مقدمه
1. دستگاه عصبي با ساختار و کار ويژهاي که دارد براي ايجاد هم آهنگي بين اعمال سلول ها و اندام هاي مختلف به وجود آمده و تکامل حاصل کرده است.
2. خواص ويژه ي دستگاه عصبي عبارتند از :
1- تأثير پذيري نسبت به محرک ها
2- ايجاد يک جريان عصبي که نتيجه اثر محرک است
3- هدايت جريان عصبي از يک نقطهي دستگاه به نقطه ي ديگر
4- انتقال پيام از يک واحد عصبي به يک واحد ديگر
تنظيم عصبي و انواع آن
3. فعاليت هاي عصبي جانوران به طور کلي در دو جهت انجام مي شود:
1- تنظيم فعاليت هاي دروني
2- تنظيم موقعيت جانور نسبت به محيط خارجي
4. مثال : در عمل خوردن غذا نياز به 1- کمک گيرنده هاي صورت که وجود غذا را در قسمت هاي مختلف دهان حس کنند. 2- اعصابي که اين خبر را به مراکز تنظيم کنندهي مغز ببرند. 3- اعصابي که از اين مراکز به عضلات و غدد گوارشي دستورها را برسانند.
5. در بسياري موارد ، هر دو نوع تنظيم عصبي داخلي و خارجي با هم کار مي کنند. مانند فرار گربه در اثر شنيدن صداي وحشتناک
ساختمان نورون
6. واحد ساختمان و عمل در دستگاه عصبي نورون نام دارد. (نورون = سلول عصبي )
7. نورون ها پيام هاي عصبي را به بافت ها و اندام هاي بدن مانند ماهيچه ها ، غده ها و نيز نورون هاي ديگر مي فرستند.
8. نورون ها انواع گوناگون داند اما اساس ساختاري همه ي آنها مانند يکديگر است.
9. ساختمان نورون داراي بخش هاي مختلف است که در شکل کتاب رسم و نامگذاري شده است.
10. رشته هايي که از جسم سلولي نورون بيرون زدهاند دو دستهاند : 1- دندريت 2- آکسون
11. دندريت ها پيام را دريافت کرده و به جسم سلولي مي رسانند.
12. آکسون پيام عصبي را از جسم سلولي تا انتهاي خود هدايت مي کند.
13. انتهاي آکسون ، پايانهي آکسون نام دارد.
14. پيام عصبي از محل پايانهي آکسون از يک نورون به نورون ديگر يا يک سلول ديگر انتقال مي يابد.
نورون هاي ميلين دار
15.بسياري از نورون ها را لايه اي از جنس غشا ( پروتئين و فسفوليپيد) به نام غلاف ميلين پوشانده است.
16. ميلين 1- رشته هاي آکسون و دندريت را عايق بندي مي کند 2- ميلين همچنين باعث افزايش سرعت حرکت پيام عصبي مي شود.
17. ميلين را سلول هاي پشتيبان که آکسون و دنريت را احاطه کردهاند ، توليد مي کنند.
18. غلاف ميلين در قسمت هايي از رشته ي عصبي (دندريت يا آکسون ) قطع مي شود. به اين قسمت ها گره رانويه گفته مي شود.
19. در محل گره رانويه غشاي رشته ي عصبي در تماس با مايع اطراف سلول قرار مي گيرد.
20. هدايت پيام عصبي در رشته هاي داراي ميلين سريعتر است زيرا پيام عصبي از يک گره رانويه به گره ديگر جهش مي کند.
21. رشته هاي عصبي داراي قطر بيشتر پيام عصبي را سريعتر هدايت مي کنند.
22. وجود ميلين در نورون هايي که مربوط به حرکات سريع بدن هستند بسيار مفيد است.
انواع نورون ها
23. نورون ها از نظر عملي که انجام مي دهند 3 نوع هستند :
1- نورون هاي حسي 2- نورون هاي حرکتي 3- نورون هاي رابط
24. نورون هاي حسي اطلاعات را از اندام حسي مثل پوست به نخاع و مغز مي رسانند. در اين نورون ها طول دندريت بلندتر از آکسون است.
25. نورون هاي حرکتي فرمان هاي مغز و نغاع را به ماهيچه ها و اندام ديگر مي برند. در اين نورون ها طول آکيون بلندتر از دندريت است.
