برای مشاهده فیلم های معرفی رشته های تجربی کلیک کنید
دندانپزشکی:
دندانپزشکی از رشته ها و مشاغل پرطرفدار در بسیاری از کشورهای جهان است که به تربیت دندانپزشک میپردازد. وظیفه ی دندانپزشک تشخیص و درمان بیماری‌های دهان و دندان است.
در گذشته تصورمیشد دندانپزشکی همان دندانسازی است. اما امروزه دندانسازی تنها بخشی از دندانپزشکی است. رشته دندانپزشکی در مقطع دکترای عمومی نحوه رعایت بهداشت، پیشگیری و درمان بیماری‌های دهان و دندان را آموزش می‌دهد.
دندانپزشکی یک علم تخصصی است که سلامت دهان و دندان را به عنوان عاملی مهم در سلامتی اعم از جسمی و روحی، زیبایی و ادا کردن صحیح کلمات میداند. همچنین به وسیله این علم میتوان بسیاری از بیماری‌ها را در مراحل اولیه شناخت و مانع پیشرفت آن شد.
این رشته مناسب چه کسانی است؟
دندانپزشک باید دارای تمرکزبالا برای مدتی طولانی، هماهنگی خوب بین دستها و چشم ها و مهارت های ارتباطی خوبی باشد. قدرت بدنی مناسب و صبر و حوصله ی بالا از دیگر ویژگی های یک دندانپزشک است. گاهی لازم است چند ساعت مداوم روی یک بیمار کار کند.
دندانپزشک باید بتواند در بیمارانی که دچار ترس و اظطراب هستند ایجاد آرامش کند واطمینان و اعتماد آنان را جلب کند.
دندانپزشک باید بتواند با کمک روش های موجود و مهارت خود درد بیمار که یکی از مسایل مهم است را کنترل کرده و کاهش دهد. در صورت لزوم قبل از شروع کار با صبر و لحنی دوستانه، اطلاعات لازم را به بیماران بدهد.
به طور کلی مهارت های مورد نیاز برای این رشته بصورت زیر خلاصه میشود :
داشتن مهارت کافی و دانش مورد نیاز و بروز
هماهنگی خوب چشم و دست
توانایی تمرکز برای مدت طولانی
توان بدنی مناسب
مهارت ارتباطی خوب در مقابل بیماران مثلا برای ارائه توضیح مناسب راه‌های درمان به بیمار
صبر و تحمل
توانایی آرام کردن بیماران مضطرب
آشنایی با زبان انگلیسی برای آگاهی از آخرین دستاوردهای علمی و جدیدترین روشها در حوزه دندانپزشکی
در دانشگاه:
مقطع دکتری عمومی شامل دو دوره ی علوم پایه و کارآموزی(دوره ی کلینیک) میباشد. کل واحدهای درسی این دوره ۲۰۳ واحد است.
علوم پایه :
که در ۲ سال اول دانشجویان واحدهای علوم پایه مثل بیوشیمی، آناتومی(تشریح عمومی،آناتومی سروگردن و نورآناتومی)، بافت‌شناسی(بدن و دهان)، فیزیولوژی، ژنتیک، میکروب‌شناسی و ایمنی‌شناسی به همراه تعدادی واحدعملی(آزمایشگاهی) را می‌گذرانند.
کارآموزی :
بعد از ۲ سال وارد دوره تخصصی دندانپزشکی شده و دروس اختصاصی خود را در زمینه آسیب‌شناسی فک و دهان، ارتودنسی، اندودنتیکس، پروتزهای ثابت و اکلوژن، پروتزهای متحرک و فک و صورت ، پریودنتولوژی، ترمیمی و مواد دندانی، بیماری‌های دهان و دندان، جراحی دهان و فک و صورت، دندانپزشکی کودکان و رادیولوژی دهان و فک و صورت می‌گذرانند. و در نهایت میتوانند بیماری‌های دهان و دندان را تشخیص داده و در حد یک دندانپزشک عمومی نسبت به درمان آنها اقدام کنند.
باید توجه داشت که دندانپزشکی کار عملی و تکنیکی صرف نیست. اگر دانشجوی دندانپزشکی تنها تکنیک ها وروش های عملی این رشته را فراگرفته اما در علوم پایه و دروس تئوری ضعیف باشد، در نهایت یک دندانساز خواهد شد یعنی چنین فردی کار روی دندان را فراگرفته است اما از علم پزشکی بی‌نصیب میباشد.
