقريبا در همه دانشگاه ها تدريس مي شوند به شرح زير است:
1- بازاريابي و مديريت فروش ( Marketing )
2- مديريت مالي و مديريت موسسات مالي ( Finance )
3- مديريت توليد و سيستمهاي توليد و پروژه ( Operation )
4- مديريت منابع انساني ( Human Resources )
امروزه حتي MBA با گرايش هايي مانند تجارت الکترونيک و فن آوري اطلاعات نيز ارائه مي شود که نشان از انعطاف پذيري بالا و نياز روز افزون به فارغ التحصيلان اين رشته است.
متاسفانه امروزه بسياري بدون توجه به محتواي MBA آن را با نام مديريت سازمان مي شناسند و تنها به بخش بسيار کوچکي از اهدافي که در اين دوره بررسي مي شود مي پردازند. اگر بخواهيم تعريفي دقيقتر از اهداف MBA داشته باشيم بايد توجه داشت که هدف اين دوره پذيرش فارغ التحصيلان دوره هاي کارشناسي در رشته هاي مختلف به خصوص رشته هاي فني و مهندسي و پرورش افرادي است که قادر باشند در زمينه هاي ذيل انجام وظيفه نمايند:
(1) اداره و راهبري مؤثر و کارآمد سازمان يا يک بخش تخصصي از آن نظير بخش هاي توليدي، بازاريابي و فروش، اطلاعات و مالي
(2) ايجاد تحول در يک بخش تخصصي سازمان
(3) طراحي، هدايت و رهبري تحول در کل سازمان پس از کسب تجارب عملي در مديريت
(4) کارآفريني با ايجاد فعاليت هاي جديد در درون سازمان و يا ايجاد سازمانهاي جديد
(5) ارائه خدمات مشاوره اي و مطالعاتي در زمينه هاي مزبور به مديران سازمانهاي اقتصادي و اجتماعي
افراديکه در اين دوره پذيرفته مي شوند، حداقل دوره کارشناسي را در يکي از رشته هاي دانشگاهي گذرانده و با حوزه تخصصي دوره کارشناسي آشنائي پيدا کرده اند. اين افراد پس از فرا گرفتن دانش مديريت و تمرين مهارتهاي مديريتي در اين دوره، نيروهاي ارزنده اي خواهند شد که مي توانند با ترکيب دانش تخصصي و مديريتي خود در جهت تحقق هدفهاي بالا نقش مهمي در بهبود مديريت جامعه ايفا نمايند.