26. نورون هاي رابط ميلين ندارند و رابط بين يک نورون حسي و يک نورون حرکتي هستند . در اين نورون ها اندازهي آکسون و دندريت چندان تفاوتي با همديگر ندارد.
فعاليت نورون
27. بين دو سوي غشاي نورون اختلاف پتانسيل الکتريکي وجود دارد که به دو صورت
1- آرامش و 2- فعال مشاهده مي شود.
28. زماني که نورون در حال فعاليت عصبي نيست ، گفته مي شود که نورون در حال استراحت يا آرامش است.
29. اختلاف پتانسيل الکتريکي بين دو سوي غشا در حال استراحت نورون ، پتانسيل آرامش نام دارد.
30. در هنگام پتانسيل آرامش ، پتانسيل درون سلول نسبت به بيرون سلول عصبي ، منفي است.
31. به طور معمول غلظت سديم در بيرون سلول و نيز غلظت پتاسيم در درون سلول بيشتر است.
32. يون هاي سديم تمايل دارند که وارد سلول شوند و يون هاي پتاسيم تمايل به خروج از سلول را دارند.
33. در حالت استراحت ، نفوذپذيري غشا نسبت به پتاسيم بسيار بيشتر از نفوذپذيري آن نسبت به سديم است. در نتيجه درون سلول نسبت به بيرون آن منفي خواهد شد.
34. در صورت ادامهي روند نفوذ سديم و پتاسيم تعادل يوني سلول به هم مي خورد و سلول بايد به نحوي مانع به هم خوردن تعادل شود.
35. پروتئيني در غشا به نام پمپ سديم – پتاسيم با مصرف انرژي ATP ، يون هاي سديم را به خارج و يون هاي پتاسيم را به داخل سلول مي راند و باعث ايجاد و حفظ حالت تعادل مي شود.
36. پتانسيل عمل عبارت است از تغيير ناگهاني و شديد اختلاف پتانسيل در دو سوي غشا .
37. در طي پتانسي عمل در زمان بسيار کوتاهي پتانسيل داخل غشا نسبت به خارج آن مثبت تر مي شود و بلافاصله به حالت اول بر مي گردد.(منظور از حالت اول همان پتانسيل آرامش است)
38. چون پتانسيل عمل پس از توليد دريک نقطه از سلول عصبي ، در نقاط مجاور هم ايجاد مي شود و نقطه به نقطه در طول رشته ي عصبي سير مي کند ، به آن پيام عصبي گفته مي شود.
39. در منحني تغيير پتانسيل غشا ، در ابتدا پتانسيل داخل غشا مثبت شده (بخش بالا رو منحني ) و سپس منفي مي شود (بخش پائين رو منحني ) و سرانجام به حالت پتانسيل آرامش مي رسد.
40. علت مثبت تر شدن پتانسيل درون سلول (بالا رفتن منحني ) باز شدن کانال هاي دريچه دار سديمي و ورود ناگهاني يون هاي سديم به درون سلول است.
41. علت منفي شدن درون سلول (پائين رفتن منحني ) باز شدن کانال هاي درچه دار پتاسيمي و خروج ناگهاني يون هاي پتاسيم از سلول است.
42. در پتانسيل عمل در ابتدا کانال هاي دريچه دار سديمي باز مي شوند و بعد از بسته شدن آنها نوبت به باز شدن کانال هاي دريچه دار پتاسيمي مي رسد.
43. بعد از پايان پتانسيل عمل ، فعاليت بيشتر پمپ پمپ سديم – پتاسيم سبب مي شود که غلظت يون هاي سديم و پتاسيم در دو سمت غشا به حالت پتانسيل آرامش برگردد.
ارتباط نورون ها با يکديگر و با سلول هاي غير عصبي
44. وقتي پيام عصبي به پايانهي آکسون مي رسد ، مي تواند به سلول هاي ديگر منتقل شود.
45. محلي را که در آن يک نورون با يک سلول ديگر ارتباط برقرار مي کند ، سيناپس مي نامند.
46. در محل سيناپس ، نورون انتقال دهنده را نورون پيش سيناپسي و سلول دريافت کننده ، سلول پس سيناپسي خوانده مي شود.
47. وقتي جريان عصبي به پايانهي آکسون نورون پيش سيناپسي مي رسد، بايد فضاي سيناپسي را طي کند و به سلول پس سيناپسي منتقل شود. اين کار با آزاد شدن ماده اي که انتقال دهندهي عصبي نام دارد انجام مي شود.
