سه ویژگی رتبه های برتر
کدام ویژگی مهم تر است
معمولا پس از اعلام نتایج یک مسابقه ی مهم و یک آزمون سرنوشت ساز بررسی علل و عوامل موفقیت در مرکز توجه قرار می گیرد . من امسال پس از مشخص شدن نتایج کنکور سراسری با 24 نفر از رتیه های برتر کشوری گفت وگو کردم که به تدریج منتشر می شوند هر سال بیش از سال های گذشته ویژگی های مشترک این دانش آموزان برجسته می شود . البته در پدیده های انسانی قانون های قطعی ریاضی وجود ندارند و باید به جست و جوی گرایش های عمده بود .گرایش عمده ی دانش آموزان برتر پیوستگی است . عنوان مجموعه ای که به معرفی رتبه های برتر کانون اختصاص داده ایم این است : قهرمانان پیوستگی
در این جا قصد داریم ویژگی های آموزشی خود دانش آموزان را بررسی کنیم . نقش محیط و خانواده ، عامل مقدم ، اصلی و تعیین کننده است که در نوشته های دیگر به آن خواهیم پرداخت .
ویژگی اول رتبه های برتر هوش و استعداد است . اما دیگرانی هم هستند که هوش بیشتری داشتند ولی به این نتایج نرسیدند .
ویژگی دوم زحمت و تلاش رتبه های برتر است . این ویژگی از ویژگی اول هم مهم تر است . اما بازهم کسانی هستند که زحمت می کشند ولی به نتایج عالی نمی رسند.
ویژگی سوم تعیین کننده است : ادامه دادن پس از شکست ها و مایوس نشدن و رها نکردن . مدیریت شکست و مدیریت پیروزی هر دو مهم هستند . این که پس از پیروزی مغرور نشویم و این که پس از شکست مایوس نشویم تاثیر تعیین کننده ای در نتیجه دارند . هوش و استعداد در کنار فایده هایی که دارند یک عیب هم دارند . هوش و استعداد و موفقیت های نخستین شما در دبستان و متوسطه سبب می شود شما تصور کنید که همیشه باید موفق باشید .همیشه باید اول و ممتاز باشید .در صورتی که این طور نیست موفقیت همیشگی نیست و شکست هم بخشی از قاعده ی بازی است آن ها که ادب و اخلاق شکست را دارند و پس از افت ها و شکست ها از پای در نمی آیند و ادامه می دهند احتمال موفقیتشان بیشتر است .
اگر به پیوستگی این دانش آموزان به آزمون ها دقت کنید به نتایج جالب توجهی می رسید . اکثرشان پیوستگی خود را حفظ کردند و ادامه دادند.آن ها به ویژه پس از شکست ها یشان مایوس نمی شدند و اگر هم مایوس می شدند پس از مدتی خودر را بازمی یافتند وبه حضور خود در آزمون ها ادامه می دادند . آن ها به بهانه ها و دلایل مختلف مثل آماده نبودن یا به دلیل تعطیلات یا به دلیل ناهماهنگی با درس های مدرسه یا هم زمانی آزمون های کانون با امتحانات مدرسه غیبت نمی کردند. این ویژگی از دو ویژگی قبلی هم مهم تر است .
ادامه دادن و پیوستگی پس از شکست ها و مغرور نشدن وسست نشدن پس از پیروزی ها عامل مهم تری برای پیش بینی موفقیت آدم هاست
رهرو آن نیست که گه تند و گهی خسته رود رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود
شاید هم بتوانیم این طور بخوانیم
رهرو آن است که پیوسته رود گرچه گه تند و گهی خسته رود
پیوستگی و رها نکردن مهم است اما مگر آزمون ها چه فایده ای دارندکه نباید آن را رها کرد .
چرا باید ادامه داد و در آزمون ها غیبت نکرد
آزمون های برنامه ای کانون ابزاری است برای خودآگاهی و خودشناسی آموزشی . خودشناسی اولین گام برای خود تنظیمی و مدیریت بر خود است . وقتی خودتان را بهتر شناختید بهتر می توانید برنامه ریزی کنید .
بدون آن که خودتان را خوب بشناسید نمی توانید خودتان را تغییر دهید . با حدس و گمان هم نمی توانید خودتان را بشناسید . خودشناسی ابزار و وسیله می خواهد. ابزار خودشناسی آموزشی آزمون های برنامه ای است .