طبق آخرین رده بندی در بین دانشگاه های علوم پزشکی، دانشگاه شهیدبهشتی در رده ی نخست، دانشگاه تهران در رتبه ی دوم (البته توجه شود در خصوص رشته ی پزشکی دانشگاه تهران در رتبه ی بالاتر نسبت به دانشگاه شهیدبهشتی قرار دارد) و دانشگاه شیراز در رتبه ی سوم قرارگرفته اند و جزء برترین دانشگاه های علوم پزشکی میباشند.
دانشگاه های علوم پزشکی تبریز، مشهد، اصفهان نیز جمع ده دانشگاه برتر ایران قرار دارند.
برخی دانش آموزان مایل به تحصیل در دانشگاه های نیمه متمرکز ارتش و بقیه الله هستند. برای قبولی در دانشگاه های بقیه الله و ارتش علاوه بر کسب حداقل تراز 9500 برای رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی داوطلب باید در آزمون مصاحبه مربوطه نیز پذیرفته شود؛ برای اطلاع از شرایط و موارد آزمون میتوانید به سایت دانشگاه های مربوطه مراجعه کنید.
تذکر: لازم به ذکر است که افرادی میتوانند درآزمون ورودی این دانشگاه ها شرکت کنند که هنگام ثبت نام آزمون کنکور علاقه مندی خود به شرکت درآزمون ورودی این دانشگاه ها را اعلام کرده باشند.
ادامه تحصیل:
امکان ادامه تحصیل در مقطع فوق دکترا در رشته‌های مختلف دندانپزشکی در ایران وجود دارد.
این رشته بصورت پیوسته در دو مقطع دکتری عمومی و دکتری تخصصی(تخصص) میباشد.
رشته های تخصصی معمولا ۱۰ گرایش دارند که دوره تحصیل آنها بین ۳-۵ سال بوده و آزمون ورودی آن شبیه کنکور سراسری است . فلوشیپ های تخصصی شامل فلوشیپ ایمپلنت ، فلوشیپ پروتزهای فک وصورت ، فلوشیپ ارتوسرجری و فلوشیپ میکروسرجری … میباشند که دوره تحصیلی آن یک تا یک و نیم سال است و نیاز به رتبه بورد تخصصی و قبولی در آزمون ورودی دارند.
باید متذکر شویم در دندانپزشکی چیزی بنام فوق تخصص به معنای آنچه در پزشکی داریم وجود ندارد و فلوشیپ تخصصی که تنها متخصصین مجاز به تحصیل در آن هستند برای برخی رشته ها وجود دارد . این دوره تحصیلی به مدت ۱۲-۱۸ ماه در دانشگاههای داخل ارائه میشود و حتما شخص باید بورد تخصصی داشته باشد و میتوان گفت تقریبا معادل فوق تخصص است.
تخصص های دندانپزشکی :
1.درمان ریشه (اندودنتیکس)
2.پروتزهای دندانی و ایمپلنت(پروستودنتیست)
3.اطفال
4.ارتودنسی
5.رادیولوژی دهان فک و وصورت
6.اسیب شناسی دهان و صورت(پاتولوژیست)
7.بیماری های دهان
8.ترمیمی
9.جراحی لثه وایمپلنت(پریودنتیست)
10.جراحی دهان فک وصورت
بعد از فارغ التحصیلی:
پس از اتمام دوره ی تحصیلی و پشت سرگذاشتن دوره ی دو ساله ی طرح، دندانپزشک می تواند در بیمارستانها، کلینیک ها، درمانگاه ها و سایر مراکز درمانی مشغول بکار شود؛ اما اغلب دندانپزشکان مطب شخصی داشته و به طور مستقل کار می کنند. در صورت علاقه به مباحث علمی و آموزش، با داشتن تخصص (Phd) و بورد تخصصی دندانپزشک میتوان در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی تدریس کرده و در کنار آن به تحقیقات علمی نیز بپردازد.
در چند سال اخیر تعداد دندانپزشکان به نسبت جمعیت کشور افزایش زیادی داشته است. در شهرهای بزرگ این عدد به میزان استاندارد جهانی رسیده است؛ بنابراین فرصت های شغلی برای دندانپزشک در این شهرها بسیار محدود می باشد. البته در شهرهای کوچک اینطور نبوده و بازارکار خوبی برای دندانپزشکان وجود دارد.