48. نتقال دهنده هاي عصبي انواع گوناگوني دارند . مثلا انتقال دهنده ي عصبي در ماهيچه هاي آدمي استيل کولين است.
49. وقتي پيام عصبي به پايانه ي آکسون نورن پيش سيناپسي مي رسد ، وزيکول هاي محتوي انتقال دهنده ها با غشاي سلول آميخته مي شود و مولکول هاي انتقال دهنده به درون فضاي سيناپسي آزاد مي شوند و به سلول پس سيناپسي مي رسند.
50. انتقال دهندههاي عصبي پس از رسيدن به نورون پس سيناپسي ، سبب تغيير پتانسي الکتريکي آن مي شوند.
51. تغيير در نورون پس سيناپسي مي تواند در جهت فعال کردن يا مهار کردن نورون پس سيناپسي باشد.
اثر مواد مخدر
52. موادي که عملکرد دستگاه عصبي مرکزي را تغيير مي دهند ، مواد روان گردان ناميده مي شوند.
53. الکل ، نيکوتين ، کوکائين ، هروئين و کافئين ( در قهوه يا نوشابه ) از جملهي مواد روان گردان هستند.
54. همهي اين مواد مي توانند باعث وابستگي رواني مصرف کننده شوند و بيشتر آنها موجب وابستگي جسمي نيز مي شوند.
55. مواد مخدر عملکرد نورون ها را تغيير مي دهند.
56. اعتيد پاسخي فيزيولوژيک است که مصرف مکرر مواد مخدر باعث آن مي شود.
57. اعتياد عملکرد طبيعي نورون ها وسيناپس ها را تغيير مي دهد.
58. هنگامي که عملکرد نورون ، يا سيناپسي توسط مواد مخدر تغيير کرد از آن پس آن نورون ياسيناپس يه طور طبيعي کار نمي کند مگر در حضور آن مادهي مخدر.
59. شخص با مصرف مکرر ماده ي مخدر به آن معتاد مي شود و بدن او نسبت به آن ماده ي مخدر عادت مي کند.
60. شخص با گذشت زمان مقدار ماده ي مخدر مصرفي خود را افزايش مي دهد ، تا خواستهي بدنش تأمين شود.
اثرات نيکوتين
61. نيکوتين مادهاي اعتياد آور است که در برگ هاي گياه تنباکو يافت مي شود.
62. تنباکو يک مادهي سمي است که 60 ميلي گرم آن براي انسان کشنده و مرگ آور است.
63. نيکوتين سريعاً ورد جريان خون مي شود و در بدن به گردش در مي آيد .
64. عملکرد نيکوتين شبيه به عملکرد انتقال دهنده ي عصبي استيل کولين در بدن است.
65. نيکوتين به علت شباهت ساختاري با استيل کولين ،به محل مخصوصي در سلول هاي عصبي که به طور طبيعي محل گيرندههاي استيل کولين است متصل مي شود ، اين جايگاهها از مراکز کنترل مغز هستند که بسياري از فعاليت هاي مغزي را کنترل مي کنند.
66. اتصال نيکوتين به اين جايگاه ها باعث مي شود که بعد از مدتي دستگاه عصبي فرد سيگاري فقط در حضور نيکوتين به طور طبيعي کار کند و با حذف نيکوتين ، حالت طبيعي بدن مختل شود.
67. در اين حالت تنها راه براي برقراري و نگهداري حالت طبيعي بدن کشيدن سيگار است و به اين ترتيب مي گوئيم فرد ، به کشيدن سيگار معتاد شده است.
اثرات تنباکو
68. کشيدن سيگار با ابتلا به سرطان دهان و حنجره ارتباط مستقيم دارد و نيز امکان ابتلا به سرطان هاي پانکراس و مثانه را افزايش مي دهد.
69. همچنين امکان ايجاد ناراحتي هاي تنفسي مهلک در افراد سيگاري بيشتر است.
70. دود توتون باعث تحريک مخاط دهان ، بيني و گلو مي شود.
71. دود توتون در شش ها تجمع پيدا مي کند و مژه هاي دستگاه تنفسي را از کار مي اندازد .72. دود توتون بافت ريه را تيره مي کند و باعث کاهش ظرفيت تنفسي مي شود.