کارنامه ی آزمون ها چگونه به خودشناسی کمک می کند وچگونه سبب پیشرفت می شود ؟
وقتی از جعبه ابزار کارنامه استفاده می کنید .نقاط قوت خود را پیدا می کنید . توجه به نقاط قوت خیلی مهم است . بعضی تصور می کنند باید فقط به سراغ مشکلاتشان بروند و ضعف ها را پیدا کنند و نباید روی نقاط قوتشان فکر کنند . اما از دل نقاط قوت است که روش های درست را کشف می کنید . وقتی در درسی نمره ی خوب می گیرید احتمالا روش خوبی هم داشته اید . هر دانش آموزی با دانش آموز دیگر تفاوت دارد و برای این که روش های مناسب خودتان را کشف کنید بهترین کار این است که از درس هایی شروع کنید که در آن ها نمره ی خوب گرفته اید . هیچ موفقیتی تصادفی نیست . حتما در آن درس ها روش های خوبی داشته اید . این روش ها را که برای شما مناسب بوده و جواب داده است کشف کنید . دانش ضمنی خود را در مورد روش ها به دانش آشکار تبدیل کنید . بهتر است روش های موفق خود را در جایی بنویسید و هر بار سعی کنید آن روش ها را باز هم بهتر و کامل تر کنید.
پیشنهاد به اولیا و پشتیبانان : لطفا هنگام بررسی کارنامه ی دانش آموز در مورد درس هایی که دانش آموز موفق تر بوده است سوال بپرسید . بپرسید که در درس های موفق با چه روش هایی کار کرده است . به دانش آموز کمک کنید تا روش های موفق خود را کشف کند و خود را بهتر بشناسد . نقاط قوت را دست کم نگیرید . از دل نقاط قوت می توان روش ها را کشف کرد . به دانش آموز کمک کنید خود آگاهی بیشتری پیدا کند . اما از نقاط قوت شروع کنید و به خاطر ضعف ها و شکست ها ، دانش آموز را تحقیر نکنید .
اما و از سوی دیگر لازم است که دانش آموزان به چالش ها و ضعف ها هم بپردازند. ممکن است در درس هایی نتیجه ی خوبی نگرفته باشید . آیا کم درس خوانده اید یا این که به اندازه درس خوانده اید ولی روشتان خوب نبوده است . این جا هم به حدس و گمان اکتفا نکنید باید دفتر برنامه ریزی داشته باشید . به سراغ دفتر برنامه ریزی بروید و ببینید برای درس هایی که نمره ی خوب نگرفته اید چند ساعت خوانده اید . اگر ساعت مطالعه تان کم است ، زمان مطالعه را زیاد کنید و اگر روشتان خوب نیست با بررسی کلکسیون روش ها ی دانش آموزان دیگر به ویژه دانش آموزان موفق و گفت و گو با اولیا و معلمان و پشتیبان و دوستان خود تلاش کنید یک یا چند روش را انتخاب کنید . آن روش ها را امتحان کنید و اگر برایتان مناسب بود آن روش ها را ادامه دهید .
هم اکنون شهریور آغاز شده است و در شهریور ماه جلسه های سه نفره را با حضور سه دانش آموز و اولیای ایشان برگزار می کنیم . در جلسه های سه نفره ، کارنامه ی پروژه ی تابستان و کارنامه ی پنج نوع درس را دریافت می کنید . عملکرد خودتان را در تابستان بررسی کنید . یک پاورپوینت تهیه کنید یا مطلب کوتاهی بنویسید و دستاوردهایی را که در تابستان به دست آورده اید شرح دهید . موفقیت های خود در تابستان و روش هایتان را توضیح دهید . علاوه بر این برای دوپروژه ی بعدی یعنی پروژه ی تعیین سطح ( که شامل یک آزمون است ) و پروژه ی آغاز نیم سال اول که شامل سه آزمون است هدف گذاری کنید .هدف گذاری و برنامه ی خود را بنویسید و دو ماه بعد در آبان یا آذر بررسی کنید که تا چه حد به هدف های میان مدت خود رسیده اید .
هدف های کوچک را آگاهانه و با تدبیر تعیین کنید و آینده ی خود را گام به گام خودتان بسازید.
با تلاش و پیوستگی با خود آگاهی وهدف گذاری و برنامه ریزی مداوم
کاظم قلم چی
1شهریور 98