طبق بررسی‌ها و پیش‌بینی‌های جوامع علمی خارج از ایران، در سال ۲۰۳۰ میلادی بهداشت دهان و دندان مردم به اندازه‌ای خوب خواهد بود که دندانپزشکی عمومی به بخشی از پزشکی عمومی محسوب خواهد شد و رشته دندانپزشکی تنها جنبه تخصصی پیدا می‌کند.
در بسیاری از کشورهای جهان مطابق با آمارها معمولا میزان استخدام و تقاضا برای این شغل در حد خوب و روبه رشدی می باشد. بنابراین دندانپزشکان علاقه مند به کار در کشورهای دیگر، با یک بررسی دقیق می توانند فرصت شغلی مناسبی را یافته و به دنبال آن درآمد خوبی نیز کسب کنند.
تحصیل در خارج از کشور:
تعداد زیادی از متقاضیان هرساله به دلایل مختلف مانند تمایل به تحصیل با کیفیت بالاتر، تجریه زندگی در فرهنگ های دیگر و دیگرعوامل،به دنبال تحصیل در رشته های علوم پزشکی مانند دندانپزشکی و پزشکی عمومی، داروسازی و برخی رشته های پیراپزشکی در کشورهای مختلف هستند. متاسفانه به دلیل شرایط متغییر کشورهای مختلف و عدم آگاهی متقاضیان معمولاً خانواده ها دچار سردرگمی شده و با اضطراب و عدم اطمینان تصمیم گرفته وچه بسا که منجر به نتایج نامطلوب و یا پشیمانی می شود.
در ابتدا باید به ذکر فاکتورهای تاثیر گذار در هنگام تصمیم گیری اشاره کنیم:
مورد تایید بودن دانشگاه مقصد از نظر وزارت بهداشت ایران
هزینه های تحصیل و زندگی
نیاز به شرکت در آزمون ورودی
نیاز به مدرک زبان
قابلیت انتقال به داخل کشور پس از سپری شدن زمان لازم
شرایط معدل و نمرات دیپلم و پیش دانشگاهی
متقاضی ترجیح می دهد که در یکی از دانشگاه های با کیفیت که مورد تایید ایران باشد، بدون آزمون ورودی و بدون نیاز به مدرک زبان ثبت نام کند، با صرف کمترین هزینه و در نهایت پس از گذشت 2 سال به راحتی به داخل دانشگاههای ایران انتقالی بگیرد، ولی در واقعیت چنین شرایطی عملاً وجود ندارند و انتخاب کشور برای هر فرد بسیار محدود می باشد که وابسته به توانایی و داشته های ویو همچنین شرایط اقتصادی خانواده او است؛ زیرا دانشگاههای با کیفیت دارای آزمون ورودی هستند و گزینش در آنها با در نظر گرفتن سطح آکادمیک فرد انجام می شود و دانشگاههایی که بدون آزمون ورودی، پذیرش می کنند اگر مورد تایید ایران به صورت قطعی باشند شهریه های سنگینتری نسبت به دیگر دانشگاهها دارند و اگر مورد تایید ایران به صورت مشروط باشند، علیرغم داشتن شهریه های کمتر ولی دارای مشکلات عدیده برای متقاضیان پس از اتمام تحصیلات هستند مانند الزام به شرکت در دوره های تکمیلی و آزمون علوم پایه برای ارزشیابی مدارک و مواردی از این قبیل.
سخن آخر
در آخر لازم میدانم اشاره کنم دندانپزشکی علاوه بر مزایای زیادی همچون درآمد مناسب، منزلت اجتماعی و... دارای مشکلات و سختی های فراوانی نیز میباشد. برای دست یابی به آینده ای روشن باید از مشکلات زیادی راپشت سرگذاشت.
برخی از مشکلاتی که ممکن است باآنها روبرو شوید شامل امکان انتقال بیماری‌های عفونی مثل هپاتیت یا ایدز از بیمار به پزشک ودندانپزشک، کمردرد، پادرد مزمن و درد گردن و... میشود.
بنابراین نیاز است که ضمن در نظر گرفتن شرایط، علائق واستعداد ها، رشته ی دانشگاهی خود را انتخاب کنید.
احمد احدی - دانشجوی دندانپزشکی دانشگاه تهران