73. افرادي هم که به طور غير مستقيم در معرض دود سيگار قرار مي گيرند ، همانند افراد سيگاري در معرض همه ي عوارض مربوطه قرار ميگيرند.
74. احتمال سقط جنين و به دنيا آمدن جنين مرده درزنان سيگاري نيز زياد است.
دارو هاي روان گردان
75. داروهاي روان گردن نوعي مواد مخدرند که در تسکين درد ها و القاي خواب نقش دارند.
76. بسياري از اين داروها از گياهان تيرهي خشخاش به دست مي آيند.
77. مواد مخدري که از ترياک استخراج ميشوند شامل : مورفين ، هروئين ، و کدئين هستند.
78. پزشکان براي تسکين درد بيماران گاه از کدئين و گاه از مورفين استفاده مي کنند.
79. گيرنده هاي درد ، محرک ايجاد درد را شناسايي مي کنند .
80. نقش درد در بدن بسيار با اهميت است چون درد به ما مي گويد که يکي از بافت هاي ما آسيب ديده و يا زخمي شده است.
81. هنگامي که عضوي آسيب مي بيند از انتهاي اعصاب آسيب ديده ي آن پيام هايي انتقال مي يابد که باعث احساس درد مي شود.
82. پيام هاي عصبي حامل درد به نخاع و سپس به مغز انتقال مي يابند . پس از رسيدن پيام درد به طناب عصبي ، اين پيام توسط گروهي از انتقال دهندههاي عصبي به نام انکفالين ها سرکوب مي شود.
83. انکفالين از انتقال پيام عصبي از نخاع به مغز جلوگيري مي کند.
84. مواد مخدر عملکردي شبيه به انکفالين ها دارند و به گيرندههاي پروتئيني درد در طناب عصبي مي پيوندند و از انتقال پيام درد به مغز و احساس درد جلوگيري مي کنند.
نکات فصل دوم – سوم تجربي – دستگاه عصبي- ساختمان و کار دستگاه عصبي
مقدمه
1- وظايف دستگاه عصبي در ارتباط هاي متقبل بين نورون هاي آن وابسته است.
2- در دستگاه عصبي دو بخش اصلي وجود دارد: 1- دستگاه عصبي مرکزي 2- دستگاه عصبي محيطي
3- دستگاه عصبي مرکزي شامل مغز و نخاع است که مرکز نظارت بر اعمال بدن هستند.
4- دستگاه عصبي مرکزي اطلاعات دريافتي از محيط و درون بدن را تفسير کرده و به آنها پاسخ مي دهد.
5- دستگاه عصبي مرکزي از دو بخش 1- مادهي خاکستري و 2- مادهي سفيد تشکيل شده است.
6- ماده ي خاکستري بيشتر محتوي جسم سلولي نورون ها است و مادهي سفيد از اجتماع بخش هاي ميلين دار نورون ها تشکيل شده است.
7- دستگاه عصبي محيطي شامل تعداد زيادي عصب است.
8- هر عصب مجموعهاي از آکسون ها ، دندريت ها و يا هر دوي آنها است که دور آنها را غلافي پوشانده است.
9- به آکسون ها يا دندريت هاي بلند تار عصبي گفته مي شود.
10- اعصاب محيطي خود سه دسته اند :
1- اعصاب حسي که پيام هاي عصبي را از اندام ها به مغز مي برند.
2- اعصاب حرکتي که پيام هاي عصبي را از از مغز و نخاع به ماهيچه ها يا غده ها مي برند .
3- اعصاب مختلط که مجموعي از تارهاي حسي و حرکتي هستند.
مغز
11- مغز مرکز اصلي پردازش اطلاعات دربدن است.
12- مغز در حدود 100 ميليارد نورون دارد و به طور متوسط در يک فرد بالغ 5/1 کيلوگرم وزن دارد.
13- افکار ، عواطف ، رفتار ، ادراک ، احساس و حافظه از وظايف مغز هستند.
14- مغز شامل چند بخش است که عبارتند از 1- مخ 2- مخچه 3- ساقهي مغز
مخ
15- مخ بزرگترين بخش مغز است.
16- مخ توانايي يادگيري ، حافظه ، ادراک ، و عملکرد هوشمندانه را دارد.
17- مخ داراي يک لايهي خارجي چين خورده ، با برآمدگي ها و شيار هاي بسيار است که اين لايه قشر مخ ناميده مي شود.
