چگونه درس فلسفه را برای کنکور بخوانیم؟

روش مطالعه درس فلسفه

نویسنده: سید علیرضا احمدی - رتبه 41 کنکور سراسری - دانشجوی دانشگاه علوم قضایی

درس فلسفه از دروسی است که برای تسلط در آن باید در سطوح مختلف یادگیری برنامه‌ریزی کرد.  بدین معنا که تنها درک مفاهیم کتاب درسی یا حفظ واژه به واژة آن کافی نیست، چرا که طبق رویة سال‌های اخیر سؤالات حفظی، و مفهومی توأمان مورد پرسش واقع شده‌اند.

با این مقدمه بدیهی است که روش مطالعه این درس تفاوت زیادی با سایر دروس کنکور انسانی دارد و دانش‌آموزان حرفه‌ای کم‌تر به روش‌های عادی مثل حفظ کردن صرف یا یادگیری مثال‌محور روی‌ می‌آورند.

پیشنهاد می‌شود در این درس مطالعه کتاب درسی را در سه بخش انجام دهید.

1- مطالعه روزنامه‌وار: صرفاً موضوع را بفهمید و سؤالاتی راجع‌به آن در ذهن خود بسازید.

مثلاً بعد از مطالعة درس‌های 1، 2 و 3 فلسفة دوازدهم از خود بپرسیم: اگر علة‌العلل از قاعدة علیت تبعیت می‌کند؛ پس چرا می‌گوییم خودِ آن نیازمند معلول نیست؟

2- مطالعه به قصد یادگیری و فهم:هدفتان این باشد که بعد از گذراندن این مرحله از خود انتظار داشته باشید که مطلبی را که مطالعه کرده‌اید به دیگران منتقل کنید.

مثلاً بعد از مطالعه درس 5 فلسفة دوازدهم بتوانید به دوستان خود (ترجیحاً کسانی‌که این درس را نخوانده‌اند) توضیح دهید که آراء مختلف راجع‌به وجود خدا چیست؟

3- به یاد سپردن کتاب درسی: پیشرفته‌ترین سطح یادگیری شما در فضای کنکور به یاد داشتن واژه‌ها و جملات است. سعی کنید مشابهت‌ها را زودتر پیدا کنید و حفظشان کنید.

نکته قابل توجه در این روش این است که ممکن است در نگاه اول، فرایندی زمان‌بر باشد. اما باید توجه داشت که با رعایت الگوریتم زیر شما زمان انجام این روش را هم می‌توانید مدیریت کنید.

* اعداد نوشته شده در جدول بالا فرضی است و دانش‌آموزان متناسب با سرعت مطالعه، تمرکز و میزان اطلاعات قبلی می‌بایست زمان مطالعه خود را مدیریت کنند.

* توصیه می‌شود زمان اجرای مرحله اول و دوم فاصلة زیادی با هم نداشته باشند. (نهایتاً 18 ساعت) و فاصلة انجام مرحله دوم و سوم هم بیش‌تر از 24 ساعت نباشد.

برای تست‌زنی هم سعی شود 48-24 ساعت بعد از انجام مرحله سوم زمان اختصاص داده شود.

نتیجه: از آنجایی که داوطلبان در کنکور سراسری با انواع مختف سوالات (مفهومی، حفظی، مسئله محور و حتی در برخی مواقع خارج از سطح کتاب درسی) مواجه مشوند، بهتر است ذهن خود را در مقاطع زمانی مختلف با کتاب درسی همراه کنند تا لایه‌های مختلف متن کتاب درسی در ذهن تثبیت شود.

روش تست‌زنی در فلسفه:

عمده دانش‌‌آموزان در زمان جمع‌بندی دروس (45 روز منتهی به کنکور) با مرور و تثبیت مطالب این درس مشکل دارند.

پیشنهاد می‌شود هنگام تست زدن در درس فلسفه به مقدار یک چهارم تست‌ها نشانه‌دار شوند. این تست‌ها لزوماً نباید از سطح دشواری برخوردار باشند یا حتماً سؤال نکته‌دار و چالشی باشند. هدف از این کار این است که در هنگام جمع‌بندی دروس، شما وقت کافی برای مرور تمام کتاب یا انجام همة تست‌ها ندارید و کتاب‌ها یا جزوات و همایش‌های جمع‌بندی موجود، صرفاً مطالبی را به شما منتقل می‌کنند که از نظر طراحان آن‌ها مهم است، ممکن است مطلبی که دیگران آن را مهم می‌دانند برای شما قبلاً حل شده باشد برعکس این امکان وجود دارد موارد جزئی هم وجود داشته باشد که شما بر آن‌ها تسلط ندارید. و سایرین آن‌ها را ساده می‌دانند. پس نتیجتاً این شما هستید که بهترین منبع برای دوران جمع‌بندی خود را طرح می‌کنید.

(توجه شود که این روش تست‌زنی «نشانه‌دار کردن» در دروس دینی، ریاضی و عربی هم تأثیر بسیاری دارد.)

نکته دیگر در تست‌زنی فلسفه (و حتی منطق) این است که اغلب نکات کلیدی تست‌ها در گزینه‌های نادرست گنجانده می‌شود و بسیاری از داوطلبان بدون توجه از کنار آن‌ها رد می‌شوند.

می‌توان ادعا کرد مطالب مفیدی که در گزینه‌های نادرست تست‌های فلسفه و منطق وجود دارد، مهم‌ترین نکات برای تکمیل یادگیری دانش‌آموز در این درس‌اند. با رجوع به پاسخ‌نامه تشریحی هر سؤال این نکات مهم قابل دسترس خواهند بود.