18- يک شيار عميق و طولاني در وسط مخ ، آن را به دو نيمکرهي راست و چپ تقسيم مي کند.
19- نيمکره هاي مخ از طريق دستهاي از تارهاي عصبي به نام جسم پينهاي ، به يکديگر مرتبط مي شوند.
20- به طور معمول نيمکرهي چپ مخ اطلاعت حسي را از سمت راست بدن دريافت و حرکات آن را کنترل مي کند و بر عکس نيمکرهي راست ،اطلاعات حسي سمت چپ بدن را دريافت و حرکات آن را کنترل مي کند.
21- همچنين هر يک از نيمکره ها ، کارهاي مخصوص به خود نيز دارند.
22- بيشتر پردازش اطلاعات حسي و حرکتي در قشر خاکستري مخ انجام مي گيرد که لايهي خارجي چين خورده و نازک مخ است .
23- چين خوردگي هاي قشر مخ باعث افزايش سطح قشر مخ و در عين حال باعث مي شوند که مغز دردرون جمجمه جا بگيرد.
مخچه
24- مخچه در پشت ساقهي مغز قرار دارد و از د ونيمکره که در وسط آن بخشي به نام کرمينه قرار دارد تشکيل شده است.
25- مخچه مهمترين مرکز هماهنگي و يادگيري حرکات لازم براي تنظيم حالت بدن و حفظ تعادل است.
26- مخچه اطلاعات لازم براي انجام وظيفهي خود را از ماهيچه ها ، مفاصل ، پوست ، چشم ها و گوش و همچنين بخش هايي از مغز و نخاع که مربوط به حرکات بدن هستند دريافت مي کند.
27- مخچه با پيش بيني وضعيت بدن در لحظه ي بعد پيام هايي را براي مغز و نخاع مي فرستد و موجب تصحيح و يا تغيير حرکات بدن مي شود.
28- صدمه به مخچه باعث مي شود که فرد در هنگام راه رفتن تلو تلو بخورد و اعمال خود را به طور غير ماهرانه انجام دهد . اين فرد توانايي انجام حرکات دقيق را ندارد ؛ نمي تواند يک خط مستقيم رسم کند و يا باچکش بر روي ميخ بکوبد.
ساقهي مغز
29- ساقهي مغز در قسمت پائيني مغز قرار دارد و از يک سو به نخاع منتهي مي شود و از سوي ديگر ، به نيمکره هاي مخ و مخچه منتهي مي شود.
30- ساقهي مغز خود شامل سه بخش 1- مغز مياني 2- پل و 3- بصل النخاع مي باشد.
31- ساقهي مغز که اطلاعات را درون دستگاه عصبي مرکزي انتقال مي دهند ، نقش مهمي در تنظيم فعاليت هاي بدن بر عهده دارند.
تالاموس و هيپوتالاموس و دستگاه ليمبيک
32- در بالاي ساقهي مغز ، مراکز مهم تقويت و انتقال پيام عصبي وجود دارد که اطلاعات را در بخش هاي مختلف مغز رد و بدل مي کنند.
33- يکي از اين مراکز تالاموس است که در پردازش اطلاعات حسي نقش مهميدارد.
34- اطلاعات حسي از اغلب نقاط بدن در تالاموس ها گرد هم مي آيند ، تقويت مي شوند و به بخش هاي مربوطه در قشر مخ فرستاده مي شوند.
35- در زير تالاموس ، هيپوتالاموس قرار دارد که به همراه بصل النخاع بسياري از اعمال حياتي بدن مانند تنفس و ضربان قلب را تنظيم مي کند.
36- هيپوتالاموس همچنيني مرکز احساس تشنگي ، گرسنگي و تنظيم دماي بدن است و نيز اعمال غده هاي ترشح کنندهي هورمون ها را تنظيم مي کند.
37- تالاموس و هيپوتالاموس را شبکه ي گستردهاي از نورون ها ، به نام دستگاه ليمبيک به قسمت هايي ار قشر مخ ارتباط مي دهند .
38- دستگاه ليمبيک نقش مهمي در حافظه ، يادگيري و احساسات مختلف مانند رضايت ، عصبانيت و لذت بر عهده دارد.
نخاع
39- نخاع درون ستوان مهره ها از بصل النخاع تا کمر امتداد دارد.
40- نخاع مغر را به دستگاه عصبي محيطي متصل مي کند. همچنين نخاع مرکز برخي از انعکاس هاي بدن است.
41- انعکاس ، پاسخ ناگهاني و غير ارادي ماهيچه ها در پاسخ به محرک هاست.
42- 31 جفت عصب به نخاع متصل هستند.
43- هر عصب نخاعي يک ريشه ي پشتي و يک ريشه ي شکمي دارد.
44- ريشه هاي پشتي محتوي نورون هاي حسي اند که اطلاعات را از گيرنده هاي حسي به دستگاه عصبي مرکزي وارد مي کنند.
45- ريشه هاي شکمي محتوي نورون هاي حرکتي اند که پاسخ حرکتي را از دستگاه عصبي مرکزي به غدهها و ماهيچه ها ، منتقل مي کنند.
46- در برش عرضي نخاع دو بخش ديده مي شود 1- بخشي در وسط از جنس ماده ي خاکستري که شامل جسم سلولي نورون هاست و 2- بخشي از جنس مادهي سفيد که محتوي آکسون و دندريت نورون ها ايتو بخش خاکستري را در بر گرفته است.
47- در بخش خاکستري نخاع ، نورون هاي رابط وجود دارند که باعث ارتباط نورون ها با يکديگر مي شوند.
محافظت از دستگاه عصبي
48- دستگاه عصبي مرکزي مهره داران به چند طريق محافظت مي شود 1- استخوان هاي جمجمه و ستون مهره ها 2- مغز و نخاع را پرده اي سه لايه اي به نام مننژ حفاظت مي کند . 3- سد خوني - مغزي
49- استخوان هاي جمجمه و ستون مهره ها ، جعبه اي محکم و استخواني براي حفاظت مغز و نخاع به وجود مي آروند.
50- لايه هاي مننژ از خارج به سمت داخل عبارتند از 1- سخت شامه 2- عنکبوتيه 3- نرم شامه
51- سخت شامه از جنس بافت پيوندي محکم است.
52- لايه ي عنکبوتيه در زير ميکروسکوپ ظاهري شبيه با تارهاي عنکبوت دارد و سخت شامه و نرم شامه را به هم متصل مي کند.
53- لايه ي داخلي نرم شامه است که داراي مويرگهاي خوني فراوان است و بافت عصبي را تغذيه مي کند . همچنيني نرم شامه مايع مغزي – نخاعي را ترشح ميکند.
54- بين عنکبوتيه و نرم شامه فضايي وجود دارد که از مايعي به نام مايع مغزي نخاعي پر شده است.
55- مايع مغزي نخاعي نقش ضربه گير دارد و از برخورد مغز و نخاع به استخوان ها در حين حرکت ، جلوگيري مي کند.
56- سلول هاي پوششي ديواره ي مويرگ هاي مغزي ، فاقد منافذي هستند که دربافت هاي ديگر ديده مي شود . در نتيجه بسياري مواد که درمتابوليسم سلول هاي مغزي نقشي ندارند و نيز ميکروب ها معمولاً نمي توانند وارد مغزشوند. ( سد خوني – مغزي )
دستگاه عصبي محيطي
57- دستگاه عصبي محيطي ، مغز و نخاع را به قسمت هايديگر بدن ارتباط مي دهد و شامل 31 جفت عصب نخاعي و 12 جفت عصب مغزي است.
58- دستگاه عصبي محيطي شامل دو بخش حسي و حرکتي است.
59- بخش حسي ، اطلاعات اندام هاي حس را به دستگاه عصبي مرکزي هدايت مي کند.
60- بخش حرکتي ، ارسال پيام عصبي را به اندام هاي حرکتي بر عهده دارد.
61- بخش حرکتي دستگاه عصبي محيطي ، خود شامل دو دستگاه مستقل است 1- دستگاه عصبي پيکري 2- دستگاه عصبي خود مختار
62- دستگاه عصبي پيکري ، شامل نورون هاي حرکتي است که ماهيچه هاي اسکلتي را که تحت کنترل آگاهانه ما قرار دارند کنترل مي کنند.
63- انعکاس ها نيز جزء فعاليت هاي دستگاه عصبي پيکري هستند.
64- انعکاس ها بسيار سريع هستند زيرا درانجام آنها اغلب نخاع و دستگاه عصبي محيطي دخالت دارد و مغز نقشي ندارد.
65- نمونه ي انعکاس ها ، انعکاس زرد پي زير زانو در اثر ضربه است.
66- مکانيسم : ضربه ي وارد شده به زير زانو ، نورون حسي متصل به ماهيچه ي جلو ران را تحريک مي کند . نورون حسي پيام را به نخاع ارسال مي کند و نورون حرکتي مربوطه تحريک مي شود و در نتيجه ماهيچه ي جاو ران منقبض مي شود و پا به سرعت بالا مي آيد . نورون حسي همچنين يک نورون رابط را در نخاع تحريک ميکند و آن نورون ، نورون حرکتي مربوط به ماهيچه ي عقب ران را از فعاليت باز مي دارد.
67- پزشک ها ، از اين آزمايش براي بررسي سالم بودن مسير انعکاس و نيز ميزان اضطراب فرد استفاده مي کنند.
68- اعصاب حرکتي خود مختار ، خود به دو بخش 1- دستگاه عصبي سمپاتيک و 2- دستگاه عصبي پاراسمپاتيک تقسيم ميشوند.
69- اين دو دستگاه حالت پايدار بدن را حفظ مي کنند و عمل آنها به طور معمول بر خلاف يکديگر است.
70- عمل دستگاه پاراسمپاتيک باعث برقراي حالت آرامش دربدن مي باشد که در اين حالت فشار خون کاهش و ضربان قلب کم مي شود . اما فعاليت هاي گوارشي زياد مي شود.
71- بخش سمپاتيک در مواقع هيجان هاي رواني و ياجسمي بر پاراسمپاتيک غلبه دارد و بدن را در حالت آماده باش نگاه مي دارد.
72- در حالت آماده باش فشار خون افزايش مي يابد و تعداد ضربان قلب و تعداد تنفس افزايش مييابد . همچنين جريان خون به سوي قلب و ماهيچه هاي اسکلتي هدايت ميشود.
دستگاه عصبي جانوران
73- هيدر که از کيسه تنان است ساده ترين دستگاه هاي عصبي را دارد .
74- دستگاه عصبي هيدر به شکل يک شبکه ي عصبي است که شامل شبکه اي از رشته هاي عصبي است که در تمام بدن جانور پخش شده است.
75- هيدر سر و مغز ندارد و تقسيم بندي مرکزي و محيطي در دستگاه عصبي آن معني ندارد.
76- شبکه ي عصبي براي ساختار بدني هيدر و نحوهي فعاليت آن کاملاً مناسب است.
77- در سر پلانارياکه از کرم هاي پهن است مغز کوچکي وجود دارد . اين مغز از گره هاي عصبي تشکيل شده است
78- پاناريا داراي دو طناب عصبي موازي است که همراه با مغزدستگاه عصبي مرکزي آن را تشکيل مي دهند.
79- از اين دو طناب عصبي اعصاب کوچکتري منشعب مي شوند که دستگاه عصبي محيطي آن را تشکيل مي دهند.
80- مغز حشرات از چند گره به هم جوش خورده تشکيل شده است.
81- طناب عصبي شکمي اين جانوران در هر قطعه از بدن ،داراي يک گره عصبي است که فعاليت ماهيچه هاي آن قطعه را کنترل مي کند.
82- دستگاه عصبي مهره داران تقريبا شبيه به دستگاه عصبي انسان است.
مقايسهي مغز مهره داران
83- مغز مهره داران در دورهي جنيني شامل سه بخش مغز جلويي – مغز مياني و مغز عقبي است.
84- در بين مهره داران ،اندازهي نسبي مغز پستانداران و پرندگان ( نسبت به وزن بدن ) از بقيه بيشتر است.
85- نيمکره هاي مخ نيز در پرندگان و پستانداران ، نسبت به سايرين رشد بيشتري داشته است.( دليل رفتار هاي پيچيده تر نسبت به ساير مهره داران)
86- در ميان مهره داران ، سطح قشر چين خوردهي مخ انسان نسبت به اندازه ي بدن ، بيشترين مقدار را دارد.
87- پس از انسان ، چين خوردگي هاي قشر مخ در وال و ساير پريمات ها بيشتر از ساير مهره داران است.
88- وال ها در زندگي اجتماعي خود داراي ارتباط هاي پيچيده اي از طريق ايجاد صدا هستند.است
89- بيشتر قشر مخ در وال ها ، احتمالا به پردازش اطلاعات در مورد صداها ، اختصاص يافته است.